Những sự thật về món ăn vặt khoái khẩu nhất hành tinh

Trong tất cả các cách chế biến thì có lẽ khoai tây chiên là món được nhiều người ưa thích nhất. Không gì có thể sánh bằng những miếng khoai tây giòn cạnh và mùi dầu chiên thơm phức, hoặc vị muối mằn mặn được cân bằng hoàn hảo với lớp vỏ ngoài vàng rụm.

Và mặc dù bạn thừa biết rằng chúng chẳng lành mạnh tí nào nhưng không bao giờ có thể dừng lại ở một vài miếng đầu.

Khoai tây chiên có thể được trộn với các loại topping hoặc chỉ đơn giản là món ăn kèm của các loại thức ăn nhanh. Khoai tây chiên rõ ràng là “chất gây nghiện” và là món ăn lý tưởng trong hầu hết mọi dịp: một món ăn vặt khi đi dạo, một bữa ăn nhẹ vào giờ trưa hay thậm chí là “mồi” cho mỗi cuộc vui.

Món khoai chiên không chỉ là một thực phẩm mang tính biểu tượng của Mỹ mà còn được thưởng thức ở khắp nơi trên thế giới. Ngay cả ở những quốc gia mà không có một tiệm McDonald's nào thì bạn hoàn toàn vẫn có thể tìm thấy khoai tây chiên. Người Anh ăn khoai tây chiên được cắt thành miếng dày với muối và giấm mạch nha, người Canada ăn khoai chiên được rưới đẫm nước sốt thịt (brown gravy), và người Bỉ ăn khoai tây chiên chấm với sốt mayonnaise.

Ngoài các biến thể đa dạng ở các quốc gia khác nhau ra thì món khoai chiên còn có rất nhiều sự thật thú vị khác nữa đấy!

Khoai tây chiên có nhiều tên khác nhau

Chúng ta thường gọi là “khoai tây chiên kiểu Pháp” (French fries) hay đơn giản là “khoai tây chiên” (fries). Nhưng nếu muốn một đĩa khoai chiên ở nước ngoài thì bạn có thể phải sử dụng một tên khác. Ở Vương quốc Anh, họ gọi là “chips”, còn ở Pháp họ gọi là “frites”.

Khoai tây chiên có thể không phải là Pháp

Câu chuyện về nguồn gốc của khoai tây chiên khá phức tạp. Người Pháp, Tây Ban Nha và Bỉ đều tuyên bố đã phát minh ra chúng - và không ai thực sự biết câu chuyện của ai mới là thật. Những người tin món ăn này có nguồn gốc từ Pháp nói rằng chúng được bán lần đầu tiên vào năm 1789 bởi những người bán hàng rong trên cầu Pont Neuf ở Paris. Người Bỉ thì lại cho rằng món ăn được gọi là “French fries” vì thực phẩm và văn hóa của Bỉ thường bị người Pháp chiếm đoạt do sự gần gũi của hai quốc gia. Và những người tin rằng khoai tây được chiên đầu tiên ở Tây Ban Nha chỉ ra rằng người Tây Ban Nha là người đầu tiên mang khoai tây qua Đại Tây Dương từ Thế giới mới. Vậy ai thực sự phát minh ra khoai tây chiên? Đó là một trong nhiều bí ẩn thực phẩm có thể không bao giờ được giải quyết.

Thomas Jefferson đã giới thiệu khoai tây chiên với nước Mỹ

Khoai tây chiên đã trở thành một phần tinh túy trong chế độ ăn của người Mỹ, nhưng ai đã mang chúng đến đây? Hóa ra, các tổng thống đã có rất nhiều sở thích ăn uống thú vị, và Tổng thống Thomas Jefferson là người tiên phong cho nước Mỹ trong việc ăn khoai tây chiên sau khi ông có dịp làm việc ở nước ngoài với tư cách là Bộ trưởng Mỹ tại Pháp. Đầu bếp của ông là James Hemings tiếp tục làm món này cho tổng thống khi họ trở về Hoa Kỳ.

McDonald’s bán nhiều khoai tây chiên nhất

McDonald’s - chuỗi cửa hàng nổi tiếng nhất thế giới - vượt trội hơn mọi công ty khác riêng về món khoai tây chiên. Khoảng 7% khoai tây được trồng ở Hoa Kỳ đều có chung một số phận là trở thành khoai tây chiên của McDonald’s. Họ bán hơn 1/3 tổng số khoai tây chiên được tiêu thụ ở Hoa Kỳ nhờ sở hữu công thức nổi tiếng bao gồm khoảng 20 thành phần nguyên liệu.

