Vì sao bức hoạ Mona Lisa lại nổi tiếng đến thế?

Những kĩ thuật vẽ tranh

Một trong những lý do nhiều người gọi bức tranh Mona Lisa là bức tranh gây ảo giác là vì những kĩ thuật mà Leonardo đã dùng để vẽ. Ông đã dùng một kĩ thuật gọi là sfumato (trong tiếng Ý là bốc hơi như khói). Đây là một dạng kĩ thuật tạo ra sự chuyển đổi mượt mà và bóng mịn giữa các tông màu, đòi hỏi tính tỉ mỉ cực kì cao từ nghệ nhân. Leonardo đã vẽ một lớp tranh đầu tiên, sau đó để cho nó khô, và tiếp tục vẽ lớp tiếp theo rồi chồng lên trên. Ông đã thực hiện khoảng hơn 100 lớp vẽ để hoàn thành Mona Lisa, đây cũng chính là lý do việc hoàn thành bức Mona Lisa rất mất thời gian.

Vì bức tranh được tạo nên từ nhiều lớp vẽ nên những chi tiết của Mona Lisa cũng sẽ thay đổi khi chúng ta nhìn vào những điểm khác nhau trên bức tranh. Kĩ thuật sfumato cũng chính là thứ tạo nên ảo giác nụ cười nhiều người thường thấy ở Mona Lisa. Khi chúng ta nhìn vào mắt nàng, chúng ta bị ảnh hưởng của một hiện tượng gọi là tầm nhìn ngoại vi, là tầm nhìn khi nó xuất hiện bên ngoài điểm cố định. Khi chúng ta nhìn vào mắt của Mona Lisa, chúng ta sẽ thấy nàng đang cười. Nhưng khi chúng ta dời mắt xuống môi nàng, nụ cười đó lại biến mất. Đó là điều xảy ra khi kĩ thuật sfumato được áp dụng một cách hoàn hảo, nhờ vào những lớp vẽ mà sơ đồ bóng được tạo ra làm cho chúng ta bị ảnh hưởng bởi tầm nhìn ngoại vi.

Ngoài ra, cũng có một ảo giác khác mà ít ai đề cập đến, đó chính là Mona Lisa có thể quay mặt đi.

Nền của bức tranh được chia làm 2 phần, với Mona Lisa chính là nhân vật ngăn cách giữa 2 phần đó. Khi mới nhìn vào, chúng ta sẽ nhầm tưởng chiều sâu của chúng là như nhau, nhưng thật ra không phải như vậy, phần nền ở phía bên trái của Mona Lisa ở gần người xem hơn so với phần nền bên phải. Vì thế, khi chúng ta đảo mắt nhìn ngang qua bức tranh, chúng ta dường như có thể thấy Mona Lisa đang quay mặt theo ánh nhìn của chúng ta.

Những drama nảy lửa đằng sau nhân vật chính

Có rất nhiều những lời đồn thổi về Mona Lisa; Một trong những giả thuyết có khả năng nhất là Leonardo da Vinci quan hệ tình cảm với nhân vật chính của bức tranh.

Được biết đến với tên gọi Mona Lisa, tên thật là Lisa Gherardini, nàng là một phụ nữ danh giá người Ý và là vợ của Francesco Del Giocando, doanh nhân chuyên về lụa ở Florence. Francesco là người yêu cầu Leonardo vẽ chân dung vợ mình. Và mặc dù bức tranh đã được hoàn thành, nhưng Leonardo chưa bao giờ giao nó cho Francesco. Thay vào đó, ông treo bức tranh ở phòng ngủ của mình một thời gian, sau đó trao nó cho viện bảo tàng Louvre ở Paris, Pháp.

Nhiều nghiên cứu cũng đã chỉ ra rằng kết cấu bức tranh Mona Lisa giống hệt với bức tự họa Leonardo đã vẽ vào năm 1512. Nhiều người cho rằng Mona Lisa là phiên bản nữ của Leonardo da Vinci, và bức Mona Lisa cũng là một bức tự họa. Và mặc dù giả thuyết này nghe có vẻ khá hay ho, nhưng vẫn không ai có thể giải thích tại sao Leonardo lại vẽ mình là một người phụ nữ.

Ngoài ra, có một bức Mona Lisa thứ hai, cũng được vẽ bởi đại thiên tài Leonardo da Vinci, và được đặt tên là the Isleworth Mona Lisa. Trong bức vẽ này, Leonardo cũng sử dụng tất cả những kĩ thuật mà ông đã áp dụng cho bức Mona Lisa gốc. Giải thích cho việc này chỉ có thể là 1 trong 2 giả thuyết :

1. Leonardo đang thử nghiệm vì ông muốn bức vẽ gốc phải thật hoàn hảo.

2. Ông muốn giữ một bức cho riêng mình (Vì mục đích ban đầu Leonardo vẽ Mona Lisa là để cho khách hàng doanh nhân, như đã đề cập ở trên).

Bối cảnh lịch sử

Mona Lisa còn cung cấp phạm vi cho các nghiên cứu và phân tích thời sự vì sự tương ứng với rất nhiều vấn đề của thời Phục Hưng (Chủ nghĩa nhân văn Phục Hưng, sự mơ hồ về giới tính,…). Đây cũng là lý do tại sao Mona Lisa là chủ đề chính của rất nhiều cuộc tranh luận và nghiên cứu lịch sử.

Quá khứ lẫy lừng

Lý do có thể nói là quan trọng nhất, đưa Mona Lisa đến sự chú ý của mọi người, chính là… một vụ cướp.

Vào năm 1911, sau khi đã bị cướp bởi Vincenzo Peruggia, một thợ sửa chữa người Ý, bức tranh đã nhận được rất nhiều sự chú ý. Trước đó, gần như không ai quan tâm đến nàng Mona Lisa cả. Khi Mona Lisa bị đánh cắp vẫn không có ai để ý, ngay cả những người làm trong viện bảo tàng Louvre lúc đó. Một vị du khách đã vô tình để ý đến 4 chiếc móc trống và báo cho một nhân viên bảo vệ. Sau khi bảo tàng xem lại những bức tranh thì họ mới nhận ra bức Mona Lisa đã bị mất, sau đó công tác điều tra mới chính thức bắt đầu. Cầm trong tay bức tranh Mona Lisa, Peruggia quay về Florence, Ý, quê hương thật sự của Mona Lisa. Ở đó, hắn gặp một nhà phê bình nghệ thuật và ngỏ ý bán bức tranh cho ông. Tuy nhiên, nhà phê bình đã ngay lập tức nghi ngờ nguồn gốc của bức tranh và gọi cho cảnh sát, khiến Peruggia bị bắt và giải đi.

Đã có rất nhiều người từng bị tình nghi: Từ những doanh nhân lớn, cho đến những tên cướp nhỏ lẻ, ngay cả Pablo Picasso cũng đã từng bị nghi ngờ, ông đã phải ra tòa nhưng sau đó được thả.

Trong vòng 2 ngày sau khi bức tranh được khôi phục, đã có hơn 100,000 người đến chiêm ngưỡng Mona Lisa. Ngày nay, mỗi năm có hơn 8 triệu người đến viện bảo tàng Louvre, chỉ để xem một khung hình và tự hỏi sao bức tranh này lại nổi tiếng đến thế.