Tại sao chúng ta không thể ngừng việc nhìn vào màn hình điện thoại của người khác?

Màn hình điện thoại, máy tính bảng ngày nay ở khắp mọi nơi: Ngoài đường, trên chiếc xe bus đến trường, công ty, trong khi chúng ta xếp hàng đợi order cà phê,…

Màn hình điện thoại của người khác là cánh cửa sổ nhìn vào cuộc sống của họ, họ làm việc thế nào, những mối quan hệ cũng như những lo âu, thất bại riêng tư. Những cánh cửa sổ này bây giờ chỉ cách mặt của họ chỉ khoảng nửa mét.

Năm 2010, chỉ 27% người Mỹ ra đường với một thiết bị di động. Cho đến cuối năm 2016, con số này đã tăng lên hơn 80%. Trong cùng khoảng thời gian này, màn hình của chiếc iPhone cũng đã tăng từ 3.5 inch lên 5.5 inch. Tiến bộ trong phần cứng cũng đã giúp cho màn hình của những thiết bị thông minh trở nên sáng và rõ nét hơn.

Tất cả những thay đổi này đã tạo nên một hiện tượng gọi là “shoulder surfing” – lướt nhìn qua vai của ai đó để vô tình hoặc cố tình nhìn vào màn hình điện thoại của họ.

Đây cũng chính là lí do mà mật khẩu thường được ghi bằng những kí tự tròn hoặc hình sao, để tránh việc bị vô tình nhìn ở nơi công cộng. Trong một thế giới mà chúng ta càng ngày càng bị hút vào màn hình điện thoại của người khác, một nhóm nghiên cứu ở đại học Ludwig Maximilian đã đưa ra một bảng khảo sát.

Những người tham gia sẽ được hỏi về những câu hỏi tình huống về 2 nhân vật giả tạo tên Vic, một người vô ý nhìn vào màn hình điện thoại của Cas, và Cas không hề biết về việc này.

Trên thực tế, Vic và Cas có thể là bạn và bất cứ ai, cho dù bạn đóng vai người nhìn là Vic hay người bị nhìn là Cas, tình huống này xảy ra trong cuộc sống hàng ngày của chúng ta rất nhiều. Bài khảo sát dùng những câu hỏi như Bạn đã bao giờ nhìn thấy hay trải qua tình huống nào như thế này chưa? hoặc Nếu bạn là Cas, bạn sẽ thấy gì trên màn hình của Vic?

Kết quả của bài khảo sát cho thấy rằng gần như tất cả những người nhìn lén điện thoại của người khác không hề có ý định xấu như trộm cắp. Thay vào đó, họ xem việc này là một việc “hoàn toàn ngẫu hiên và tùy hứng”.

Và thật sự là như vậy, việc nhìn vào màn hình điện thoại của người khác rất phổ biến đối với những người lạ mặt, đặc biệt là trên những phương tiện di chuyển công cộng như xe bus, tàu lửa,…

Tuy nhiên, khảo sát cũng cho thấy cả người xem và người bị xem đều có cảm giác tiêu cực về việc nhìn lén như tội lỗi, khó chịu và thỉnh thoảng là giận dữ.

Chính xác thì những thông tin gì trên màn hình điện thoại của bạn thường bị nhìn lén? Xếp hạng cao nhất là tin nhắn, tiếp theo là hình, game, và cuối cùng là những kí tự trong mật khẩu. Cụ thể hơn, những ứng dụng bị nhìn lén nhiều nhất là Facebook, email, và tin tức.

Và tại sao? Tại sao chúng ta lại nổi hứng nhìn vào màn hình điện thoại của người khác? 2 lí do được đưa ra nhiều nhất là tò mò và chán. Ngoài ra, chẳng còn lí do nào khác cả.

Không ai thích cảm giác có người khác nhìn vào màn hình điện thoại của mình cả. Trong bài khảo sát, những người bị nhìn lén thường có cảm giác bị rình mò và quấy rối. Trong số 37 lần khảo sát, chỉ có 1 người nói rằng cảm thấy “thú vị” khi có người nhìn vào màn hình điện thoại của mình.

Về phần những người hay nhìn lén điện thoại của người khác, họ cũng không thích khi bị hỏi về hành vi này, đa số là vì họ đã thấy những thứ mà đáng lẽ họ không nên thấy (một vụ ly hôn, ai đó bị sa thải thông qua email, những bức hình nhạy cảm,…).

Trước khi Wi-Fi công cộng và 4G lên ngôi, màn hình điện thoại của đa số mọi người chỉ là những cuốn sách được lưu sẵn, Candy Crush hoặc một vài trò chơi khác. Còn bây giờ, gần như màn hình điện thoại của mỗi người là hình ảnh phản chiếu phần nào cuộc sống của người đó.

Vào năm 2017, một bộ ảnh về một người đàn ông liên tục nhìn vào màn hình điện thoại của những người khác đã được retweet lại gần 50,000 lần.

Trên màn hình điện thoại của mỗi người là công việc đang được tiếp diễn. Những tin nhắn ngắn dài được xóa đi, soạn lại sao cho phù hợp để gửi đi. Cũng có những cuộc hôn nhân được dàn xếp ngay trên chiếc điện thoại. Vì từ năm 2018, điện thoại cũng là một nơi để làm việc, không khác gì mấy bàn làm việc ở văn phòng hay ở nhà.

Những màn hình điện thoại cũng ảnh hưởng đến sở thích của chúng ta. Ngày nay, những twitter hay tumblr screenshot là một loại meme khá phổ biến, mỗi khi thấy ai đó nghe một bài hát hay xem một video trên điện thoại của họ, chúng ta cũng bị kích thích rằng "Có lẽ thứ đó hay thật, thử xem sao..."