'Mười Năm' còn dài đằng đẵng, ấy vậy mà Ám Dạ Lưu Quang đã vội đi

Ám Dạ Lưu Quang sinh năm 1977, thuộc lớp tác giả đam mỹ đầu tiên ở Trung Quốc. Suốt sự nghiệp cầm bút, chị đã cho ra đời khoảng 40 tác phẩm (bao gồm cả tiểu thuyết, truyện ngắn). Trong đó tiêu biểu như Thời đại ám muội, Đoản đao môn, Phú giáp thiên hạ, Quang niên, Anh đào sơ hạ, Mười năm (Thập niên)...

Năm 2012, chị phát hiện mình mắc bệnh ung thư máu. Từ đó, weibo cá nhân trở thành trang nhật ký ghi lại hành trình chiến đấu kiên cường của nữ nhà văn. Hơn 70.000 người theo dõi cùng những lời động viên, thăm hỏi là nguồn sức mạnh tinh thần không nhỏ giúp Lưu Quang vượt qua đau đớn bệnh tật. Tuy nhiên hành trình ấy buộc phải khép lại vào sáng ngày 21/6/2018, khi một trái tim nhiệt huyết luôn ủng hộ cộng đồng LGBT ngừng đập, khi một tâm hồn đượm chất thơ bay về với cõi Niết Bàn.

Không nổi đình đám trong giới tiểu thuyết đam mỹ như Phong Lộng, Lam Lâm (thế hệ đầu) hay Mặc Hương Đồng Khứu, Priest (thế hệ sau), Ám Dạ Lưu Quang đúng như bút danh - chỉ là một vầng sáng đọng lại giữa đêm dài u ám. Ấy thế nhưng, người đã đọc tác phẩm của Lưu Quang rồi thì sẽ nhung nhớ mãi, ám ảnh hoài. Những câu từ chị viết ra mang cái ngột ngạt của đời sống thị thành, cái nặng nề của kiếp người lênh đênh, và cả cái trong trẻo của những mối tình chân thật. Bởi vậy, độc giả có thể không ấn tượng với Ám Dạ Lưu Quang, nhưng chắc chắn từng bị tác phẩm của chị làm cho rung động.

Mười năm có thể coi như bộ truyện thành công nhất đối với Lưu Quang, đồng thời cũng được liệt vào hàng kinh điển trong kho tàng đam mỹ (vốn đa dạng nhiều thể loại và không ngừng sản sinh ra những lớp "măng non" cạnh tranh với "tre già"). Vượt ra khỏi phạm vi tình yêu đồng tính thuần túy, Mười năm vẽ nên bức tranh về hiện thực khốc liệt xung quanh chúng ta. Là nơi mà người đồng tính khó lòng đòi hỏi hạnh phúc chân chính, và họ chấp nhận điều hiển nhiên đó - như cái cách tác giả nhẹ nhàng khắc sâu bằng ngòi bút, chứ không phải lên án kịch liệt.

Câu chuyện xoay quanh ba người bạn từ thuở thiếu thời: Cao Úc, Lý Duy Sâm, Triệu Bình Xuyên và mối quan hệ phức tạp của họ sau khi trưởng thành. Nhân vật trung tâm Cao Úc vì nỗi ám ảnh về người mẹ ngoại tình nên không thể nảy sinh tình cảm với phụ nữ. Cậu phát hiện ra tính hướng bất thường của mình kể từ những va chạm xác thịt ngô nghê cùng Lý Duy Sâm. Để rồi suốt mười năm sau đó, Cao Úc không thể nào thoát khỏi vòng luẩn quẩn giữa yêu hay hận, gìn giữ hay buông tay.

• Tôi là Lý Duy Sâm, cậu tên gì?
• Cao Úc.
• Úc trong ưu úc (u uất) sao?
• Úc trong úc úc sâm sâm (sinh trưởng rậm rạp).

Trong Mười năm, mỗi nhân vật đại diện cho một kiểu người, một lối sống khác nhau.

Ví dụ như Triệu Bình Xuyên, lựa chọn cuộc đời an phận thủ thường dù thâm tâm khát khao nhiều hơn thế. Gã yêu Cao Úc, nhưng mãi đào sâu chôn chặt bí mật ấy, để kết hôn sinh con và làm một người đàn ông mẫu mực của gia đình.

Ví dụ như Lý Duy Sâm, luôn phải giằng xé giữa phần hèn nhát và bản tính độc chiếm trong mình. Hắn vừa muốn có Cao Úc, vừa sợ hãi không dám đối mặt với Cao Úc. Và cuối cùng còn hơn cả tình yêu, là sự gắn kết tựa những thân cây sinh trưởng trong một khu rừng rậm, hắn nhận ra mình không thể sống thiếu Cao Úc.

Hay ví dụ như Cao Úc, nâng được và cũng (cố gắng) buông được. Cậu yêu Lý Duy Sâm và có thể chịu đựng sự tệ bạc của hắn. Nhưng một khi lòng đã nguội lạnh, Cao Úc sẽ như chú chim tự do, phóng túng, không bao giờ dừng lại nếu chưa mỏi cánh.

Cốt truyện không quá mới mẻ, nếu không muốn nói là "nhan nhản" trong đời sống hằng ngày. Tuy nhiên cũng nhờ cái "chất liệu" thực ấy, cộng thêm văn phong mượt mà của Ám Dạ Lưu Quang, Mười năm chẳng những gây tiếng vang trong giới mà còn được chuyển thể thành phim.

Năm 2015, phim điện ảnh Phương nam (cải biên từ tiểu thuyết Mười năm) có sự tham gia của dàn diễn viên trẻ Khương Ân Hách, Cảnh Mộng Dao, Ngô Tiêu Na, Hà Nham... được khởi quay.

Đáng tiếc đến nay đã 3 năm, "mẹ đẻ" Ám Dạ Lưu Quang đã qua đời, phim vẫn "phủ bụi", không biết ngày nào sẽ đến với khán giả. Đáng tiếc, Lưu Quang vĩnh viễn không còn cơ hội được trực tiếp xem đứa con tinh thần của mình xuất hiện trên màn ảnh rộng.