Haruki Murakami là một ánh sao sáng trên diễn đàn văn học quốc tế với những tác phẩm được dịch ra hơn 50 thứ tiếng. Độc giả Việt Nam có lẽ sẽ không lạ lẫm với Rừng Nauy, Biên niên kí Chim vặn dây cót, 1Q84 hay Kafka trên bờ biển,.. Các tác phẩm không chỉ mang đậm văn hóa Nhật Bản mà còn là những câu hỏi lớn, đánh đố toàn nhân loại. Bản chất của một cá nhân là gì? Tâm hồn là gì và làm sao để có nó?,.. Nhưng mấy ai trả lời được, và cũng mấy ai biết được, Haruki Murakami thật sự là người như thế nào?
Không có gì ngạc nhiên khi con người ông cũng độc đáo như chính tác phẩm của ông vậy. Chỉ trong vòng một thập niên, Murakami đã tạo nên “giáo phái” toàn cầu. Hàng triệu cuốn sách được bán ra trên toàn thế giới, ông trở thành một hình tượng mới trong nền văn hóa đại chúng. Và sẽ thật đáng quý nếu chúng ta dành chút thời gian để tìm hiểu ông, về hoàn cảnh, sở thích cũng như những triết lý cá nhân của vị đại tác giả này.
1. Cảm hứng cho sự nghiệp văn chương bắt nguồn từ một trận bóng chày
Cảm hứng cho việc viết tiểu thuyết của Murakami đến từ một buổi chiều tháng Tư khi ông đang xem một trận bóng chày. Ông chia sẻ trong buổi phỏng vấn: ”Bỗng dưng tôi có một ý định ‘có thể mình cũng sẽ viết được tiểu thuyết’, tôi cũng không biết, nhưng có lẽ đây là sự tỉnh ngộ mà mọi người hay nói đến chăng?”. Và thế là tối hôm ấy, những dòng chữ đầu tiên ra đời.
2. Từng sở hữu một quán bar chuyên chơi nhạc jazz
Trước khi trở thành một nhà văn nổi tiếng như bây giờ, ông và vợ mình – bà Yoko từng sở hữu một quán bar tên là Peter Cat và hoạt động được 7 năm. Ông từng chia sẻ trên trang twitter của mình: “Tôi học được từ âm nhạc cách hành văn.”
3. Tác phẩm đầu tiên được viết bằng tiếng Anh trước khi chuyển sang tiếng Nhật
Chia sẻ về tiểu thuyết đầu tay, Hear The Wind Sing (tạm dịch: Nghe gió hát) cho tờ The New Yorker năm 2013 về việc vài trang mở đầu của tác phẩm là tiếng Anh: “Tôi chỉ muốn thử xem nó sẽ thành thế nào”. Sau đó vào năm 2015, ông bật mí cho trang Lit Hub: “Khả năng sáng tác bằng tiếng Anh của tôi rất hạn chế, tôi chỉ có thể viết được những câu ngắn và đơn giản. Và tất nhiên là kết quả nó trở thành một bài văn xuôi đầy sạn. Tuy nhiên, sau một lúc chật vật để bộc lộ cảm xúc của mình bằng thứ văn phong hợp thời, một giai điệu vô hình hình thành trong tôi.” Quả là một bài tập tiếng Anh rất hữu ích cho Murakami đúng không?
4. Có một thời gian ông không muốn hai tác phẩm đầu tiên của mình được dịch sang Tiếng Anh
Haruki Murakami không được cộng đồng người đọc Anh ngữ biết đến vì ban đầu, ông không muốn những tác phẩm của mình được dịch sang tiếng Anh. Cho đến tận năm 2015, các tác phẩm của ông mới được xuất bản tại Mỹ.
Ông chia sẻ với The Paris Review năm 2004: “Hai tác phẩm đầu tay của tôi không được xuất bản ở bất cứ đâu ngoài Nhật Bản, tôi không muốn như vậy. Đó chỉ là những trang sách nhỏ bé, rất nhỏ - tôi nghĩ, và hời hợt, nếu từ đó đúng để diễn tả nó.”
Và xin thưa, nó chẳng hời hợt như tác giả đã nói đâu. Vì ngoài những giải thưởng khác, Hear the Wind Sing còn được nhận giải Gunzo – giải thưởng cho những cây bút mới.
5. Là một người biên dịch, nhưng không tự dịch những tác phẩm của mình
Murakami đã thực hiện rất nhiều công việc dịch thuật, nhưng ông không hề tự dịch tác phẩm của mình. Ông chia sẻ với tờ The Guardian rằng sẽ dịch những quyển sách từ tiếng Anh sang tiếng Nhật chứ không làm ngược lại. Ông có hẳn một đội dịch thuật riêng và việc của ông chỉ là thảo luận những từ vựng lạ với họ.
