Cuộc đời bạc mệnh của nữ nhiếp ảnh gia dành hơn 40 năm lặng lẽ chụp hình nước Nga

Masha Ivashintsova là một nhiếp ảnh gia đường phố nhiệt huyết, mạnh mẽ và đáng khâm phục. Tuy nhiên, bà chưa bao giờ tiết lộ các bức ảnh của mình khi còn sống. Rất nhiều năm về sau, Asya Ivanshintsova-Melkumyan, con gái của Masha, tìm thấy một kho tàng những bức ảnh chưa từng thấy về nước Nga cuối thế kỷ 20 cất trên gác xép.

Asya viết trên website về những cống hiến của mẹ mình: “Tôi biết mẹ tôi đã chụp những tấm ảnh về Leningrad trong thời kỳ Chiến tranh Lạnh. Điều đáng chú ý ở đây là bà không bao giờ chia sẻ những tấm ảnh này với bất kỳ ai, kể cả gia đình của bà.”

Masha Ivashintsova sinh ra trong một gia đình quý tộc. Trong cuộc Cách mạng Bolshevik năm 1917, gia đình bà bị tịch thu tài sản. Masha theo học múa ballet từ nhỏ và sau này trở thành một nhà phê bình sân khấu.

Từ giai đoạn thập niên 1960 đến thập niên 1990, Masha Ivashintsova thường chụp những người dân và cuộc sống ở Leningrad. Thay vì rửa ảnh và trưng bày, bà đã cất cuộn phim vào những chiếc hộp rồi giấu trên gác xép.

Năm 2017, Asya và chồng mình quyết định cải tạo ngôi nhà. Họ đã tìm thấy rất nhiều hộp chứa 30.000 âm bản và cuộn phim chưa rửa được chụp trong suốt thời gian bà Masha còn sống. Chúng đều là những bức ảnh đen trắng về cuộc biểu tình cộng sản và chân dung thân mật cuộc sống gia đình.

Theo chia sẻ của Asya, bà Masha từng tham gia phong trào văn hóa ngầm ở Leningrad từ năm 1960 đến 1980. Trong khoảng thời gian đó, bà có tình cảm với nhiếp ảnh gia Boris Smelov, nhà thơ nổi tiếng Viktor Krivulin, và nhà ngôn ngữ học người Armenia là ông Melvar Melkumyan. Ông Melvar cũng là người mà bà Masha kết hôn và li dị. Asya là con gái duy nhất của đôi vợ chồng này.

Asya cho rằng chính mối quan hệ tình cảm với những người đàn ông xuất chúng là nguyên nhân kiềm chế sự tự tin trong lĩnh vực nhiếp ảnh của mẹ cô. Cô còn viết thêm những nghi ngờ của mình trong cuốn nhật ký: “Tình yêu của mẹ tôi dành cho ba người đàn ông ấy đã định nghĩa nên cuộc sống của bà, đốt cháy năng lượng trong bà, nhưng chúng cũng phá hủy con người bà. Bà thành thật tin rằng bản thân mình chẳng là gì khi ở bên cạnh họ.”

Masha Ivashintsova chụp ảnh gần như mỗi ngày và chìm vào trạng thái trầm cảm, dẫn đến mất việc. Vào thời gian đó, không có việc làm là phạm tội, bà buộc phải lựa chọn vào tù hoặc bệnh viện tâm thần.

Bà Masha đã sống gần 10 năm trong nhiều bệnh viện tâm thần khác nhau. Tuy nhiên, những bệnh viện này không đủ điều kiện để giúp đỡ và chữa bệnh cho bệnh nhân. Cuối cùng, bà Masha không còn đủ sức để chống lại bệnh tật và qua đời ở tuổi 58 do ung thư. Ngày hôm đó, bà đã ra đi trong vòng tay của con gái mình.

Masha Ivashintsova được so sánh với nữ nhiếp ảnh gia người Mỹ Vivian Maier. Công việc chính của Vivian là trông trẻ và bà chỉ tập trung cho nhiếp ảnh khi có thời gian rảnh rỗi. Là một nhiếp ảnh gia đường phố, Vivian đã chụp hơn 100.000 bức ảnh cư dân sống tại Chicago từ những năm 1950 đến 1990. Vivian chưa bao giờ công bố những bức ảnh của mình khi bà còn sống.

Ngay sau khi Vivian Maier qua đời vào năm 2009, một nhà sưu tập nhìn thấy những bức ảnh của bà được chia sẻ trên Flickr và quyết định bỏ tiền mua chúng. Những tấm ảnh được lan truyền và thu hút các nhà phê bình. Rất nhiều buổi triển lãm tranh của Vivian Maier được tổ chức trên toàn thế giới. Năm 2013, bộ phim tài liệu về Vivian Maier được nhận đề cử giải Oscar.

Masha Ivashintsova và Vivian Maier đã dành cuộc đời của mình chỉ để lặng lẽ chụp lại những bức ảnh phản ánh lát cắt cuộc sống thế kỷ 20. Chỉ đến khi họ qua đời, chúng ta mới được xem các tác phẩm của họ và tài năng của hai người phụ nữ này mới được công nhận.

Asya viết về mẹ mình: “Mẹ tôi là một thiên tài nhưng bản thân bà chưa bao giờ coi mình như vậy, và bà không muốn để bất cứ ai thấy được con người thật của mình.”

Mùa hè năm nay, lần đầu tiên, một buổi triển lãm ảnh của Masha Ivashintsova được tổ chức tại thủ đô Viên, nước Áo. Với buổi trưng bày những bức ảnh nổi bật, Asya hi vọng mọi người sẽ có cơ hội chiêm ngưỡng và đồng ý với Asya rằng mẹ cô, nữ nhiếp ảnh gia Masha Ivashintsova, là một tài năng thực sự.