• Về đầu trang
[+ +]
[+ +]

Cá thể Alpha: Tư duy chiếm hữu của kẻ mạnh hơn?

Cuộc sống

Là một thuật ngữ nổi tiếng trong văn hoá đại chúng (popular culture), Alpha hay cá thể thủ lĩnh thường được hiểu với nghĩa là những cá nhân đứng đầu trong một nhóm người hoặc cộng đồng.

Vì vậy, tạo hình quen thuộc của 1 alpha thường gắn liền với hai yếu tố: mặc áo vest và là đàn ông da trắng (châu âu).

Còn theo sinh vật học, cá thể thủ lĩnh (alpha) là những cá thể cấp cao, sở hữu nhiều đẳng cấp và chiếm ưu thế tuyệt đối trong một bầy đàn. Con đực, con cái hay cả hai đều có thể là alpha, tùy thuộc vào từng loài. Ví dụ như ở tinh tinh hoặc sói thì những con đực sẽ là “Alpha male”, còn ở linh cẩu thì con cái sẽ là “alpha female”.

Trong trường hợp một con đực và một con cái thực hiện vai trò này với nhau, đôi khi chúng được gọi là các cặp alpha (male – female)

Khi đó, các cá thể khác trong bầy đàn sẽ có những biểu hiện và hành vi thể hiện sự tôn kính hoặc thần phục đối với alpha hoặc các cá thể nằm ở đẳng cấp cao hơn.

Những cá thể sở hữu ưu thế Alpha thường được ưu tiên trong việc tìm kiếm thức ăn hoặc được quyền tiếp cận/ve vãn bất cứ bạn tình nào.

Chúng thường sử dụng quyền lực hoặc sức mạnh của bản thân để  “đàn áp” các con khác cùng loài, ép chúng phải xây dựng những mối quan hệ mà trong đó Alpha thường là cá thể được nhận được nhiều lợi ích hơn.  

Thứ bậc này cũng có thể thay đổi khi một Alpha khác "quyền lực” hơn xen vào. Việc lựa chọn con đầu đàn thường được quyết định bởi những trận chiến sinh tử, một mất một còn.

Tuy nhiên, không có bất kỳ bằng chứng khoa học nào chứng tỏ rằng cá thể thủ lĩnh có tồn tại trong xã hội con người. Xu hướng này chỉ xuất hiện ở một vài loài động vật hoang dã như sói, linh cẩu hoặc tinh tinh mà thôi.

Nhưng dù vậy, đây vẫn là một trong những khái niệm khiến cho nhiều người phải “phát cuồng”, đặc biệt là cánh đàn ông.

Cho đến tận bây giờ, khái niệm cá thể thủ lĩnh vẫn dựa theo những lý thuyết nhị nguyên giới tính (dualism classification) hết sức sơ sài và lỗi thời như:

  • Tính nam (dương) và tính nữ (âm)
  • Não trái (logic) và não phải (tình cảm)
  • Phân loại alpha (thủ lĩnh), beta/omega (đẳng cấp thấp)

Cá thể thủ lĩnh cho rằng: phụ nữ sống dựa vào cảm xúc, xử lý tư duy logic kém và mê đắm những chàng trai hư hỏng trong khi đàn ông là người dẫn đầu, luôn suy nghĩ logic hơn và có thể làm bất cứ điều gì mà anh ta muốn, không ai có thể ngăn cản được.

Điều này đi ngược lại mọi nỗ lực giúp bình đẳng giới tính trong xã hội. Nó dạy đàn ông không được phép giãi bày cảm xúc của mình và vẽ ra hình ảnh phụ nữ như là một sinh vật chỉ biết hờn giận, dễ dãi trong việc tìm bạn tình.

Thay vì đối xử phụ nữ bằng sự thông minh và tôn trọng, cá thể thủ lĩnh lại hướng đàn ông đi theo con đường của dục vọng và lạm dụng - tức là chỉ đạt được mục đích khi dụ đối phương ‘lên giường’ thành công.

Không chỉ vậy, cá thể thủ lĩnh còn “vuốt ve” tư duy sai lầm rằng: phụ nữ không thể sống thiếu đàn ông và đàn ông được sinh ra để chinh phục và thống trị phụ nữ.

“Giống như thể phụ nữ là những món hàng còn đàn ông thì có thể chọn món hàng mà họ thích.”

Cá thể thủ lĩnh quy định đàn ông phải là người luôn chủ động trong mối quan hệ tán tỉnh và được quyền sở hữu bất kỳ người phụ nữ nào mà anh ta muốn.

Trong khi đó, phụ nữ luôn đóng vai trò thụ động, “nằm dưới” đàn ông trong mọi mặt của mối quan hệ - từ đó khuyến khích tính nam độc hại và gò ép cả hai giới vào những định kiến phân biệt giới tính (sexist) nặng nề.

Ví dụ, nếu như một có chàng trai trầm tính, ưa thích một mình và tỏ ra bàng quan với những cuộc chinh phục tình ái sẽ dễ bị coi là thiếu nam tính và ngược lại thì sẽ được tung hô là như một kẻ thống trị.

Định kiến về giới tính vẫn chỉ là một mặt của vấn đề. Mặt còn lại chính là việc nhiều người sử dụng cá thể thủ lĩnh để thỏa mãn cái tôi của kẻ chiếm hữu và “bọc đường” các mối quan hệ độc hại (toxic relationship) bằng cách đánh tráo những khái niệm về tâm - sinh - lý.

Bảng so sánh Alpha và Beta. Thay vì cố gắng tìm cách thay đổi nhược điểm của một người, khái niệm này chỉ tập trung chỉ trích những khuyết điểm của họ.

Hóa ra, cá thể thủ lĩnh chỉ là một bức tranh được vẽ ra để thỏa mãn cái tôi của một vài bộ phận cho rằng mình có quyền lực? Hay đây chỉ là những lầm tưởng dựa lý thuyết tiến hóa và chọn lọc tự nhiên mà thôi?

Nhưng dù vậy, cá thể thủ lĩnh vẫn là một tư tưởng có nhiều lỗ hổng và độc hại. Trong xã hội hiện đại, chúng ta không cần một kẻ thống trị mà chỉ cần một xã hội công bằng.

  • Bình luận
  • Lưu tin xem sau
  • Bình luận
  • Copy link
  • Chia sẻ facebook

Bình luận (0)

Trở thành người đầu tiên bình luận trong bài viết này.