Không phải mỗi con người mới có cảm xúc mà cả động vật cũng vậy

Thuật ngữ anthropomorphism nghĩa là hình thức của con người, hay còn gọi là nhân hóa - quy những đặc điểm và kinh nghiệm của loài người cho các sinh vật khác - được dùng từ thế kỷ V trước Công nguyên. Nhiều nhà khoa học vẫn chống lại xu hướng này, họ cho rằng bản thân động vật có cả ý thức lẫn nhận thức.

Bộ não của con người và động vật có cấu trúc tương tự nhau, với cùng một chất dẫn truyền thần kinh. Chỉ vì một con cá sống trong nước và không có vẻ đau buồn như ta không có nghĩa là nó không có tinh thần hay ý thức về sự hữu hạn.

Nhà Nguyên thủy học Frans de Waal đã dành hàng thập kỷ để quan sát hành vi của loài linh trưởng. Trong cuốn sách mới nhất của mình, ông cho thấy con người và động vật có rất nhiều điểm chung.

"Từ thuyết tiến hóa, chúng ta đều biết loài vượn là tổ tiên của con người. Nếu hai loài liên quan hành động tương tự trong các trường hợp tương tự, chúng sẽ có động lực như nhau."

Một cô tinh tinh cái tên là Kuif bị mất một đứa con sau sinh vì gặp khó khăn trong việc cho con bú. Khi được De Waal và các đồng nghiệp đưa cho chiếc bình sữa, nó hôn chúng với lòng biết ơn và bắt đầu nuôi dưỡng với dụng cụ này một cách thành thạo.

Ông theo dõi các mối quan hệ, biểu cảm trên khuôn mặt, sự chiến đấu và tình bạn của động vật. Và ông thấy rằng chúng cũng yêu, ghét, hòa giải, quan hệ, vui chơi, lên kế hoạch, làm việc, có cảm giác đau buồn và cũng nuôi dưỡng con như chúng ta.

Chúng cũng có tính cá nhân và trí thông minh của mình. Ông lưu ý rằng những người nuôi thú cưng thường có khả năng hiểu động vật nhiều hơn các nhà khoa học. Người yêu chó, mèo hay chim sẽ không phải phân loại hay định lượng gì, họ chỉ đơn giản là hiểu sự sâu sắc của thú cưng nhà mình thôi.

Con người là sinh vật có cảm xúc và cảm xúc của thường xuất phát từ kiến thức. Ví dụ, khi một người thân yêu qua đời, chúng ta đau buồn vì biết rằng mình sẽ không còn có thể gặp lại họ, kiến thức cho ta biết cảm giác buồn bã. Và động vật cũng vậy.

De Waal quan sát các nghi thức đau buồn của tinh tinh, ông thấy rằng hành vi của chúng và chúng ta không có mấy khác biệt. Tinh tinh rửa và chải chuốt xác chết, đó là cách thương tiếc. Điều này cho thấy chúng có ý thức về sự hữu hạn, biết rằng người bạn đồng hành của mình vào ngày mai sẽ không còn ở đây nữa.

Ông chỉ ra các thí nghiệm trên những chú chó được quét não, hạt nhân sẽ sáng lên khi chúng được thưởng. Và ở con người, có một số luôn mang tư tưởng thống trị, giống như một số con vượn muốn trở thành thủ lĩnh của cả bầy. Đây là những bằng chứng dễ hiểu về điểm tương đồng của động vật với con người.

Theo quan điểm của De Waal, càng biết nhiều về động vật, ta càng thấy rõ rằng mình cũng là động vật và bộ não của mình không phải duy nhất.

"Thay vì coi các quá trình tinh thần như một hộp đen bí ẩn, như các thế hệ nhà khoa học trước đây đã làm, chúng tôi đang muốn khám phá ra nền tảng chung giữa muôn loài." - Ông viết - "Khoa học thần kinh hiện đại khiến người ta không thể duy trì một thuyết nhị nguyên giữa người và động vật."

Có lẽ con người vẫn đang phủ nhận nhân tính của động vật. Các nhà khoa học luôn cố gắng thay đổi cách ta thấu hiểu bản thân và các sinh vật khác. Không có sự phân chia rõ rệt nào giữa cuộc sống tinh thần của động vật với con người, vì dù sao đi nữa, muôn loài cũng có cùng một nguồn gốc và đang cùng nhau chung sống trên hành tinh này.