Người đàn ông Navajo, chụp bán thân, đang ngồi trực diện, đeo mặt nạ nghi lễ với những chiếc lông vũ xòe rộng, những nhành thông nhỏ quấn quanh cổ tạo thành một vòng hoa, chụp năm 1904. Nguồn hình: Edward Curtis/Library of Congress
Chất liệu được làm bằng gang, thép nên hầu hết những chiếc mặt nạ này không dùng để giúp một người nào đó che giấu đi khuôn mặt thật của mìnhi; mà thay vào đó nó thể hiện bản chất, tính cách nhân vật mà người đeo mặt nạ muốn công bố với thế giới và đôi khi còn kể một câu chuyện về văn hóa tốt hơn khuôn mặt trần của họ.
Một người đeo mặt nạ của nhân vật thần thoại Tsunukwalahl, nó sẽ được đeo suốt mùa lễ hội Nhảy Múa Mùa Đông, năm 1914.
Như dịp lễ Halloween ngày nay, người ta buôn bán khá nhiều loại mặt nạ dựa trên nhiều ý tưởng khác nhau ví dụ như những nhân vật trong Disney. Còn đối với những chiếc mặt nạ ngày xưa của thổ dân da đỏ đầu thế kỷ 20 lại khác, đó là một nền văn hóa đặc sắc riêng biệt và hầu như không cái nào giống cái nào.
Một người đàn ông Navajo đang mang chiếc mặt nạ của Ganaskidi, vị thần của thu hoạch, đất đai màu mỡ và sương mù, năm 1905.
Từ Navajo đến Koskimo rồi đến Kwakiutl hoặc xa hơn, các bộ lạc thổ dân ở châu Mỹ đã đưa hết những yếu tố quan trọng về mặt xã hội, văn hóa lên chiếc mặt nạ, họ sử dụng chúng để kể chuyện, để nhảy múa, thực hiện các nghi lễ và nhiều hoạt động khác.
Người Koskimo mặc bộ quần áo làm bằng lông thú, đeo găng tay và một chiếc mặt nạ quá khổ của Hami ("điều nguy hiểm") trong buổi lễ Numhlim, năm 1914.
Tonenili-Navajo, mặc bộ trang phục làm từ những cành thông nhỏ, 1904-1905.
Dù mục đích có là gì thì những chiếc mặt nạ này cũng là những tác phẩm nghệ thuật được làm thủ công tỉ mỉ, công phu có phần rùng rợn, nhưng khá hút mắt người khác.
Người Kwakiutl đeo mặt nạ của sinh vật huyền thoại Pgwis (người biển), 1914.
Người đàn ông Navajo đeo mặt nạ da thú, đội một chiếc nón cao phủ lông vũ, cổ quấn lông, cơ thể trần truồng với vài đường sơn trắng, 1904-1905.
Và thật may mắn rằng nhiếp ảnh gia Edward Curtis cùng với nhà dân tộc học George Bird Grinnell đã ghi lại được những bức ảnh vô giá về người dân da đỏ cùng với mặt nạ truyền thống trong suốt thời gian đầu thế kỷ 20, trong khi chính sách của chính phủ Mỹ lúc bấy giờ là tiếp tục thúc đẩy xóa bỏ vĩnh viễn nền văn hóa và bộ tộc của người da đỏ.
Mặt nạ lễ phục của một vũ công đóng vai thợ săn trong thần thoại Bella Bella, chàng đã giết chết bạch tuộc khổng lồ ăn thịt người. Điệu nhảy được trình diễn tại Tluwulahu, một buổi lễ bốn ngày trước lễ hội Nhảy Múa Mùa Đông, năm 1914.
Người đàn ông Navajo đeo mặt nạ tối màu, quấn lông quanh cổ, sơn vài đường lên cơ thể, 1904-1905.
Chân dung một người đàn ông Navajo trong trang phục nghi lễ bao gồm mặt nạ, nón, quấn lông quanh cổ, vẽ sơn cơ thể, 1904.
Vũ công đeo mặt nạ con quạ, khoác áo lông quạ lên người trong suốt lễ Numhlin, năm 1914.
Vũ công đeo chiếc mặt nạ quá khổ, quấn ba vòng lông chim lên người, tay cầm một chiếc lắc lớn, năm 1913.
Người đàn ông Navajo đeo lên người cây cần nước độc, đeo mặt nạ chú hề để hóa trang thành vị thần tinh nghịch Tonenili, "Water Sprinkler", năm 1905.
Người Kwakiutl đeo mặt nạ và đôi bàn tay quá khổ đại diện cho vị thần rừng, Nuhlimkilaka, năm 1914.
Người đàn ông này mặc một bộ đồ bằng lông gấu, gấu có nhiệm vụ canh gác cho ngôi nhà diễn ra buổi khiêu vũ, 1914.
Người đàn ông mang mặt nạ da màu đen, đeo vòng cổ bằng bạc, 1904-1905.
Vũ công hóa trang thành Paqusilahl (Người đàn ông hiện thânh cho mặt đất) năm 1914
Người đàn ông Navajo mang mặt nạ của Haschebaad, một nữ thần nhân từ, 1905.
Trong suốt buổi lễ mùa đông, các vũ công Kwakiutl đeo mặt nạ và mặc trang phục cùng nhau co cụm lại, còn tộc trưởng thì đứng trên bục phát biểu, phía sau là 3 cây cột tổ vật của họ. Năm 1914.
Bộ đồ của một vũ công trong nghi lễ, 1914.
Mặt nạ nghi lễ của Nunivak, 1929.
Một người đeo mặt nạ Nuhlimahla trong lễ hội Nhảy Múa Mùa Đông. Năm 1914.
Người phụ nữ quấn một chiếc chăn Chilkat tua rua, đeo vòng cổ và mặt nạ hamats đại diện cho người thân đã qua đời - người đã từng là một pháp sư, 1914.
Hai thổ dân da đỏ đeo sừng trâu lên đầu, năm 1927.
Sisiutl, một trong những vũ công chính trong các buổi lễ Nhảy Múa Mùa Đông, ông đeo một chiếc mặt nạ đầu rắn hai đầu và áo làm bằng cây cỏ, năm 1914.
Bình luận (0)
Trở thành người đầu tiên bình luận trong bài viết này.