Tại sao cá voi lưng gù thường bảo vệ những loài động vật khác thoát khỏi cá voi sát thủ?

Các nhà nghiên cứu đã quan sát thấy một đàn cá voi sát thủ đang tấn công 2 mẹ con cá voi xám ở gần vịnh Monterey, California. Sau một hồi vật lộn rất khó khăn, cá voi xám con đã bị giết. Đây là một câu chuyện buồn về cuộc sống hàng ngày trên đại dương, nhưng sự việc xảy ra sau đó khiến các nhà nghiên cứu phải đặt ra nhiều câu hỏi.

Sau khi cá voi xám nhỏ bị giết, 2 con cá voi lưng gù đã có mặt tại hiện trường. Tiếp sau đó là 14 con cá voi lưng gù khác cũng đến và vây lấy xác của cá voi xám con, dường như chúng đến để ngăn cản cá voi sát thủ ăn thịt con cá voi đã chết.

Trong suốt 6 tiếng rưỡi, những con cá voi lưng gù đã đánh trả những con cá voi sát thủ bằng vây và đuôi của chúng.

Không ai biết rõ vì sao những con cá voi lừng gù lại bất chấp nguy cơ bị thương và lãng phí rất nhiều năng lượng để bảo vệ một loài khác như thế. Tuy nhiên đây không phải là trường hợp đầu tiên, trong suốt 62 năm qua, đã có 115 vụ việc tương tự từng được ghi nhận giữa cá voi lưng gù và cá voi sát thủ, theo một nghiên cứu được công bố vào tháng 7 trên tạp chí Marine Mammal Science.

Vì sao cá voi lưng gù lại bảo vệ loài khác?

Giải thích hợp lý nhất cho đến hiện nay là do cá voi lưng gù cho rằng làm như thế sẽ giúp chúng bảo vệ con cái tốt nhất.

Khi còn nhỏ, cá voi lưng gù thường là con mồi béo bở đối với cá voi sát thủ nhưng khi trưởng thành, kích thước cơ thể của chúng có thể chiến đấu với cả đàn cá voi sát thủ.

Vì vậy, hành động giải cứu những động vật nhỏ hơn của chúng có thể là do thói quen bảo vệ con non.

Tuy nhiên, trong số những vụ ẩu đả giữa cá voi lưng gù và cá voi sát thủ mà các nhà khoa học điều tra suốt năm thập kỷ qua thì chỉ có 11% vụ là nhắm đến cá voi lưng gù con. Còn lại 89% đều liên quan đến các con mồi khác như hải cẩu, sư tử biển, cá heo hoặc các động vật có vú khác ở biển.

Cá voi lưng gù thường sẽ lần theo âm thanh mỗi khi cá voi sát thủ đi săn mồi, thậm chí chúng còn biết trước loài nào sẽ trở thành con mồi của cá voi sát thủ. Khi đó, chúng sẽ chuẩn bị năng lượng và lực lượng để tham chiến.

Một số chuyên gia khác thì suy đoán cá voi lưng gù có hành vi như thế là vì lòng vị tha. Chúng biết thương cảm và không muốn cảnh tượng chết chóc xảy ra.

Lori Marino, chủ tịch của Dự án Khu bảo tồn Cá voi nhận xét:

Mặc dù hành vi này của cá voi lưng gù rất thú vị, nhưng tôi không hoàn toàn ngạc nhiên khi chúng can thiệp để giúp đỡ một thành viên của loài khác.

Cá voi lưng gù có khả năng suy nghĩ tinh vi, đưa ra quyết định, giải quyết vấn đề và giao tiếp bằng trí khôn của mình.

Hơn nữa, cá voi lưng gù cũng không phải là loài động vật duy nhất có hành vi bảo vệ loài khác. Ở đại dương, vị trí tốt bụng và giàu lòng vị tha thường thuộc về cá heo. Nổi tiếng hơn chính là loài chó thường trung thành và bảo vệ con người.

Cho dù hiện nay các nhà nghiên cứu vẫn chưa thể giải thích vì sao cá voi lưng gù lại có hành vi như thế. Không rõ chúng có mục đích gì hay hưởng lợi gì từ việc này nhưng rõ ràng chúng cũng đang làm nhiều chuyện tốt, duy nhất chỉ tạo ra "trăm điều khó" cho quá trình kiếm ăn của cá voi sát thủ.

Tại sao chúng vẫn tiếp tục đối đầu, ngay cả khi biết rằng cá voi sát thủ rất ít khi tấn công cá voi lưng gù, điều này vẫn còn là một bí ẩn.