New Zealand đề xuất... cấm nuôi mèo để bảo vệ đa dạng sinh học địa phương

Nằm ở ngoài khơi bờ biển đảo Nam của Australia, thị trấn Oamui là ngôi nhà của 35 người dân và một phần năm trong số đó là những người yêu mèo. Bây giờ thị trấn này còn đón tiếp thêm các cư dân mới là những chú chim quý.

Nhưng mới đây, một đề xuất của chính quyền trong vấn đề bảo vệ các loài động vật quý hiếm dễ bị tấn công bởi thú ăn thịt đang khiến cho người nuôi mèo lo lắng. Điều làm họ quan ngại nhất, đó là các loài gặm nhấm có thể quay trở lại nhiều hơn.

"Chúng tôi không ủng hộ việc chứa chấp mèo hoang, nhưng có không ít người tỏ ra nghi ngại về kế hoạch này", ông Terry Dean, 75 tuổi, một cư dân lâu năm tại đây nói.

Lệnh cấm yêu cầu, nếu như một chú mèo bị chết, thì chủ sở hữu của nó không được phép nhận nuôi một con khác để thay thế. Nếu chính sách trên được thông qua, thì những người nuôi mèo phải đăng ký với chính quyền về số lượng mèo nuôi hiện tại của họ. Những con vật này sau đó sẽ được gắn chip theo dõi và bị thiến.

Trên mới là một phần trong chiến dịch kiểm soát các loài gây hại, với những biện pháp chống lại 72 loài thú săn mồi, do lo lắng về bảo toàn đa dạng sinh học tại đây.

Giám đốc hội đồng an ninh và đa dạng sinh học địa phương Ali Meade cho biết mèo là một trong các mối nguy hại với những loài thực vật bản địa của New Zealand, những loài “sinh trưởng trong vùng không có động vật có vú”.

Những người đầu tiên đến định cư tại New Zealand đã biến hòn đảo này thành nơi cư ngụ nhiều loài động vật có vú, khiến cho cuộc sống của các loài chim và bò sát bị ảnh hưởng, thậm chí “dễ bị tổn thương”, như bà Meade nói .

“Chúng sinh trưởng theo một cách rất riêng, như nhiều loài thì đặt tổ dưới đất và không bay được; đó thực sự là một hành vi rất bản năng."

Theo hội đồng địa phương, hiện chưa có gì chắc chắn về những ảnh hưởng tiêu cực đến môi trường sinh học địa phương đến từ tập tính săn bắt về đêm của loài mèo. Thế nhưng, theo bà Meade, các “nghiên cứu sâu rộng” tại nhiều nơi ở New Zealand cũng chỉ ra mối nguy chủ yếu đến từ loài mèo.

Hội đồng trên cũng khẳng định, việc lắp chip theo dõi và thiến lũ mèo trong suốt nhiều thập niên vừa qua đã giúp bảo vệ loài quốc điểu của New Zealand, chú chim kiwi. Chính đàn chim đã góp phần thu hút thêm khách du lịch ghé thăm những khu định cư của hòn đảo này.

Ngay cả khi mèo ở Omaui thường rất dễ gần và được thuần hóa, theo hội đồng, nó vẫn có thể gây ảnh hưởng đến sự đa dạng sinh học của địa phương.

“Tôi có đến hơn 30 con chim đậu trên các máng ăn mỗi ngày, và nhiều con trong số chúng cũng rất thân với tôi”, lời của ông John Collins, chủ tịch của nhóm cộng đồng mang tên Omaui Landcare Trust, nhóm đã kiến nghị lên hội đồng địa phương về lệnh cấm mèo.

“Theo tập tính, mèo thường giết tất cả các con vật; bởi chúng vốn là thú săn mồi," ông Collins khẳng định. Ông này cũng nói thêm rằng ông không hề ghét bỏ riêng gì loài mèo.

"Chúng ta chỉ đang sống trong một khu bảo tồn có giá trị cao về mặt sinh thái", ông nói.

Nhưng theo một cư dân địa phương, ông Dean nói rằng cộng đồng cư dân đã không được nói rõ về đề xuất kể trên, và điều này có thể gây ra một sự chia rẽ trong nội bộ.

Suốt 35 năm sống ở Omaui, ông Dean chỉ có một người bạn duy nhất là chú mèo Wiskers. Và ông không thể tưởng tượng được lệnh cấm trên sẽ khiến ông phải đơn độc nhường nào nếu Wiskers qua đời.

"Một khi không còn những con mèo, chúng ta sẽ không tài nào kiểm soát được sự sinh sôi nảy nở của nhiều loại gặm nhấm gây hại", ông cho biết.

Hội đồng cũng dành 8 tuần cho 35 cư dân của thị trấn để họ đưa ra phản hồi về đề xuất này.

Được biết, miền quê này đã gặp nhiều khó khăn trong việc bảo vệ động vật bản địa khỏi các sinh vật họ mèo, và mục tiêu của nhà chức trách nơi đây, đó là xóa sổ hoàn toàn loài chuột và các sinh vật ăn thịt ngoại lai khác trong tự nhiên.

Triệu phú Gareth Morgan đã khởi động một chiến dịch nhằm biến đất nước này thành một nơi không còn loài mèo sinh sống vào năm 2013. Thành phố lớn nhất cả nước, Auckland, cũng đang xem xét một kế hoạch là ban cái chết nhân đạo cho các con mèo không đeo chip theo dõi tại những vùng bảo tồn hoang dã.

New Zealand hiện có đến 150 loài bị đe dọa nghiêm trọng, từ những con đỉa sống phía dưới vách đá, hay một loài thằn lằn mà chỉ cư ngụ ở các quán bar địa phương.