Ba sự thật tàn nhẫn về tình yêu mà những kẻ thất bại tình trường mù quáng không muốn hiểu

Năm 1967, John Lennon sáng tác bài hát Tất Cả Những Gì Bạn Cần Là Tình Yêu (All You Need Is Love). John Lennon từng đánh hai người vợ, ruồng bỏ một đứa con, sỉ nhục quản lý của mình vì ông ta là người Do Thái đồng tính.

35 năm sau, Trent Reznor của ban nhạc Nine Inch Nails viết nên ca khúc Chỉ Yêu Thôi Là Không Đủ (Love Is Not Enough). Reznor nổi danh bởi những màn trình diễn gây sốc, những video lố bịch và phản cảm. Sau khi kết hôn và có hai người con, Reznor đã cai rượu thành công, ngừng sản xuất album nhạc và những buổi lưu diễn để dành thời gian ở nhà làm một người chồng tốt cũng như một ông bố mẫu mực.

Trong hai người đàn ông trên, một người hiểu rõ ràng và thực tế về tình yêu, người còn lại thì không. Một người lý tưởng hóa tình yêu là giải pháp cho mọi vấn đề của anh ta, người còn lại thì không. Một người chỉ biết nghĩ đến bản thân, người còn lại thì không.

Ngày nay, nhiều người trong số chúng ta lý tưởng hóa tính yêu và xem nó như liều thuốc tiên chữa bách bệnh. Những bộ phim, câu chuyện và lịch sử ca tụng tình yêu là lẽ sống của đời người, là cách giải quyết cuối cùng cho những khó khăn và đau đớn. Và bởi vì chúng ta lý tưởng hóa tình yêu, chúng ta cũng đồng thời đánh giá cao về nó. Kết quả, chúng ta phải trả giá bằng chính tình yêu của mình.

Nếu chúng ta giống John Lennon, tin rằng "Tất cả những gì bạn cần là tình yêu", rất có thể chúng ta sẽ quên đi những giá trị cơ bản như tôn trọng, nhường nhịn, và tận tâm với người mình yêu thương. Và nếu tình yêu chữa lành nỗi đau, vậy tại sao chúng ta lại bị tổn thương bởi những chuyện nhỏ nhặt?

Nếu chúng ta giống Trent Reznor, tin rằng "Chỉ yêu thôi là không đủ", chúng ta sẽ hiểu rằng một mối quan hệ lành mạnh cần nhiều hơn cảm xúc và đam mê. Còn nhiều thứ khác quan trọng hơn trong cuộc sống hơn là chỉ đơn giản chìm đắm trong tình yêu. Chuyện tình cảm của bạn sẽ kết thành trái ngọt nếu bạn biết vun trồng bằng những giá trị sâu sắc hơn, quan trọng hơn.

Vấn đề của việc lý tưởng hóa tình yêu là nó tiêm nhiễm những ảo tưởng về tình yêu. Chẳng mấy chốc, những ảo tưởng này sẽ phá hủy tình cảm mà chúng ta nâng niu. Sau đây là ba sự thật tàn nhẫn về tình yêu.

1. Tình yêu KHÔNG đồng nghĩa với hòa hợp

Chỉ vì đó là người bạn yêu, không có nghĩa người ấy là một nửa còn lại suốt quãng đời về sau. Yêu thuộc về cảm xúc, còn hòa hợp cần logic.

Chúng ta có thể đâm đầu vào yêu một kẻ đối xử tệ với mình, làm mình “xuống cấp” hơn, không tôn trọng mình như cách mình tôn trọng người ta, hoặc cuộc sống của kẻ đó quá phức tạp khiến bản thân mình cũng cực khổ chẳng kém.

Chúng ta có thể cố chấp yêu một người có những tham vọng, mục đích sống, đức tin và thế giới quan trái ngược với mình.

Chúng ta có thể lao vào yêu một người chỉ mang lại những nỗi đau.

Những điều này nghe có vẻ nghịch lý, nhưng đó là sự thực.

Khi tôi nghĩ lại những mối quan hệ bất hạnh mà tôi từng biết, nhiều người (hoặc đa phần) đều phụ thuộc vào cảm xúc đơn giản – họ thấy rung động và cứ thế lao đầu vào yêu, mặc kệ anh ta là con chiên cuồng tín hay cô ta là người kiểm soát bạn trai quá mức.

6 tháng sau, khi anh chàng kia cầu nguyện 12 lần mỗi ngày để xin Chúa cứu rỗi linh hồn bạn gái hay khi cô nàng quẳng đồ đạc của bạn trai ra đường, lúc này họ mới thắc mắc “Có phải tôi đã yêu nhầm người rồi không?”.

Sự thực là, họ đã sai từ trước khi bắt đầu.

Khi tìm kiếm và hẹn hò với một người, chúng ta phải vận dụng cả tim và não. Đồng ý là bạn muốn tìm một người khiến tim bạn rung động và thấy bạn vẫn đáng yêu kể cả trong những thói quen xấu, nhưng bạn cũng cần đánh giá những phẩm chất của người đó. Cách họ đối xử với bản thân và với những người xung quanh, cách họ nhìn nhận, đánh giá thế giới này. Bởi vì nếu bạn lao vào yêu một người không hòa hợp, bạn sắp có một quãng thời gian tồi tệ rồi đấy.

