Vì sao nói loài mèo có 9 mạng, thực hư như thế nào?

Có một điều lạ là dù các nền văn hóa không có sự giao thoa và bị cách biệt về mặt địa lý, nhưng chúng vẫn có điểm chung khi đều cho rằng loài mèo có nhiều mạng.

Hãy cùng Lost Bird điểm qua một số ví dụ có thể lý giải cho sự trùng hợp thú vị này.

Trong thơ ca nhạc họa của nước Anh

Không rõ câu chuyện về con mèo có chín mạng xuất hiện lần đầu ở Châu Âu từ lúc nào, nhưng nó trở nên phổ biến nhất từ khi Shakespeare viết vở kịch trứ danh Romeo và Juliet. Trong biến cố khiến cho Romeo bị đi đày có sự xuất hiện của nhân vật tên là Tybalt với biệt danh là ''con mèo lông xù'', vốn là anh họ của Juliet.

Chúng ta đều biết hai nhà Romeo và Juliet vốn có thâm thù, và cả bạn bè gia quyến của họ cũng chẳng ưa gì nhau. Một ngày nọ, người bạn của Romeo là Mercutio buột miệng móc mỉa Tybalt:

Con mèo Tybalt kia, có phải mi có 9 mạng. Mau đến đây quyết đấu để ta lấy một mạng của mi, còn lại 8 mạng ta sẽ để đấy tính sau.

Romeo cố gắng ngăn cản nhưng không thành, Tybalt đâm chết Mercutio trong trận đấu kiếm. Mất bạn, Romeo nổi giận thách đấu và giết chết Tybalt trả thù. Vụ việc đáng tiếc này khiến anh phải bị đi đày theo lệnh của Hoàng tử.

Được biết, Shakespeare đưa chi tiết mèo 9 mạng vào vở kịch của mình dựa trên đồng dao của trẻ con Anh Quốc khi xưa là:

''A cat has 9 lives. For 3 he plays, for 3 he strays and for the last 3 he stays.''

Kể từ sau vở kịch Romeo và Juliet, chi tiết mèo có 9 mạng mới trở nên phổ biến ở Anh Quốc, và lan ra các nước lân cận thông qua việc giao lưu văn hóa nghệ thuật.

Trong thần thoại Ai Cập cổ đại

Đối với người Ai Cập, mèo là loài vật linh thiêng. Bastet - Nữ thần của bảo hộ cho thai nhi, niềm vui, âm nhạc, gia đình và loài mèo, thường hiện thân dưới hình dạng một người phụ nữ có đầu mèo.

Tuy nhiên, Bastet không phải là vị thần đầu tiên biến hình dưới hình dạng mèo mà chính là thần Ra - vị thần tối thượng trong thần thoại Ai Cập.

Một biến thể của thần Ra - vào buổi đêm gọi là ''Atum-Ra'' (ban ngày gọi là Amun-Ra) đã lấy hình dạng của loài mèo để đi xuống địa ngục. Atum-Ra còn có thể hiện thân dưới 9 hình dạng khác nhau, đại diện cho 9 mạng sống của loài mèo.

Trong văn hóa dân gian Trung Hoa

Theo quan niệm của người Trung Hoa cổ, số 9 trong tiếng Trung ký tự ''九'' âm là ''CỬU'' vừa có nghĩa là số 9 vừa có nghĩa là nhiều, muôn vàn, vĩnh cửu, không bao giờ hết. Là một con số may mắn tượng trưng cho tài phú, dư dả.

Hơn nữa, số 9 còn liên quan đến những khái niệm tâm linh kỳ bí, chẳng những gắn liền với Đạo giáo Trung Hoa mà còn ảnh hưởng đến tất cả những nền văn hóa phương Đông có giao thoa với văn hóa Trung Quốc.