Trung bình người Mỹ ăn gần 13.5 kg khoai tây chiên mỗi năm

Theo National Geographic, hằng năm, trung bình người Mỹ ăn gần 13.5 kg khoai tây chiên. Nếu bạn giống hầu hết người Mỹ thì nghĩa là mỗi năm bạn đã tiêu thụ khoai tây chiên bằng trọng lượng của một đứa bé. Nghe có vẻ hơi khiếp nhưng thành thật mà nói thì có lẽ phải ít ăn khoai tây chiên lại càng sớm càng tốt thôi.

Có một bảo tàng dành riêng cho khoai tây chiên

Dù thế giới vẫn còn đang tranh luận liệu người Bỉ có thực sự phát minh ra khoai tây chiên hay không thì chắc chắn họ vẫn đang rất tự hào về lịch sử liên quan đến món ăn này. Có một bảo tàng tên là Frietmuseum ở Bruges (Bỉ) dành riêng cho món khoai tây chiên. Đến với Frietmuseum, du khách có thể tìm hiểu về lịch sử phong phú của khoai tây, nếm thử khoai tây chiên kiểu cổ điển và tìm hiểu bí quyết để tạo ra một mẻ khoai tây chiên hoàn hảo tại nhà.

Khoai tây chiên lần đầu tiên xuất hiện trong văn học

Charles Dickens, người được xem như một tín đồ ẩm thực thế kỷ XVII, là tác giả đầu tiên đưa khoai tây chiên vào văn học. Dickens đã viết rất nhiều về các món điểm tâm, các bữa ăn tối, bia, và ông cũng đã ám chỉ đến món khoai tây chiên trong cuốn tiểu thuyết A Tale of Two Cities (1859).

Khoai tây chiên là món rau củ được trẻ em yêu thích nhất

Nếu như sốt cà chua trong bánh pizza được tính là trái cây thì khoai tây chiên cũng được xem là một món rau củ. Theo một nghiên cứu được công bố trên Tạp chí Dinh dưỡng (Journal of Nutrition), khoai tây chiên là loại rau củ được trẻ em từ 2-4 tuổi ăn nhiều nhất.

Bỉ đang tìm yêu cầu UNESCO công nhận khoai tây chiên là di sản văn hóa

Người Bỉ rất phiền lòng vì nguồn gốc món khoai tây chiên bị nhầm lẫn nên họ đã cố gắng giành lại quyền sở hữu cho món ăn nhanh nổi tiếng bậc nhất thế giới này. Gần đây nhất, Bỉ đã kiến ​​nghị lên UNESCO để yêu cầu công nhận khoai tây chiên và mayo là di sản của họ.

Quốc hội đã cố gắng (và thất bại) trong việc đổi tên cho khoai tây chiên

Năm 2003, khi Pháp phản đối kế hoạch của Hoa Kỳ xâm chiếm Iraq, những người thuộc Đảng Cộng hòa trong Quốc hội đã cố gắng xóa bỏ từ “french” trong “french fries”. Bob Ney, chính khách đến từ bang Ohio, đã thay đổi tiêu đề của món khoai tây chiên trên thực đơn trong các nhà ăn của Quốc hội thành một cái tên nồng nàn lòng yêu nước: “Freedom Fries”. Tuy nhiên, cũng như chiến tranh tại Iraq, cái tên mới nhanh chóng không nhận được sự ủng hộ. Các nhà ăn của Quốc hội đưa món khoai tây chiên với tên “french fries” trở lại thực đơn vào năm 2006.

Khoai tây chiên có nhiều dinh dưỡng hơn bạn nghĩ

Mặc dù mọi người đều nghĩ rằng khoai tây chiên là một trong những loại thực phẩm kém lành mạnh nhất nhưng chúng thực sự cũng có một số lợi ích dinh dưỡng nhất định. Vì chúng làm từ khoai tây (một loại củ) nên chúng cũng có tất cả các vitamin mà khoai tây có, bao gồm vitamin B6, vitamin C, magiê và sắt.