2. Tình yêu KHÔNG giải quyết những khúc mắc giữa hai người

Tôi và mối tình đầu từng yêu nhau đến điên cuồng. Chúng tôi sống ở hai thành phố khác nhau, không có tiền để hẹn hò, gia đình hai bên ghét nhau và trải qua những trận cãi vã, giận dỗi đều đặn hàng tuần.

Mỗi lần cãi nhau, ngày hôm sau chúng tôi sẽ làm lành và thủ thỉ cho nhau nghe rằng tình yêu của hai đứa cuồng nhiệt thế nào. Những hiểu lầm vừa rồi có là gì vì chúng tôi yêu nhau đến phát điên. Chúng tôi sẽ tìm ra cách để hàn gắn những rạn nứt và mọi chuyện sẽ tốt đẹp trở lại. Tình yêu làm chúng tôi cảm giác cả hai sẽ vượt qua được mọi chuyện, nhưng thực tế là chẳng có gì thay đổi hết.

Chẳng có chuyện gì được giải quyết đến nơi đến chốn. Những trận khẩu chiến lặp đi lặp lại. Những cuộc tranh luận dần tệ đi. Chúng tôi dành hàng tiếng đồng hồ “nấu cháo” điện thoại nhưng không thể chia sẻ cho nhau nghe như mong muốn. Khi nhìn lại, tôi thấy chẳng có tia hi vọng nào để cứu vãn mối quan hệ này. Thế mà nó đã kéo dài đến tận 3 năm!

Chẳng ngạc nhiên khi tình đầu của chúng tôi tan vỡ như thảm họa khinh khí cầu Hindenburg bị thiêu rụi. Tôi rút ra một bài học sâu sắc là:

Tình yêu có thể làm bạn lầm tưởng mọi chuyện dần tốt đẹp lên, nhưng sự thực là nó không giải quyết được những khúc mắc tồn đọng giữa hai người.

Đây là cách một mối quan hệ độc hại vận hành. Chúng ta say sưa với những cung bậc cảm xúc, nhất là khi tình yêu thăng hoa. Nhưng nếu tình cảm của bạn không có nền tảng vững chắc và thực tế, những cơn sóng cảm xúc sẽ dâng cao và cuối cùng cuốn trôi mọi thứ.

3. Tình yêu KHÔNG có nghĩa bạn luôn luôn hy sinh bản thân

Một trong những đặc điểm thể hiện bạn yêu đối phương là bạn hy sinh mình vì nửa kia. Nhưng ít khi chúng ta đặt câu hỏi: Chính xác là bạn đang hy sinh cái gì và liệu nó có đáng không?

Trong chuyện tình cảm, thỉnh thoảng hai người hy sinh mong muốn, nhu cầu và thời gian vì người kia là bình thường. Nó cũng là một phần quan trọng giúp mối quan hệ lành mạnh và tuyệt vời hơn.

Nhưng khi bạn hy sinh lòng tự trọng, phẩm giá, thể chất, hoài bão và mục đích sống chỉ để ở bên cạnh một người, vậy thì tình yêu của bạn bắt đầu có vấn đề rồi đấy. Tình yêu nên giúp chúng ta tốt lên, chứ không nên hủy diệt hoặc thay thế những phẩm chất khác. Nếu chúng ta cố chịu đựng sự thiếu tôn trọng hoặc hành vi lăng mạ, lợi dụng của đối phương, điều đó cũng đồng nghĩa chúng ta đang tự cho phép mối tình này làm héo mòn và hủy hoại bản thân.

Hãy xem người yêu như bạn thân

Một trong những lời khuyên từ lâu dành cho các mối quan hệ là “Hãy xem người yêu như bạn thân”. Phần lớn chúng ta thấy mặt tích cực của lời khuyên này là: tôi nên dành thời gian với người yêu như tôi làm với bạn thân; tôi nên trò chuyện cởi mở với người yêu như cách tôi làm với bạn thân; tôi nên có thời gian vui vẻ với người yêu như khi tôi ở bên bạn thân.

Nhưng có người cũng nhìn lời khuyên này theo hướng tiêu cực: Tôi có nên chịu đựng những thói xấu của người yêu như cách tôi làm với bạn thân?

Đáng ngạc nhiên là, khi chúng ta tự hỏi bản thân một cách chân thật, nhất là đa phần trong mối quan hệ độc hại và lệ thuộc, câu trả lời là KHÔNG.

Tôi biết một cô gái trẻ này mới kết hôn. Cô ấy yêu chồng phát cuồng dù anh ta thất nghiệp hơn một năm nay, không có hứng thú với chuyện lên kế hoạch tổ chức đám cưới, thường xuyên bỏ rơi cô để đi lượn sóng với đám bạn. Bạn bè và gia đình của cô rất lo lắng vì anh ta không xứng đáng với cô, rốt cuộc cô vẫn vui vẻ kết hôn với anh ta.

