'When They See Us' – Vụ án oan hủy hoại cuộc đời 5 thanh niên da màu từng khiến cả nước Mỹ chấn động

When They See Us là một series phim mới do Netflix sản xuất, phim có độ dài 4 tập và thuộc thể loại chính kịch tâm lý kết hợp với trinh thám, hình sự. Kịch bản phim nói về nhân quyền, về vấn đề luôn gây nhức nhối trong xã hội Mỹ, đó là vấn nạn phân biệt chủng tộc.

Dựa trên một câu chuyện có thật về một vụ án cưỡng hiếp, bộ phim đã đi sâu khai thác về chính trị, pháp luật và sự bình đẳng trong đất nước của nữ thần tự do nhưng con người lại bị giam cầm, đàn áp do khác biệt màu da.

The Central Park Five – Vụ án năm 1989, năm thiếu niên da màu bị buộc tội cưỡng hiếp một phụ nữ da trắng

Vào đêm ngày 19/04/1989, tại công viên Trung tâm North Woods ở Manhattan đã xảy ra các vụ tấn công, cướp bóc của một nhóm người hơn 30 thanh niên ở East Harlem (nơi tập trung chủ yếu của người Mỹ gốc Phi sinh sống).

Tại thời điểm đó, Trisha Meili – một người phụ nữ da trắng đang chạy bộ xung quanh khu vực này. Cô đã bị tấn công, cưỡng hiếp và tra tấn dã man. Meili được phát hiện vào lúc 1 giờ 30 phút sau đó trong tình trạng trần truồng, tay bị trói chặt, người dính đầy máu và bùn đất.

Sau khi được chữa trị cô được kết luận là não bộ cùng cơ thể đã bị trọng thương rất nghiêm trọng. Sau 12 ngày hôn mê, Meili tỉnh lại mà không nhớ về vụ việc xảy ra vào đêm hôm đó.

Cảnh sát vào cuộc điều tra và những người da màu trong cuộc tấn công đêm 19/04 đều là nghi phạm. Cuối cùng 5 thiếu niên: Korey Wise, Kevin Richardson,Raymond Santana, Antron McCray và Yusef Salaam đã bị buộc tội mặc dù không có bằng chứng xác minh tội lỗi của họ.

DNA của năm người đều không khớp với các mẫu vật tại hiện trường vụ án, tinh dịch của họ không tồn tại trên người của nạn nhân. Thế nhưng họ vẫn bị kết án ở tù trong thời hạn 5 đến 15 năm. Phẫn nộ và uất ức họ đã kháng cáo và bản án đã được phúc thẩm lại với mức án từ 6 đến 13 năm tù.

Vụ việc này làm dấy lên các cuộc biểu tình trong thành phố New York, dư luận và báo chí quan tâm theo dõi sát sao. Người dân cho rằng vụ hãm hiếp của Central Park Jogger (tên gọi khác của vụ án) là một tội ác làm choáng váng cả đất nước, chia rẽ và là sự suy đồi chủng tộc.

Cảnh sát và quan chức nhanh chóng kết thúc vụ án mà không biết rằng đó là một sai lầm lớn của hệ thống pháp luật Hoa Kỳ, gây ra sự phân biệt sắc tộc trong cộng đồng người Mỹ gốc Phi.

Năm 2002, Matias Reyes, một kẻ giết người và hiếp dâm từng bị kết án tù đã thú nhận mình mới là hung thủ thực sự. Kết quả kiểm tra DNA của hắn hoàn toàn trùng khớp với hiện trường vụ án năm xưa. Theo lời khai thì Matias Reyes đã nêu rõ hắn đã thực hiện hành vi này một mình và không hề có liên quan đến 5 nghi phạm da màu đang bị giam giữ, sau đó hắn đã chấp hành án tù chung thân.

5 nghi phạm oan đã đệ đơn kiện thành phố New York vì hành vi truy tố bất công đã khiến cuộc đời họ bị chôn vùi trong lao tù 13 năm. Họ được thả tự do và bồi thường hơn 40 triệu đô la sau một khoảng thời gian dài kiện tụng.

Vụ án The Central Park Five là một sai lầm nghiêm trọng trong hệ thống pháp luật Hoa Kỳ. Một sự kiện tượng trưng cho sự bất bình đẳng sâu sắc về nhân quyền, dân chủ của người da màu trong cuộc sống, pháp lý và trên các phương tiện truyền thông.

Phim tài liệu về vụ án sản xuất vào năm 2012

When They See Us – Câu chuyện về màu da, công bằng và nỗi đau của những thanh niên bị kết án oan

Sự kiện có thật liên quan đến chính trị và pháp luật này đã tạo nguồn cảm hứng để nữ đạo diễn Ava DuVernay làm nên một bộ phim dành riêng cho người da màu. Phim nói nói lên nỗi đau, sự thật về những bất công mà 5 thiếu niên của The Central Park Five phải chịu đựng trong suốt 25 năm.

Tác phẩm do Netflix sản xuất sẽ khắc họa chân thực về tâm lý xã hội kiểu Mỹ, vu oan cùng sự gian dối của pháp luật. Bộ phim sẽ tái hiện lại một thời kỳ đen tối với hàng loạt cuộc bạo động, sự căm ghét, mâu thuẫn giữa người da trắng và da đen. Vụ việc tấn công, cưỡng hiếp tại công viên năm 1989 chỉ là ngòi nổ bùng phát cuộc chiến phân biệt chủng tộc gay gắt tại nước Mỹ.

5 người thanh niên chịu án oan cũng chỉ là nạn nhân cho vấn nạn kỳ thị sắc tộc. Sau khi hung thủ ra đầu thú, họ đã có được tự do, được đền bù bằng tiền bạc nhưng 13 năm tuổi trẻ của họ đã bị đày đọa trong ngục tù vì tội lỗi mà không gây nên. Bối cảnh phim sẽ được xây dựng từ khi bắt đầu vụ án vào năm 1989 đến năm 2014 khi kết thúc ổn thỏa sự kiện tại thành phố New York.

Bộ phim sẽ khai thác về mặt tâm lý của mỗi 5 nhân vật trung tâm. Những thanh thiếu niên da màu bị kết tội và cuộc chiến kéo dài hàng chục năm của họ để giành lại công bằng dưới áp lực của chính phủ và sự miệt thị da màu của cộng đồng.

Một bộ phim mang đậm màu sắc của Netflix, khi luôn mạnh dạn “nói thẳng nói thật”, đề cập đến các vấn đề nhức nhối trong đời sống xã hội bằng những thước phim gần gũi, chân thực và mang ý nghĩa nhân văn qua sự châm biếm thâm thúy mà sâu cay.

Netflix luôn dũng cảm tiên phong và miêu tả về những thực trạng xã hội để nêu cao tinh thần tự do và dân chủ của con người. Dù điều đó thuộc phạm vi bị cấm vì có liên quan đến chính trị, pháp luật hay chính quyền.

Một tác phẩm “da màu” rất đáng xem với sự bảo trợ của những nhân vật nổi tiếng như: bà hoàng truyền thông Oprah Winfrey, Jonathan King, Jeff Skoll, Jane Rosenthal và Berry Welsh trong khâu sản xuất, phát hành sẽ giúp bộ phim được chú ý và phổ biến rộng rãi hơn.

Đón xem When They See Us trên sóng Netflix bắt đầu từ ngày 31/05/2019.