Các nàng công chúa Disney không chỉ là những nhân vật hoạt hình trên màn ảnh, họ còn phản ánh hình tượng của người phụ nữ qua từng thời kỳ nhất định. Nếu nhìn những nàng công chúa kỹ hơn, bạn sẽ nhận thấy các chuẩn mực hành vi của phái nữ cũng như vị trí của họ trong xã hội. Trải qua hơn 80 năm, hình tượng các nàng công chúa Nhà Chuột đã dần thay đổi và điều đó liên quan trực tiếp đến những biến động lịch sử xã hội.
1. Bạch Tuyết, Lọ Lem và Aurora
Bộ phim Snow White and the Seven Dwarfs (Nàng Bạch Tuyết Và Bảy Chú Lùn) ra mắt vào năm 1937. Đây là phim hoạt hình điện ảnh đầu tiên của Disney. Trong bộ phim này, hình tượng của Bạch Tuyết là một cô gái giỏi công việc nội trợ, đặc biệt khi nàng sẵn sàng dọn dẹp nhà cửa cho những người hoàn toàn xa lạ. Không chỉ vậy, cô còn rất ngây thơ và tin tưởng mọi người. Ngay cả động vật trong rừng cũng yêu mến nàng công chúa này.
Tuy nhiên, công chúa Disney đầu tiên không có bất kỳ hành động nào để đấu tranh cho bản thân. Thay vì đứng lên tự bảo vệ mình, Bạch Tuyết chấp nhận cuộc sống chui lủi trong rừng để chạy trốn khỏi nữ hoàng độc ác. Cô nàng còn được cứu sống bởi một vị hoàng tử mà mình mới chỉ gặp lần đầu.
Năm 1950, bộ phim Cinderella (Cô Bé Lọ Lem) được ra mắt công chúng. Lọ Lem bị áp bức, bóc lột nặng nề nhưng cô cũng không dám đứng lên để tự bảo vệ mình. Tất cả những gì cô làm chính là bỏ nhà đi dạ hội và không ngừng lo lắng rằng mẹ kế và các chị có thể phát hiện ra điều đó. Cũng giống như câu chuyện về nàng Bạch Tuyết, chàng hoàng tử lần đầu gặp gỡ đã trở thành chốn nương tựa cho cô.
Sleeping Beauty (Người Đẹp Ngủ Trong Rừng) ra mắt năm 1959. Nàng công chúa thứ ba của Nhà Chuột là Aurora được cứu bởi một nụ hôn của người đàn ông lạ, và tất nhiên anh ta cũng là hoàng tử. Vận mệnh của Aurora luôn bị điều khiển bởi người khác như là cha mẹ, ba nàng tiên, Maleficent, hoàng tử,... Không bao giờ quyền quyết định số phận của chính mình thuộc về cô.
Aurora, Lọ Lem, Bạch Tuyết đẹp ở sự ngây thơ, nhân hậu và dịu dàng. Nhưng những hình tượng cổ điển này có nhiều điểm không hợp lý đối với người xem, ví dụ như kết hôn với chàng trai đầu tiên gặp, chấp nhận ngủ trên gác mái với lũ chuột trong khi có vô số cơ hội để trốn khỏi nơi bóc lột mình hay vô tư đến nỗi sống chung nhà cùng những kẻ lạ mặt.
Các nàng công chúa đầu tiên của Disney chính là những người phụ nữ của gia đình. Họ ngoan ngoãn, không có chính kiến, thiếu sự chủ động và chỉ có một mục tiêu duy nhất chính là tìm được người phù hợp để kết hôn. Cả ba bộ phim đều dựa trên cốt truyện sau: một cô gái vô cùng xinh đẹp đang đau khổ vì hoàn cảnh cuộc sống và chờ đợi ai đó đến cứu mình. Trên thực tế, các vấn đề của ba nhân vật này chỉ giải quyết được nhờ vẻ ngoài và sự dễ thương chứ không phải dựa trên hành động của họ. Tuy nhiên, kỷ nguyên của những người đẹp có kỹ năng nội trợ giỏi đã kết thúc.
2. Ariel và Belle
Disney cũng có nhiều sự thay đổi theo dòng chảy của lịch sử. Năm 1966, người sáng lập Walt Disney qua đời. Các chuẩn mực xã hội và hình tượng của những nhân vật cũng được thay đổi, đó là lúc bộ phim The Little Mermaid (Nàng Tiên Cá) xuất hiện trên màn ảnh.
Ra mắt năm 1989, