Hội chứng 'bỏ quên em bé ở trong xe' và lý giải dưới góc độ khoa học

Như mọi ngày, Mike Harisson đều thức dậy lúc 5 giờ sang, trước cả khi mặt trời mọc, anh ngồi nói chuyện với một hũ tro cốt của con trai – Chase Dimitri Harrison (mất ngày 8/7 /2008).

Buổi sáng ấy, 11 năm trước, Harrison đến cơ quan làm việc

“Vào lúc 5 giờ chiều, một đồng nghiệp đến và hỏi tôi rằng “Anh mang theo búp bê trong xe ô tô à?”

Mike đã quên con trai một tuổi rưỡi của mình trong xe tải.

Harison và vợ Carol đã nhận nuôi bé Chase ở Nga vào tháng Ba năm đó. Khoảnh khắc phát hiện ra Chase, anh đưa con ra ngoài ngay lập tức, bế con ra khỏi bãi để xe rồi liên tục hét lên “Chúa ơi, hãy đưa con đi thay vì con trai con!”

Số liệu đáng báo động tại Mỹ

Harrison là một trong nhiều phụ huynh đã “vô tình” khiến cho con chết vì để quên con với nhiệt độ rất cao trong xe. Hơn 900 đứa trẻ đã chết trong ô tô tại Mỹ kể từ năm 1990. Hằng năm, có trung bình 38 ca tử vong. Cứ chín ngày thì lại tiếp nhận một nạn nhân, theo KidsAndCars.org công bố.

Trong tuần trước đã có bốn đứa trẻ ở Mỹ chết trong xe: một cặp sinh đôi tại Bronx, một em bé tại Florida, và một bé gái bị bỏ lại trong xe tại khu rửa xe ở Texas. Tính đến ngày 4/8, đã có 25 trẻ em bỏ mạng vì cùng một lý do tại đất nước này.

Những con số này thực sự phải khiến cho cha mẹ, các tổ chức, chính phủ cũng như các chuyên gia phải suy nghĩ làm thế nào để ngăn chặn sự gia tang của tai nạn không đáng có này.

KidsAndCars.org đang nỗ lực để Quốc hội thông qua một dự thảo yêu câu tất cả xe ô tô phải trang bị thiết bị cảnh báo an toàn cho trẻ em trong xe. Janette Fennell, nhà sáng lập của KidsAndCars.org, trả lời USA Today rằng từ năm 2003, tổ chức đang nỗ lực đưa ra một hệ thống cảnh báo cho tất cả các phương tiện. Họ từng hai lần đề xuất các dự luật về đảm bảo an toàn trong xe nhưng đều không được thông qua. Dự luật yêu cầu có cảnh báo cả bằng hình ảnh lẫn âm thanh, gồm một thiết bị rung cho tài xế được kích hoạt ngay khi động cơ tắt máy. Thượng nghị sĩ Richard Blumenthalđã quyết định trở thành một nhà bảo trợ cho dự luật này kể từ năm 2014 sau khi một em nhỏ 15 tháng tử vong trong ô tô ở bang của ông

“Ông bố thực sự đã quên mất con mình đang ngồi sau. Những tai nạn này hoàn toàn có thể được ngăn chặn nếu như có hệ thống cảnh báo nhắc nhở phụ huynh kiểm tra trước khi ra khỏi xe.”

Ông cũng chỉ ra rằng một số công ty sản xuất xe như GM hay Huyndai cũng đang thực hiện các thiết bị cảnh báo tiêu chuẩn trong các phiên bản xe đời mới nhất.

Ông Blumenthal nói rằng “Không nhà sản xuất nào có thể phàn nàn rằng nó đắt đỏ hay kém khả thi bởi đây không còn là chuyện tiền bạc mà là an toàn cho con em là trên hết”

Fennell: “Trong những năm đầu đời của đứa trẻ, chúng hoàn toàn có thể chỉ ngủ một, năm tiếng một đêm hoặc thậm chí thức cả đêm. Điều này có thể khiến cho những người mới làm cha mẹ mất ngủ, mệt mỏi, căng thẳng, quên mất những công việc thông thường, một trong số đó có thể là bỏ quên con mình trong xe”.

Khoa học vào cuộc

David Diamond, giáo dư về Tâm lý học tại Đại học Nam Florida đã làm việc cùng KidsAndCars.org và tập trung vào khoa học nhận thức, đặc biệt là hội chứng “Bỏ quên em bé trên xe” (Forgotten Baby Syndrome) nhằm lý giải tại sao các bậc phụ huynh thành thạo với việc chăm con lại có thể bỏ quên chúng trên xe

Nghiên cứu của Diamond chỉ ra rằng vùng trí nhớ ngắn hạn chính là nguyên nhân của thực trạng này. Vùng trí nhớ này sẽ phải giải quyết những việc đột ngột không theo thói quen bình thường, gây ra sự bối rối khi giải quyết công việc theo một trình tự khác mọi ngày. Theo quán tính, người ta có xu hướng hoàn thiện hết những việc đã có lịch trình cố định mỗi ngày (trí nhớ dài hạn). Điều này có thể giúp giải thích cho việc tại sao nhiều người để quên cà phê trên nóc xe ô tô hoặc quên em bé ở ghế sau ô tô. Vậy nên những tai nạn như thế xảy ra không phải lúc nào cũng do sự tắc trách của cha mẹ.

Câu chuyện đáng thương của người cha

Sau khi Harison phát hiện ra Chase với tai nạn thương tâm đó, thế giới của anh như sụp đổ, anh luôn nghĩ tới việc mình rồi sẽ trình diện cảnh sát, đi điều trị tâm lý, bị buộc tội ngộ sát rồi thi hành án.

Harison:

“Tôi muốn giết chính bản thân mình”

Dù được tuyên án vô tội nhưng hơn một thập kỉ sau, anh vẫn không tha thứ cho bản than mình. Chính phủ Nga đã ban lệnh cấm công dân Mỹ nhận nuôi trẻ em mồ côi người Nga sau cái chết của Chase. Lệnh cấm này lấy tên khai sinh của cậu bé Chase: Dimitri Yakovlev.

Ông bố luôn đau khổ với hành động của mình năm ấy, giờ đây đã tham gia với KidsAndCars.org để đấu tranh nhằm thông qua dự luật về thiết bị cảnh báo bắt buộc trong xe ô tô. Chính anh cũng không hiểu được tại sao đến giờ mọi nỗ lực vẫn chưa thành công.

“Chúng ta có cảnh báo cho chìa khóa, cho mọi thứ trên xe, chẳng nhẽ một đứa trẻ lại không hơn những thứ đó sao?”

Những lưu ý cho cha mẹ

KidsAndCars.org gợi ý cha mẹ có thể xây dựng thói quen luôn kiểm tra cửa sau ngay khi đỗ xe xong, hoặc để một vật dụng quan trọng ở phía sau như túi xách, chiếc giày bên cạnh con mình, bên cạnh đó có thể nhờ vợ/chồng hoặc người trông trẻ lien lạc lại với bạn vào một khung giờ cố định mỗi ngày để đảm bảo đứa trẻ không ở trong xe.

Tổ chức này cũng đưa ra đề xuất về việc cha mẹ khóa xe và để chìa khóa xa tầm tay con để con mình không tự tiện vào xe lúc cha mẹ không để ý, hoặc dạy trẻ bấm còi nếu bị nhốt trong xe.