Ví dụ, trong Tây Du Ký, Tôn Ngộ Không có 9 lần 8 bằng 72 phép thần thông. Hành trình Tây Du của Đường Tăng gặp 9 lần 9 tổng cộng có 81 kiếp nạn. Những con số đó đều là bội số của 9. Ở Việt Nam có đồng bằng Sông ''Cửu'' Long. Vua Hùng bắt Sơn Tinh, Thủy Tinh phải tìm ra voi 9 ngà, gà 9 cựa, ngựa 9 hồng mao. Hơn nữa, loài người mang thai con trong 9 tháng, nhịp tim con người đập trung bình 72 nhịp/phút, cũng là bội số của 9.

Khả năng cao là người Trung Hoa thấy mèo nhanh nhẹn, rơi cao không chết, có thể né tránh thoát khỏi hiểm nguy tài tình nên họ gán cho nó có 9 mạng. Ngụ ý nó có thể sống lâu, tai qua nạn khỏi.

Trong điển tích, điển cố của Phật giáo

Chuyện kể rằng khi Phật Thích Ca ngồi giảng kinh cho chúng đệ tử, thì có một con mèo cũng đến ngồi bên cạnh say sưa nghe kinh. Đức Phật thấy vậy vui lòng bèn nói:

Con mèo này là rõ là có linh tính, hơn hẳn con người tầm thường. Chẳng những ngộ được kinh thư, mà còn có 9 kiếp mạng.

Đức Phật gọi con mèo ấy là ''cửu mệnh quái miêu'', tức con mèo yêu tinh có 9 mạng.

Cơ sở khoa học về khả năng vận động và chữa lành vết thương ở mèo

Tất cả những ví dụ về văn hóa nghệ thuật, tâm linh và tôn giáo trên đều có thể xuất phát từ việc người xưa quan sát, nghiên cứu và phỏng đoán về các hành vi, tập tính của loài mèo mà thành.

Loài mèo vốn có một tuyến đặc biệt trong tai, giúp nó điều chỉnh được trạng thái thăng bằng của cơ thể đối với mặt đất theo phương thẳng đứng.

Ngay khi rơi tự do, não bộ của mèo sẽ theo bản năng mà điều chỉnh tư thế bằng cách xoay người sao cho 4 chân hướng xuống đất trước, đồng thời phối hợp với cái đuôi tương tự một cái bánh lái giúp mèo luôn trong tư thế phù hợp.

Chân mèo có lớp đệm thịt và lông mềm, có thể hấp thu phần lớn chấn động khi tiếp đất. Đó là lý do, đôi khi mèo rơi cao mà vẫn vô sự vì nó có thời gian để xoay người và chuẩn bị tư thế, ngược lại dù rơi thấp mà không kịp xoay người thì nó vẫn té rất đau.

Ngoài ra, khả năng tự hồi phục vết thương của mèo cũng rất đáng khâm phục. Các nhà khoa học Hoa Kỳ ở đại học California nghiên cứu rằng mèo rung cổ họng để tạo ra âm thanh ''gru gru'' (tiếng Anh gọi là ''cat purr'') có tần số 25 đến 150 Hz giúp chúng giảm stress, đồng thời sóng âm này giúp xương và cơ của chúng hồi phục nhanh hơn sau chấn thương bằng cách kích thích các mô tế bào tái sinh nhanh chóng.

Như vậy, mèo vừa sở hữu năng lực vận động ưu việt lẫn khả năng hồi phục đáng nể. Chúng là một trong những loài có kỹ năng sinh tồn tốt nhất trong tự nhiên. Chính vì thế, việc nghiên cứu loài mèo kết hợp với các niềm tin, tín ngưỡng từ buổi sơ khai của loài người trong các nền văn hóa đã hình thành nên khái niệm mèo có nhiều mạng.

Mèo không phải khi nào cũng được xem là có 9 mạng, trong văn hóa dân gian Tây Ban Nha, chúng có 7 mạng, còn ở Thổ Nhĩ Kỳ và các vương quốc Ả Rập, người ta tin mèo có 6 mạng.