6. Biên dịch cuốn tiểu thuyết kinh điển The Great Gatsby sang tiếng Nhật là mục tiêu lâu dài
Trong một bài tiểu luận bàn về dịch thuật, ông đã chia sẻ rằng mục tiêu đặt ra ở cuối những năm mình 30 tuổi là phải dịch hoàn thành cuốn The Great Gatsby sang tiếng Nhật trước khi sang tuổi 60, bởi vì chưa có bản dịch nào hiện tại làm ông hài lòng cả.
7. Chỉ thường kiểm tra những bản dịch của tác phẩm, chứ không hề đọc lại bản gốc
Chia sẻ trong một cuộc phỏng vấn được ông đăng tải trên website của mình: “Trừ một vài lý do nào đó tôi phải đọc lại bản gốc, còn lại tôi rất ít khi làm như vậy, nhưng đôi lúc tôi đọc những bản dịch tiếng Anh. Tìm thấy sự khác biệt giữa bản gốc và bản dịch khiến tôi cảm thấy thích thú, hầu hết mọi trường hợp thì tôi thích sự khác biệt ấy.”
8. Không hề đặt ra kế hoạch nào trước khi viết
Có những tác giả rất xem trọng việc tỉ mỉ vẽ ra bản thảo trước khi viết, nhưng Murakami không phải là người như vậy. Ông chia sẻ với tờ The Guardian năm 2011 rằng: ông viết khi nào trực giác mách bảo.
9. Không tự đề ra mốc thời gian hoàn thành cụ thể cho một tác phẩm
Khi bạn đã là một cây bút thành công và điêu luyện như Haruki Murakami rồi thì hiển nhiên những tay chủ bút sẽ để cho bạn tự làm việc theo lịch của mình. Tuy nhiên, Murakami lại nói rằng: “Tôi thật sự rất ghét deadlines. Tôi tự mình biết lúc nào thích hợp để hoàn thành một tác phẩm."
10. Thích viết lại từ đầu hơn là viết ra một bản phác thảo sơ
Ông cho rằng viết nháp như một “cực hình thực sự”. Ông thích tự mình viết đi viết lại và chiêm ngưỡng tác phẩm tốt dần lên theo từng trang giấy.
11. Rất tôn trọng ý kiến của vợ mình
Vợ ông – bà Yoko Murakami là nguồn động lực lớn cho ông. Nhà văn chia sẻ với tờ The Guardian rằng vợ ông không chỉ là độc giả đầu tiên được đọc tác phẩm của ông, mà còn là người sẽ nhắc nhở ông khi nào thì nên dừng viết đi viết lại.
Trong một buổi phỏng vấn trước công chúng năm 2011, ông tâm sự: “Cô ấy giúp đỡ tôi rất nhiều. Cho tôi lời khuyên về những quyển sách. Tôi tôn trọng ý kiến của cô ấy.”
12. Rừng Nauy chỉ là “một cuộc thử nghiệm”
Murakami đã chia sẻ rằng ông muốn có một tác phẩm duy thực nhưng lại mang một chút mơ mộng. ”Tôi muốn chứng minh cho bản thân thấy rằng mình hoàn toàn có thể viết một cuốn tiểu thuyết duy thực” - ông chia sẻ trên trang web của mình. Và thế là Rừng Nauy ra đời, một câu chuyện tình vừa thực, vừa mơ lấy đi nhiều lít nước mắt của người đọc.
13. Sự xuất hiện của những chú mèo trong các tác phẩm
Khi được hỏi vì sao luôn có sự hiện diện của những chú mèo trong các tác phẩm của mình, Haruki Murakami đã giải thích: “Tôi cũng không biết những chú mèo có ý nghĩa gì khác không. Nhưng tôi yêu mèo. Chúng luôn là những người bạn đáng yêu của tôi từ thuở bé.”
14. Luôn bất ngờ về thành công của mình
Chia sẻ trong cuộc phỏng vấn với tờ New Yorker năm 2013: “Thật sự việc có thể trở thành một tác giả chuyên nghiệp vẫn làm tôi bất ngờ đấy!”. Quả là một tác giả đáng yêu!
15. Chưa biết một năm mình kiếm được bao nhiêu tiền
Có thể nói rằng bây giờ ông đã sống một cuộc sống dư dả, nhưng thực chất trong cuộc phỏng vấn với tờ The Guardian năm 2011, ông nói: “Tôi chẳng biết một năm mình kiếm được bao nhiêu tiền cả, vợ tôi quản lý chuyện tiền nong mà.”
Bình luận (0)
Trở thành người đầu tiên bình luận trong bài viết này.