Lớn lên với truyện tranh và anime nhưng liệu bạn đã hiểu hết văn hóa 2D thần thánh của Nhật Bản?

Tuổi thơ chúng ta hẳn đã mê mẩn với những bộ truyện tranh như Doraemon, Thám tử Lừng Danh Conan hay Bảy Viên Ngọc Rồng, hoặc dán mắt vào tivi chỉ để trông ngóng từng tập của những bộ phim hoạt hình mà mình ưa thích như Naruto, Khuyển Dạ Xoa (Inuyasha), One Piece... Đó cũng chính là lúc bản thân mỗi người đã tiếp xúc với văn hóa 2D mà không hề hay biết.

Khái niệm cơ bản về văn hóa 2D

Tại sao lại nói phim hoạt hình hay truyện tranh Nhật là thuộc văn hóa 2D, vậy còn phim hoạt hình hay truyện tranh của các nước khác thì không thể gọi là văn hóa 2D hay sao ?

Văn hóa 2D là một thuật ngữ hay cụm từ được sử dụng trong khoảng thời gian gần đây và có một khái niệm vô cùng đa dạng. Ta có thể gọi phim hoạt hình hay truyện tranh của nước khác thuộc văn hóa 2D thì không có gì là sai. Vì văn hóa 2D là thuật ngữ vốn dùng để nói về những sản phẩm truyện tranh hay phim hoạt hình 2D vốn được vẽ bằng tay và gia công trên máy tính, cùng những sản phẩm liên quan đều có thể xếp chúng vào loại hình văn hóa 2D.

Nhưng nếu nói về quốc gia có nền văn hóa 2D thể hiện nổi bật và rõ ràng nhất thì chỉ có thể là Nhật Bản. Vì đối với Nhật Bản, văn hóa 2D không chỉ là một loại hình nghệ thuật mà đó còn là nền công nghiệp mang về cho Nhật hàng tỷ USD mỗi năm.

Văn hóa 2D có thể được hiểu theo nghĩa rất rộng, nhưng về cơ bản, có thể hiểu văn hóa 2D qua 2 mặt đó là Phim hoạt hình Anime và Truyện tranh Manga

Manga là gì?

Manga là một cụm từ trong tiếng Nhật để chỉ các loại truyện tranh và tranh biếm họa nói chung của các nước trên thế giới. Cụm từ manga trở nên phổ biến và bị hiểu sai khá nhiều vì là từ dùng để chỉ về truyện tranh của Nhật.

Sự thật thì để chỉ chính xác truyện tranh từ Nhật Bản, người Nhật dùng từ Nihon no manga (日本の漫画) có nghĩa là Nhật Bản mạn họa hay truyện tranh của Nhật Bản hơn là dùng từ manga như tại Việt Nam chúng ta vẫn hay dùng. Tuy nhiên việc này cũng không ảnh hưởng gì mấy.

Sở dĩ, manga nổi tiếng là nhờ vào cốt truyện độc đáo, hấp dẫn cùng phong cách vẽ riêng biệt mà bản thân mỗi bộ manga thể hiện.

Manga là loại hình giải trí phổ biến tại Nhật Bản. Trong các sạp báo, tiệm cắt tóc hay trạm tàu điện tại Nhật các bạn sẽ thấy bóng dáng của cô cậu thanh thiếu niên hay những ông bác đang cầm những cuốn manga trên tay để đọc trong khi đợi đến lượt của mình.

Điều này không hẳn là lạ vì một phần họ dùng manga để giết thời gian trong khi chờ đợi, nhưng đa phần thì lại là do sức hút của manga đối với độc giả ở mọi lứa tuổi.

Tại Nhật, những mangaka (họa sĩ vẽ manga) cũng được người Nhật kính trọng và gọi là sensei (tiên sinh) như nhà văn, thầy giáo hay bác sĩ. Ngoài ra, người ta cũng xây dựng cả một viện bảo tàng lớn ở Kyoto chỉ để triển lãm về văn hóa manga đặc sắc của nước Nhật.

Ở Việt Nam, manga được du nhập vào giữa những năm 90 và mau chóng được giới trẻ ưa chuộng. Hiếm có người nào thuộc thế hệ 8x và 9x lại không biết đến chú mèo máy Doraemon thân thiện, thám tử Conan thông minh bản lĩnh hay quái kiệt sân cỏ Jindo nghịch ngợm.

Những điều cần biết về vũ trụ Anime

Anime là từ mượn của tiếng Anh, chữ "animation" có nghĩa là "phim hoạt hình". Anime là cách phát âm rút ngắn của "animation".

Thuật ngữ anime là cụm từ dùng để chỉ các bộ phim hoạt hình được sản xuất tại Nhật Bản bằng cách vẽ tay hoặc vẽ gia công trên máy tính với những phong cách riêng biệt giống như manga.

Nhưng khác với manga, thay vì vẽ một trang truyện có từng khung nhỏ thì họa sĩ hoạt hình phải vẽ nhiều bức tranh để kết hợp lại tạo thành một phân cảnh chuyển động.

Anime không phải là sản phẩm từ một cá nhân. Một bộ manga có thể do một họa sĩ manga chịu trách nhiệm nhưng để làm ra một bộ anime cần công sức của cả một tập thể, một hay nhiều studio (xưởng phim) cùng chung tay tạo thành.

Một studio có thể có nhân lực lên tới hàng chục cho đến vài trăm người. Đây là chuyện vô cùng bình thường bởi để hoàn thành một bộ anime cần rất nhiều công đoạn và sự tỉ mỉ trong từng công đoạn.

Những anime được công chiếu trên màn ảnh đa phần đều là những bộ phim được chuyển thể từ các tác phẩm manga, tiểu thuyết light novel hay những tựa game nổi tiếng.

Với số lượng anime được sản xuất hàng năm, không lạ gì khi Nhật Bản xem đây là ngành công nghiệp triệu đô đã gặt hái nhiều thành công cho họ.

Ở Nhật, bạn có thể bắt gặp phong cách vẽ 2D của anime tại khắp nơi, từ những tờ rơi giới thiệu đến những banner treo trên tàu điện hay video quảng cáo trên truyền hình. Điều đó đủ để thấy sức hút của anime đối với người Nhật không hề kém cạnh so với manga đúng không?

Văn hóa 2D còn có những gì?

Với nhiều người, hình ảnh đầu tiên của nước Nhật trong mắt họ chính là những nét vẽ 2D đặc trưng của manga và anime. Tình yêu với nước Nhật cũng được nuôi dưỡng từ những thước phim hoạt hình, những trang truyện tranh gắn liền với tuổi thơ.

Ngoài anime và manga, thì văn hóa 2D còn được thể hiện nhiều ở những khía cạnh thú vị khác như tiểu thuyết light novel, game, cosplay...

Còn tiếp