Hãng thời trang của Anh vướng tranh cãi khi ‘dán nhãn’ trang phục của người H'mông là ‘bộ lạc’

Một dòng sản phẩm mới của nhãn hiệu thời trang Anh Eponine London đã khiến truyền thông xã hội phải “dậy sóng” sau khi nó được tung ra. Nhìn từ bên ngoài, rõ ràng dòng sản phẩm mới này được lấy cảm hứng từ trang phục truyền thống của người H'mông (một nhóm dân tộc thiểu số sống ở Trung Quốc và một số quốc gia Đông Nam Á, trong đó có Việt Nam), nhưng nó lại được dán nhãn thành trang phục "bộ lạc".

Các nhà thiết kế không chỉ “chiếm đoạt” thiết kế của một nền văn hoá cận biên, mà họ còn đưa ra những mô tả chung chung như cố ý hạ thấp giá trị văn hoá trên trang phục truyền thống của người H'mông.

Sau khi sản phẩm trên của Eponine London được ra mắt, truyền thông xã hội đã rất phẫn nộ vì cách gọi trang phục truyền thống của người H'mông của hãng thời trang này. Trang facebook của cộng đồng người H'mông ở Mỹ đã đăng tải hình ảnh người H'mông mặc trang phục truyền thống và một phụ nữ mặc thiết kế của Eponine London ở đám cưới Hoàng gia Anh vừa qua với nội dung:

Ngay sau đó, nhiều ý kiến chỉ trích đã được đưa ra khi có những so sánh về việc người da màu và người da trắng mặc bộ trang phục này:

“Đây không phải là trang phục của bộ tộc nào. Chúng tôi cũng không phải là một bộ lạc. Chúng tôi là người H'mông. Ngôn ngữ và lịch sử của dân tộc chúng tôi đã được “gieo” vào những bộ trang phục này để bảo tồn văn hóa của chúng tôi” - một người phẫn nộ.

“Khi thấy điều này, tôi đã tự hỏi tại sao một người da trắng mặc trang phục truyền thống của người H'mông lại được ca ngợi và yêu mến. Trong khi một người H'mông mặc chính trang phục truyền thống của mình thì lại không được chú ý. Không những thế còn bị chỉ trích, làm trò cười hay nhận nhận được những ánh mắt “kì lạ”. Điều khiến tôi rất phiền lòng là những người da trắng này lại được “hoan nghênh” vì mặc trang phục của người H'mông. Tôi chắc rằng cô ấy còn chưa nghe đến người H'mông nữa, nó chỉ như một “bộ lạc” với cô ấy thôi”.

Để đáp trả lại lời biện hộ “đánh giá cao, không chiếm đoạt” cùng các hành vi tương tự của Eponine London, các cư dân mạng đã chỉ ra việc sử dụng thiết kế của hãng thời trang này là mang tính chất của doanh nghiệp nhiều hơn chứ không phải là để tôn vinh những giá trị văn hoá truyền thống.

"Ý định của họ là kiếm tiền, không phải hướng tới nghệ thuật hay con người. Đó là sự chiếm đoạt văn hóa, không phải là sự đánh giá cao. Họ gắn nhãn cho chúng tôi là "bộ tộc". Vậy chúng tôi phải tự hào về điều gì?” - một cư dân mạng chia sẻ.

“Mọi người nhìn chúng tôi như một bộ tộc, họ sẽ nghĩ chúng tôi vẫn còn những hủ tục dã man và lạc hậu. Tại sao mọi người lại khen ngợi người da trắng khi họ mặc quần áo hay sử dụng nghệ thuật của chúng tôi nhiều như vậy? Chúng tôi đã nghĩ: “Ít nhất thì bây giờ mọi người nhìn có thể thấy được nghệ thuật của chúng ta". Nhưng không, họ không nhìn thấy nghệ thuật của chúng tôi, họ chỉ thấy nghệ thuật của một bộ lạc, họ thấy cơ hội kiếm lời từ nghệ thuật của người H'mông”

Sau khi “sự phẫn nộ” bùng nổ trên các phương tiện truyền thông xã hội, trang web của hãng Eponine London đã cập nhật lại trang mới dành riêng cho các mẫu thiết kế này và đặt tiêu đề là “H'mông”.

Trong khi đó, một số bài đăng trên các mạng xã hội về các thiết kế này đã sửa lại thành “trang phục người H'mông”, thì vẫn tồn tại rất nhiều mẫu thiết kế được gắn nhãn là "bộ lạc".

Được biết, nghệ thuật dệt may của người H'mông là kiểu thiết kế mang đậm chất hình học với sự kết hợp của nhiều màu sắc tươi sáng, tương phản nhau. Trong cộng đồng người H'mông toàn cầu, có nhiều kiểu mẫu và kỹ thuật sản xuất khác nhau, tùy thuộc vào khu vực địa lý và phân khu văn hóa của cộng đồng.