Tuần trăng mật đi qua là đến tuần “vỡ mật”. Sau một năm kết hôn, ông chồng vẫn thất nghiệp và để nhà cửa bừa bộn trong khi vợ đi làm. Anh ta sẽ bực tức nếu vợ không nấu bữa tối. Mỗi lần cô vợ phàn nàn, ông chồng sẽ mắng mỏ cô là đồ hư hỏng và ngạo mạn. À, anh ta vẫn thường xuyên bỏ rơi vợ mình để đi lướt sóng với hội bạn đấy.

Sở dĩ cô vợ mắc kẹt trong tình huống này bởi vì cô đã phớt lờ ba sự thật tàn nhẫn về tình yêu ở bên trên. Cô ấy đã lý tưởng hóa tình yêu. Dù cô thường được cảnh báo hãy chấm dứt với người chồng từ lúc hẹn hò, cô vẫn một mực tin rằng tình yêu sẽ giúp hai người hòa hợp. Khi bạn bè và gia đình cô gái lo ngại về hôn nhân của cô, cô vẫn nghĩ tình yêu cuối cùng sẽ sửa chữa mọi vấn đề. Giờ đây, khi hôn nhân bên bờ vực thẳm, cô mới tìm đến bạn bè xin lời khuyên rằng cô còn phải hy sinh bản thân đến thế nào thì anh ta mới thay đổi.

Thực tế là không.

Tại sao chúng ta không bao giờ chịu đựng nổi bạn thân đối xử với mình như thế, nhưng lại thỏa hiệp cho phép người yêu làm vậy?

Tưởng tượng xem sẽ thế nào nếu bạn thân dọn vào sống cùng bạn, làm nhà bạn bừa bộn, không đi làm, không trả tiền thuê nhà, yêu cầu bạn nấu bữa tối, giận dữ và chửi bới bạn mỗi lần bạn phàn nàn. Tình bạn này sẽ chấm dứt nhanh như một cơn gió.

Hay như một trường hợp khác. Bạn gái của anh chàng này có máu ghen Hoạn Thư. Cô ta bắt người yêu giao nộp tất cả mật khẩu của mọi tài khoản, khăng khăng đòi đi công tác cùng để chắc chắn anh ta không bị người đàn bà nào gạ gẫm. Cô chẳng khác nào nhân viên tình báo của Cơ quan An ninh Quốc gia Hoa Kỳ NSA. Cuộc sống của bạn trai bị cô giám sát 24/7 và anh rất khổ sở vì việc đó. Lòng tự trọng và giá trị của anh bằng không. Cô không tin tưởng anh bất cứ việc gì. Anh cũng dần mất niềm tin vào bản thân khi phải làm gì đó.

Nhưng anh vẫn ở bên cô vì anh yêu cô!

Hãy nhớ rằng: Cách duy nhất bạn có thể tận hưởng trọn vẹn tình yêu là làm điều gì khác quan trọng hơn cả tình yêu trong cuộc sống của bạn.

Bạn có thể yêu rất nhiều hạng người trong suốt quãng đời. Bạn có thể yêu một người coi trọng bạn hoặc tệ bạc với bạn. Bạn có thể yêu đương lành mạnh hoặc độc hại. Bạn có thể yêu khi trẻ hoặc về già. Tình yêu không là duy nhất. Tình yêu không đặc biệt. Tình yêu không khan hiếm.

Nhưng lòng tự trọng, phẩm giá và khả năng tin cậy của bạn thì có đấy. Bạn có thể có nhiều người yêu, nhưng một khi bạn đánh mất những phẩm chất trên, chúng rất khó quay trở lại.

Tình yêu là một trong những trải nghiệm tuyệt vời và kì diệu trong cuộc sống mà chúng ta nhận được. Và đó là thứ mà mọi người nên khao khát cảm nhận và tận hưởng.

Giống như những trải nghiệm khác, nó có thể tốt đẹp hoặc gây hại. Trải nghiệm yêu đương không định nghĩa con người chúng ta, bản sắc cá nhân hoặc mục đích sống của chúng ta. Chúng ta không được để tình yêu bào mòn mình. Chúng ta không được hi sinh nhân cách và giá trị vì tình yêu. Một khi chúng ta làm thế, chúng ta sẽ đánh mất tình yêu và con người mình.

Chúng ta cần nhiều thứ trong cuộc sống hơn là tình yêu. Tình yêu tuyệt vời. Tình yêu cần thiết. Tình yêu đẹp đẽ. Nhưng chỉ yêu thôi thì không đủ

Đôi điều về tác giả bài viết:

Mark Manson là một tác giả của nhiều bài viết trên các tờ báo nổi tiếng như CNN, BBC News, Business Insider, The Huffington Post. Anh thường xuyên viết về các chủ đề như văn hóa, tình yêu, tâm lý, cuộc sống. Cuốn sách Nghệ thuật tinh tế của việc đếch quan tâm (The Subtle Art of Not Giving a F*ck) của Mark Manson đã được xuất bản tại Việt Nam.