Có ít nhất 15 loại khoai tây chiên

Khoai tây chiên là bằng chứng cho thấy vẻ đẹp có thể tồn tại ở bất kỳ hình dạng và kích cỡ nào. Có ít nhất 15 kiểu khoai tây chiên khác nhau và mỗi kiểu lại có một vị ngon riêng: truyền thống, waffle, cắt miếng dày, kiểu Bỉ, xoắn tít lò xo (curly), bổ múi cau (wedge), steak (giống wedge nhưng dày hơn), kiểu dây giày (shoestring), cắt gợn sóng (crinkle-cut), khoai lang, cottage, side-winding, lốc xoáy và hình mặt cười, ngoài ra còn phải kể đến tater tots.

Làm khoai tây chiên kiểu waffle không hề giống làm bánh waffle một chút nào hết

Bánh quế waffle được làm bằng cách cho bột vào khuôn. Và mặc dù chúng ta có thể sáng tạo ra một số món ăn bằng cách sử dụng khuôn bánh waffle nhưng lại không thể làm khoai chiên waffle theo cách này. Vậy họ làm như thế nào? Hình dạng độc đáo này được làm bằng cách sử dụng dao cắt mandoline, trong đó có một lưỡi gợn sóng cũng được sử dụng để làm khoai tây chiên waffle. Củ khoai được quay 90 độ trước mỗi lần cắt bằng lưỡi gợn sóng. Nhờ vậy mà lát khoai được cắt ra có hình dạng giống như bánh quế vậy.

Hầu hết các nhà hàng đều chiên khoai tây hai lần

Tại sao khoai tây chiên ở ngoài hàng lại ngon hơn nhiều so với khoai chiên nhà làm? Một trong số những lý do hợp lý nhất là bởi các nhà hàng chiên khoai không chỉ một lần. Sau khi chiên lần đầu, họ sẽ để khoai nguội trước khi chiên chúng thêm một hoặc đôi khi là vài lần nữa. Những lần chiên tiếp theo cuối cùng sẽ giúp món khoai tây của bạn béo hơn, giòn hơn, và tất nhiên là vị cũng ngon hơn nữa.

Máy bán khoai tây chiên tự động

Trên thế giới đã tồn tại những máy bán hàng tự động có thể bán những món hàng mà bạn chẳng khi nào nghĩ tới, bao gồm cả một suất khoai tây chiên giòn. Chiếc máy bán khoai chiên tự động đầu tiên ra mắt vào năm 1982 tại Úc và được gọi là Mr. French Fry. Nó có thể nấu xong một suất khoai tây chiên trong vòng chưa tới một phút. Kể từ đó, nhiều công ty đã bắt chước thiết kế và những chiếc máy tiếp theo đã xuất hiện ở Trung Quốc, Bỉ, Israel, Slovakia và Hà Lan. Thế nhưng vẫn chưa có một chiếc nào ra mắt tại Hoa Kỳ cả.

Khoai tây chiên loại cắt miếng dày chứa ít chất béo hơn

Miếng khoai càng dày thì hàm lượng chất béo càng ít. Đó là bởi vì các cạnh giòn của khoai chiên là nơi giữ hầu hết chất béo từ dầu chiên. Còn bên trong kết cấu giòn xốp của miếng khoai chủ yếu là tinh bột.

“French fry” từng là một động từ

Khoai tây chiên được gọi là “french fried potatoes”, nghĩa là khoai tây được chiên theo kiểu Pháp. Động từ “french fry” ý chỉ phương pháp chiên đẫm dầu (deep-fry). Một số loại thực phẩm khác thường được rán theo kiểu Pháp có thể kể đến như hành tây (onion rings) và gà rán.

“French Fry Feed” quy mô nhất được tổ chức ở Bắc Dakota

“French Fry Feed” là tên gọi chung cho một sự kiện mà trong đó rất nhiều người cùng ăn khoai tây chiên. Potato Bowl, cuộc thi ăn khoai tây chiên lớn nhất diễn ra tại Grand Fork, Bắc Dakota. Theo trang web của họ, có tới 10.000 người tham dự cuộc thi này mỗi năm. Số lượng này thậm chí còn nhiều hơn một số lễ hội ẩm thực nổi tiếng nhất ở Mỹ nữa đấy.

Không phải tất cả các củ khoai tây để làm khoai chiên đều có chất lượng như nhau

Một số củ khoai chứa nhiều tinh bột hơn những củ khác. Một món khoai chiên lý tưởng được làm từ củ khoai có nhiều tinh bột vì điều này sẽ đảm bảo khoai tây không có vị quá đắng. Khoai tây russet (có màu nâu đỏ) là loại được sử dụng phổ biến nhất.