“Nô lệ hiện đại” được dùng để mô tả người bị bắt buộc phải làm việc hoặc kết hôn. Họ không thể từ chối hoặc thoát khỏi vì bị đe dọa, đánh đập và ép buộc. Buôn bán người, cưỡng bức lao động chỉ là một trong số những hình thức hết sức tinh vi của nô lệ hiện đại.
1. Bị lừa gạt
Đầu tiên, nạn nhân bị lừa gạt rằng họ sẽ được nhận một công việc tốt. Trên thực tế thì không.
Một người phụ nữ Zambia kể lại rằng được hứa hẹn khi đến châu Âu sẽ làm bồi bàn trong một nhà hàng. Nhưng khi cô đến nơi, chẳng có nhà hàng hay công việc bồi bàn nào hết, và chủ của cô là một tay ma cô. Cô bị đánh đập, cưỡng bức và bị ép làm gái gọi.
Nô lệ hiện đại thường được hứa hẹn về cơ hội đổi đời bởi những kẻ lừa đảo. Sau đó, họ sẽ bị đe dọa, đánh đập, bị ép phải sống phụ thuộc vào rượu hoặc ma túy. Họ cũng bị tước hết giấy tờ tùy thân và làm việc không công.
2. Bị cô lập
Nạn nhân thường phải làm việc trong môi trường hẻo lánh, không được phép liên lạc với gia đình, bạn bè hoặc những người có cùng ngôn ngữ với họ.
Một phụ nữ Trung Quốc nhớ lại khoảng thời gian khi làm giúp việc cho một gia đình ở Pháp. Cô bị cấm không ra khỏi nhà và phải làm việc quần quật quanh năm suốt tháng. Cô không thể liên lạc với người thân ở quê nhà, không biết một từ tiếng Pháp nào, và cũng không có ai để nói chuyện. Cô không biết phải cầu cứu ai cho đến khi thanh tra lao động phát hiện ra tình trạng tồi tệ của cô.
Năm 2016, ước tính có 40 triệu người là nạn nhân của nô lệ hiện đại. Họ là lao động chính trong các ngành như nông nghiệp, xây dựng, sản xuất, khai thác khoáng sản. Ngoài ra, họ còn bị ép kết hôn hoặc làm người giúp việc. Cứ 5 nạn nhân, sẽ có 1 người bị khai thác tình dục.
3. Bị tịch thu hộ chiếu
Hộ chiếu và các giấy tờ quan trọng khác của nô lệ sẽ bị chủ tịch thu nhằm ép buộc họ phải chấp nhận sống và làm việc trong điều kiện tồi tàn.
Một người đánh giày đến từ Nepal chia sẻ khi anh làm việc ở Trung Đông, chủ của anh đã giữ hộ chiếu và từ chối trả lại cho anh. Ông ta cấm anh không được bỏ việc hoặc trốn về nhà. Vì không có hộ chiếu, người đánh giày không biết làm cách nào để về nước. Anh cũng không dám đến cảnh sát khai báo vì sợ sẽ bị họ bắt giữ với tội danh lưu trú bất hợp pháp.
Nô lệ hiện đại rất phổ biến trong ngành công nghiệp chế biến thực phẩm và nông nghiệp tại Anh. Nô lệ phải làm việc hàng giờ đồng hồ và thực hiện những công đoạn nguy hiểm. Các tay buôn người và ông chủ thường khống chế họ bằng cách đe dọa sẽ làm hại người thân.
4. Làm việc để trả nợ
Nhiều nạn nhân phải làm việc để trả những món nợ “từ trên trời rơi xuống” và rơi vào vòng xoáy “lãi mẹ đẻ lãi con”.
Một ví dụ điển hình như sau: một người đàn ông vay 200 USD để chữa trị vết thương do gặp tai nạn lao động. Sau khi trả đủ tiền, người cho vay khăng khăng con số anh nợ ông ta là 400 USD. Do không thể chứng minh người cho vay vu khống, người đàn ông buộc phải bán mạng làm việc với hy vọng sẽ trả hết nợ.
Công nghiệp cần sa là một trong những ngành sử dụng nô lệ. Nô lệ bị ép phải sống trong một căn phòng tồi tàn, bẩn thỉu. Ngoài ra, họ cũng trồng cần sa ngay trong chính căn phòng này. Họ không có cách nào để trốn thoát và phải chịu đựng hóa chất độc hại từ cần sa.
5. Không được trả lương
Bị chủ giữ lương còn tệ hơn bị trả lương chậm hoặc số tiền không đáng với công sức bỏ ra. Nô lệ không được trả lương đồng nghĩa họ không thể tự ý nghỉ việc hoặc phải ngậm đắng nuốt cay lao động quần quật. Đây là một trong những dấu hiệu của cưỡng bức lao động.
