Một nửa số loài lưỡng cư trên thế giới đang đứng trước nguy cơ tuyệt chủng

Một nghiên cứu mới đã cho thấy hơn 1.000 loài lưỡng cư chưa được khoa học biết đến rộng rãi, đang có nguy cơ tuyệt chủng, thêm vào đó là 4.200 loài khác cũng đang gặp nguy hiểm.

Vào tháng 3, một nghiên cứu được công bố trên tạp chí Science cho thấy 501 loài ếch và kỳ nhông đã bị đẩy đến mức tuyệt chủng bởi các loại nấm độc được gọi là chytrid. Con số này đã vượt mức cao gấp đôi so với ước tính trước đó.

Sau đó vào đầu tuần này, uỷ ban về đa dạng sinh học của Liên Hợp Quốc đã tuyên bố rằng các tác động của con người đang cực kỳ đe doạ đến sự tồn tại của khoảng 1 triệu loài, trong đó bao gồm 40% (3.200 loài) loài lưỡng cư được khoa học biết đến.

Nghiên cứu mới được công bố vào ngày 6/5/2019 tiếp tục phân tích và thêm khoảng 1.100 loài lưỡng cư mới vào danh sách này.

Nếu kết quả nghiên cứu của nhóm là chính xác, điều đó có nghĩa hơn 4.300 (50%) số loài ếch, kỳ nhông,... đang có nguy cơ tuyệt chủng.

Nhưng chúng ta vẫn còn một chút hy vọng:

Một số loài được khoa học biết đến nhiều và đang bị đe doạ thường phân bố ở những khu vực rất giống nhau. Vì vậy, nếu chúng ta cố gắng bảo tồn các khu vực bị đe doạ hiện tại thì cơ hội khôi phục loài lưỡng cư là rất lớn.

Jonathan Kolby, một nhà thám hiểm địa lý và trưởng nhóm chuyên gia lưỡng cư của Liên minh Bảo tồn Thiên nhiên Quốc tế (IUCN) của Honduras cho biết ông không ngạc nhiên trước những thống kê mới này. Tuy nhiên, ông cho rằng mọi người cần biết một số thông tin quan trọng hơn là những con số ở trên.

IUCN thường phân loại các loại động vật theo cấp bậc khác nhau như ít quan tâm, gần bị đe doạ, dễ bị tổn thương, có nguy cơ tuyệt chủng, đang bị đe doạ nghiêm trọng, tuyệt chủng trong tự nhiên và hoàn toàn tuyệt chủng.

Dữ liệu này giúp IUCN tập trung bảo tồn các loài nguy hiểm cũng như giúp mọi người trên thế giới có thể theo dõi sự sống của các loài động vật hoang dã. Còn đối với một số loài bị IUCN đưa vào mục thiếu dữ liệu, điều đó có nghĩa loài này chưa có nhiều thông tin để đánh giá nguy cơ tuyệt chủng của chúng.

Qua đó, Kolby chia sẻ rằng IUCN đã phải vật lộn với nhận thức về các loài thiếu dữ liệu và tìm cách để bảo đảm an toàn cho chúng. Các tổ chức thường ưu tiên vào các loài đã được phân loại nguy cấp và thường bỏ qua các loài không có nhiều thông tin, điều đó càng khiến chúng đối mặt với nhiều nguy cơ tuyệt chủng.

Theo Jacela González del Pliego, một nhà sinh thái học tại Đại học Yale đã tuyên bố nhóm của cô đi đến kết luận về số loài lưỡng cư gặp nguy hiểm bằng cách phân tích những đặc điểm trùng với các loài đã được phân loại như kích thước cơ thể, phạm vi và vị trí địa lý để xem xét chúng đang ở mức độ nào. Sau đó, họ tìm kiếm danh sách các loài lưỡng cư thiếu dữ liệu của IUCN và so sánh với các đặc điểm này để đi đến kết luận.

Một phát hiện quan trọng khác từ nghiên cứu là một số nơi nhất định như Trung Phi và Đông Nam Á có những sa mạc bảo tồn giúp bảo vệ tốt các động vật lưỡng cư. Ở những khu vực này, các nhà khoa học và chính phủ cần tạo ra các kế hoạch bảo tồn mới để nhắm mục tiêu vào các loài lưỡng cư hiện đang thiếu dữ liệu. Động thái này có thể giúp các loài ít được biết đến có cơ hội sống sót dưới "chiếc ô" của những loài nổi tiếng hơn.

González del Pliego tiếp tục giải thích:

Thật may mắn, với nghiên cứu của chúng tôi, giờ đây khoa học có thể biết nên phân bổ nguồn lực ở đâu và loài nào đang sống ở khu vực nào để tiến hành các kế hoạch bảo tồn hoàn hảo hơn.

Jodi Rowley, nhà sinh vật học lưỡng cư tại Bảo tàng Úc và Nhà thám hiểm địa lý quốc gia cho biết thêm:

Động vật lưỡng cư là một trong số những động vật bị đe doạ và được bảo tồn kém nhất hành tinh. Nhưng nhờ những nghiên cứu này, chúng ta sẽ lại có hy vọng.

Chúng ta đang sống ở thời điểm thú vị và quan trọng trong lịch sử. Các nhà khoa học sẽ tham gia vào cuộc đua để khám phá về đa dạng sinh học trên hành tinh. Sẽ không quá muộn để thực hiện những thay đổi cần thiết nhằm bảo tồn các loài có nguy cơ tuyệt chủng.

Kết quả của nghiên cứu mặc dù khiến nhiều người bàng hoàng nhưng đây sẽ là cánh cổng mở ra những kế hoạch tìm hiểu và bảo tồn loài lưỡng cư lớn nhất từ trước đến nay.