Các nhà khoa học cho biết trong vòng 50 năm tới đây, con người sẽ khiến nhiều loài bị tuyệt chủng đến mức sự đa dạng sinh học của Trái Đất sẽ phải mất từ 3 đến 5 triệu năm để phục hồi.
Thảm họa tuyệt chủng hàng loạt
Trong tương lai gần, Trái Đất có thể sẽ phải trải qua thảm họa tuyệt chủng hàng loạt lần thứ 6 trong bối cảnh kỷ nguyên của loài người hiện đại. Môi trường tự nhiên sẽ biến đổi đến mức các loài động thực vật không thể thích nghi kịp và biến mất hoàn toàn.
Hiệp Hội Bảo Tồn Thiên Nhiên Quốc Tế của Mỹ cho biết, 99% các loài động vật bị đe dọa nghiêm trọng và 67% các loài đang bị đe dọa sẽ hoàn toàn biến mất trong vòng 100 năm tới.
Trong quá khứ, 5 lần tuyệt chủng hàng loạt xảy ra cách đây 450 triệu năm là do thiên tai, thế nhưng lần này chắc chắn là lỗi của con người. Hoạt động gia tăng dân số và tàn phá môi trường thiên nhiên đang đưa các loài động vật đến bờ vực tuyệt chủng.
Một nghiên cứu đăng trên website của Học Viên Khoa Học Quốc Gia Hoa Kỳ (PNAS) cho biết, trong trường hợp khả quan nhất có thể xảy ra, Trái Đất sẽ phải mất 3 đến 5 triệu năm để phục hồi đa dạng sinh học ở mức độ hiện tại. Hơn thế nữa, nếu muốn tái tạo lại sự phong phú của môi trường tự nhiên trước khi loài người tiến hóa thì lại phải mất đến 7 triệu năm.
Sự tiến hóa không theo kịp tốc độ tuyệt chủng
Tiến hóa là cơ chế phòng thủ của Trái Đất nhằm đối chọi lại với sự sụt giảm đa dạng sinh học. Khi khí hậu và môi trường sống thay đổi, các loài động vật không thích nghi kịp sẽ chết, và những loài khác sẽ dần thay thế.
Thế nhưng, quá trình đó cần thời gian, trong khi con người lại tiêu diệt các loài vật một cách quá nhanh chóng.
Để tính toán được kết quả trên, các nhà khoa học tại đại học Aarhus, Đan Mạch đã sử dụng một cơ sở dữ liệu chứa thông tin về những loài hữu nhũ trên Trái Đất, so sánh chúng với số lượng những loài hữu nhũ bị tuyệt chủng khi con người lớn mạnh. Từ đó, họ có thể tính được tình trạng sụt giảm đa dạng sinh học trong 50 năm tới và tốc độ phục hồi có thể đạt được.
Với kịch bản lạc quan nhất, nếu loài người nhận ra sai phạm và ngưng phá hoại môi trường thì có thể tỷ lệ tuyệt chủng sẽ giảm. Tuy nhiên, nếu loài người không biết tự kiểm soát việc bùng nổ dân số trong vòng 20 hoặc 100 năm nữa, nhiều loài khác sẽ rơi vào tình trạng bị đe dọa. Các nhà khoa học cũng lưu ý rằng có một số loài động vật quan trọng hơn những loài khác.
Ví dụ, có hàng trăm loài chuột trên thế giới, thế nên nếu một hoặc hai loài tuyệt chủng thì sẽ không thể ảnh hưởng đến nguồn thức ăn của loài chồn ngay lập tức.
Trong khi đó, những loài động vật to lớn như con lười khổng lồ hoặc hổ răng kiếm bị tuyệt chủng là những trường hợp đặc biệt. Hai loài đó có quá trình tiến hóa rất khác, không như chuột có nhiều loài khác nhau, chúng là đại diện duy nhất cho một nhánh tiến hóa. Đồng nghĩa với việc mất chúng sẽ cắt đứt hoàn toàn một nhánh tiến hóa của Trái Đất.
Nghiên cứu có thể giúp ích cho công tác bảo tồn
Ngày nay, những loài như tê giác đen đang đối mặt với nguy cơ tuyệt chủng gần kề. Loài voi Châu Á cũng không ngoại lệ, các nhà khoa học dự đoán chúng chỉ có 33% sống sót qua thế kỷ 22. Những con voi này là loài cuối cùng tồn tại chung nhánh tiến hóa với voi ma mút và mastodon đã tuyệt chủng.
Giáo sư Jens-Christian Svenning, chuyên gia nghiên cứu các loài thú lớn tại Đại học Aarhus đã rất tâm tư khi chia sẻ với báo chí rằng:
Chúng ta đang sống trong một thế giới mà các loài động vật hữu nhũ lớn đang dần mất đi. Những loài thú khổng lồ như voi và tê giác là đại diện cuối cùng còn sót lại.
Mặc dù thông qua nghiên cứu này chúng ta phải chấp nhận một sự thật đáng buồn rằng chính loài người là tác nhân hủy hoại sinh quyển Trái Đất; thế nhưng, những kết quả mang lại có thể giúp các nhà khoa học xác định được loài vật nào có vai trò quan trọng hơn giữa các nhánh tiến hóa khác nhau, từ đó sẽ có phương án ưu tiên bảo vệ chúng trước.
Với việc bảo vệ những loài trọng yếu này, hy vọng chúng ta sẽ ngăn chặn được thảm họa tuyệt chủng hàng loạt trong tương lai.
Bình luận (0)
Trở thành người đầu tiên bình luận trong bài viết này.