Một chàng trai đến từ Niger thuật lại rằng để giúp đỡ gia đình, anh đồng ý đến làm việc tại một trang trại. Anh được hứa hẹn sẽ có phòng ở riêng và thù lao hậu hĩnh. Tuy nhiên, sau mấy tháng làm việc, anh vẫn chưa nhận được một đồng nào từ chủ trang trại. Mỗi lần anh hỏi, ông chủ thường bảo sẽ trả tiền sau. Tức nước vỡ bờ, anh đe dọa sẽ nghỉ việc thì lập tức bị chủ trang trại đánh đập và đe dọa không trả lương. Chẳng còn cách nào khác, anh đành tiếp tục làm việc với mong mỏi một ngày nào đó, ông chủ sẽ giữ lời.
Rất nhiều thanh niên Philippines, Ấn Độ, Đông Âu hoặc châu Phi được hứa hẹn sẽ có cuộc sống tốt đẹp hơn khi làm việc trong ngành công nghiệp hàng hải. Nạn nhân thường là những người không biết đọc. Họ sẽ bị lừa ký vào giấy thử việc, sau đó được thông báo rằng họ không được chọn và nợ một khoản tiền lớn. Chẳng còn cách nào, những thanh niên này phải bán mạng làm việc.
6. Làm việc hàng giờ với mức lương bèo bọt
Một thanh niên người Bangladesh làm công nhân trong công trường xây dựng nhớ lại:
Tôi từng làm việc 19 tiếng đồng hồ mà không được nghỉ. Tôi không được trả thêm tiền và cũng chẳng có ngày nghỉ phép. Đám chủ đối xử với tôi như động vật.
7. Điều kiện sống tồi tàn
Một thanh tra lao động ở Brazil cho hay:
Những công nhân làm việc trong các đồn điền chỉ được ở trong những cái lán dựng tạm bợ. Nguồn nước họ dùng rất ô nhiễm. Khi chúng tôi tới, họ sẽ trốn xuống những cái hố được đào sau các bụi rậm.
Sau bóc lột tình dục, khai thác lao động xây dựng là hình thức phổ biến thứ 2 của nô lệ hiện đại. Họ thường làm việc tạm thời, mức độ nguy hiểm cao.
8. Bị đe dọa
Nô lệ không chỉ bị bóc lột lao động, họ còn bị đe dọa và sỉ nhục. Một người giúp việc Ethiopia tâm sự:
Bà chủ cũ của tôi thường hăm dọa là nếu tôi không đưa bà 600 USD, bà sẽ giao nộp tôi cho cảnh sát vì không có giấy tờ tùy thân. Tôi biết mình chẳng thể làm được gì vì tôi không có giấy tờ và cảnh sát đời nào chịu giúp một kẻ giúp việc chui như tôi chứ.
9. Bị giam giữ
Giam giữ là một hình thức phổ biến với “nô lệ”. Dưới đây là chia sẻ của một cô gái 16 tuổi đến từ Kazakhstan:
Tôi bị đem bán đến Nga để làm gái gọi. Tôi bị nhốt trong một căn phòng có cửa sổ lắp chấn song và cửa ra vào bằng sắt cực nặng. Không có cách nào để trốn thoát khỏi đây. Tôi bị giam suốt 2 tháng, sau đó bị đưa đi “tiếp khách”. Khi xong việc, chúng sẽ mang tôi quay lại căn phòng kia và canh giữ rất cẩn thận.
Phụ nữ nghèo khó thường bị lừa bởi các công ty môi giới việc làm lừa đảo hoặc những kẻ buôn người đội lốt bạn bè, người giúp đỡ. Họ sẽ bị đem bán vào các nhà chứa, bị ép hành nghề mại dâm và không có cách nào trốn thoát.
10. Bị đánh đập hoặc cưỡng bức
Bạo lực thể xác là một đặc điểm dễ nhận thấy ở nô lệ hiện đại. Nó được sử dụng để khống chế nạn nhận hoặc bắt họ làm những việc họ không đồng ý, ví dụ như bị ép buộc quan hệ tình dục hoặc làm việc không công.
Một cô gái 22 tuổi sống ở Campuchia đã quyết định xuất khẩu lao động sang Malaysia, kể lại:
Hành vi lạm dụng xảy ra ngay khi tôi vừa đặt chân vào nhà ông bà chủ và nó diễn ra liên tục. Tôi thường bị cho ăn tát, ăn đấm và bị đánh bằng roi.
Trẻ em cũng là một nạn nhân của “nô lệ hiện đại”. Chúng thường bị lừa hoặc đem bán với mục đích khai thác tình dục. Tinh vi ở chỗ, chúng sẽ được thả về nhà ngay sau đó và tiếp tục bị lạm dụng tình dục bởi những đối tượng cũ.
Có phải bạn thấy những câu chuyện này rất quen thuộc không? Có lẽ bạn đã đọc chúng ở trên báo, xem tin tức trên thời sự, clip trên YouTube, hoặc thậm chí bạn đã từng chứng kiến tận mắt. Họ không phải là người lao động, họ là nô lệ hiện đại. Và dù ở thời đại nào, nô lệ cũng là một tội ác vì tước đi tự do, hạnh phúc và nhân quyền.
Bạn có suy nghĩ gì về vấn nạn này? Hãy chia sẻ với Lost Bird nhé!
Bình luận (0)
Trở thành người đầu tiên bình luận trong bài viết này.