Canaanite - Tòa lâu đài bị bỏ hoang 3700 năm

Theo những ghi chép trong sách sử, vào thế kỷ 18 TCN, tại vùng Tel Kabri thuộc miền Bắc Israel ngày nay có một tòa lâu đài nguy nga của người Canaan với diện tích lên đến 20.000 mét vuông. Đây được coi là một trong những tòa lâu đài khổng lồ thời bấy giờ với những tiện nghi được ghi chép còn xa hoa hơn cuộc sống thời hiện đại. Tuy nhiên, vì một biến cố bí ẩn nào đó, lâu đài này đột nhiên bị bỏ hoang và biến mất không rõ lý do.

Công trình khảo cổ này bắt đầu vào năm 2006. Các nhà khảo cổ mới phát hiện ra những rãnh nứt xung quanh vị trí của tòa lâu đài. Nhiều giả thuyết được đặt ra. Trong đó, nổi bật nhất là ý kiến rằng khu vực này đã từng chịu ảnh hưởng của một trận động đất. Một ý kiến nữa cũng được ủng hộ là sự bão hòa và xâm lấn hay lũ lụt của Biển Chết.

Tuy nhiên, những dấu vết này chưa được khẳng định là bởi trận chiến năm 1948 tại Isarel cũng diễn ra tại vùng đất này có thể để lại những đường rãnh, vết nứt do tác hại của bom đạn cùng những phương tiện chiến tranh, tiêu biểu là xe tăng.

Vào năm 2019, những nhà khảo cổ lại có thêm một phát hiện lý thú khi tìm ra những bức tường đổ, vôi vữa từ bức tường bị tàn phá, những căn phòng bị hủy hoại, những đường dốc hay dấu vết trầm tích trên bề mặt... Các nhà khảo cổ lại quay trở lại với giả thuyết một trận động đất đã càn quét Tel Kabri nhờ một tài liệu ghi lại vào khoảng năm 1700 TCN - tương ứng với khoảng thời gian tòa lâu đài bị bỏ hoang.

Hiện nay, ý kiến tổng quát nhất là các nhà khảo cổ đang cân nhắc nguyên nhân dẫn đến sự hoang phế của cả một lâu đài tráng lệ, giàu có thời bấy giờ có thể do một trận động đất mạnh, với khả năng cao là trận động đất bắt nguồn từ vùng Biển Chết mới đủ sức để đập tan một tòa nhà đồ sộ, bề thế và kiên cố nhất thời bấy giờ.