Tình trạng biến đổi khí hậu toàn cầu đang giúp loài gấu mèo 'thống trị' thế giới

Theo báo cáo khoa học được đăng trên Nature.com và National Geographic, những kẻ xâm lược mặt đen mũi nhọ trong hình dưới đây đang có nhiều điều kiện thuận lợi để phát triển ở hầu hết các vùng đất trên khắp địa cầu.

Gấu mèo vốn là động vật bản địa ở Bắc Mỹ (vì vậy mà còn được gọi là gấu trúc Mỹ), tuy nhiên nhờ được con người mang đi cùng mà chúng có điều kiện đặt chân đến những vùng đất mới.

Nhà nghiên cứu đa dạng sinh học Louppe Vivien thuộc Bảo tàng lịch sử tự nhiên quốc gia Pháp cho biết:

Điều kiện sống phù hợp cho loài động vật ăn tạp tham lam này đang xuất hiện khắp nơi trên thế giới. Và phạm vi này đang được mở rộng dần về phía Bắc.

Bản đồ bên trên thể hiện những vùng đất thích hợp cho sự lan rộng của các quần thể gấu mèo trên toàn thế giới đến từ nay (hình trên) đến năm 2050 (hình dưới).

Trong đó, màu xanh lá cây là khu vực vốn không phù hợp nhưng sẽ trở thành phù hợp, khu vực xanh dương là nơi chúng sẽ duy trì số lượng ổn định, màu đỏ là nơi sẽ biến đổi trở nên không phù hợp và màu xám là nơi hoàn toàn không phù hợp.

Như vậy, đến năm 2050, gấu mèo có thể là loài động vật chiếm ưu thế gây ảnh hưởng đến đa dạng sinh học và cân bằng hệ sinh thái, chúng sẽ bao phủ khắp mặt đất, từ nông thôn đến thành thị, từ rừng rậm hẻo lánh cho đến khu dân cư đông đúc.

Loài ăn tạp bất trị

Bất kể việc gấu mèo là những sinh vật thân thiện, dễ thương và có thể bầu bạn với con người đi chăng nữa, chúng ta không thể phủ nhận rằng chúng là một loài có khả năng xâm lấn cực kỳ cao, chúng có thể thích nghi nhanh chóng với môi trường mới và tiêu diệt những loài sinh vật khác.

Là một loài linh hoạt, có khả năng di chuyển khéo léo, leo trèo tốt, chúng gần như vượt qua được nhiều loại địa hình. Gấu mèo có 5 ngón tay như loài người, chúng có thể cầm nắm, hái lượm, xử lý đồ ăn một cách thành thạo hơn đa số loài khác. Điều này giúp gấu mèo trở thành những kẻ có khả năng sinh tồn đáng gờm.

Khí hậu Trái Đất nóng dần lên, gấu mèo nhanh chóng thích nghi, tăng cường phạm vi hoạt động về phía Bắc, vốn chỉ tồn tại ở Mỹ, nay chúng đã xuất hiện và quấy phá xóm làng ở Canada.

Môi trường thích hợp cho gấu mèo là phải ở gần những khe suối, vì chúng luôn có thói quen rửa thức ăn, tên tiếng Latin của gấu mèo là Procyon lotor - tức "washer", những kẻ thích rửa.

Gấu mèo rất thông minh tinh quái, chúng thường rất cảnh giác khi tiếp cận con người, tuy nhiên nếu được bạn đối xử tốt, nó sẽ trở nên thân thiện không khác gì chó mèo nuôi ở nhà. Điều đáng sợ là khi được cho ăn no nê, chúng sẽ quay lại với nhiều đồng đội hơn để xin ăn.

Nếu bạn không cho ăn, chúng sẽ bắt đầu moi móc thùng rác và những thứ dơ bẩn xung quanh nhà, đơn giản là phá tan vườn nhà bạn để ăn những thứ có thể, thậm chí lẻn vào nhà để trộm thức ăn trong bếp.

Những kẻ hủy diệt

Con gấu mèo đầu tiên được người ta mang đến Đức vào những năm 1930, chúng nhanh chóng từ Đức lan ra khắp vùng Châu Âu, hiện tại sau khi đã chinh phục Ba Lan, Ý và Tây Ban Nha, chúng đang lăm le phá triển ở vùng lân cận những khu rừng lá kim thuộc nước Nga.

Gấu mèo ăn mọi thứ, xuất thân chúng là động vật ăn thịt, như chó hoặc mèo hoang, chúng ăn các loài thú nhỏ. Gấu mèo sống tốt với khẩu phẩn ăn khoảng hơn 60% là động vật, 40% còn lại từ rau củ quả, các loài côn trùng nhỏ.

Khi được mang đến đảo quốc Nhật Bản, chúng nhanh chóng sinh sản và xuất hiện ở 42 trong số 47 tỉnh thành của Nhật, đe dọa ăn sạch các loài động thực vật địa phương.

Thực ra vấn đề với bọn gấu mèo cũng từ con người mà ra cả, hồi năm 1930, người Đức mang gấu mèo về nước mình là để phát triển ngành công nghiệp đồ da và lông thú, nhưng đã để sổng chúng ra ngoài tự nhiên.

Trong trường hợp của người Nhật Bản, giới trẻ nước này từng phát sốt với phim hoạt hình The Rascal có nhân vật chính là một con gấu mèo dễ thương, sau đó người Nhật đã nhập khẩu rất nhiều gấu mèo (khoảng 1500 con) về làm thú cưng, sau đó để sổng hoặc thả chúng ra tự nhiên vô tội vạ.

Vivien Louppe nói tiếp:

Chúng ăn hết mọi thứ, chim chóc, ếch nhái, côn trùng sâu bọ, ốc sên, chuột, bất cứ thứ gì có thể cho vào mồm.

Ở Mỹ, người dân bản địa có tập tục săn bắt và ăn thịt gấu mèo, một số loài báo sư tử (báo núi, báo cougar) có thể bắt gấu mèo ăn thịt và kiểm soát số lượng của chúng trong một hệ sinh thái cân bằng.

Khi tới những môi trường mới, thiếu vắng những loài thiên địch, gấu mèo trở thành kẻ săn mồi chiếm ưu thế. Chó sói hoặc cáo không có khả năng leo trèo để đe dọa được gấu mèo, trong khi các loài gấu nâu, gấu xám, gấu đen dù to lớn nhưng quá chậm chạm để có thể bắt được chúng, thế là gấu mèo nhà ta cứ nhởn nhơ mở rộng lãnh thổ.

Trong trường hợp gấu mèo phát triển mất kiểm soát, có lẽ chính phủ các nước sẽ phải áp dụng tới biện pháp săn bắt tiêu diệt bớt một phần hoặc hoàn toàn quần thể gấu mèo ở những địa điểm nhất định, nhằm ngăn không cho chúng gây ra nhiều thiệt hại hơn.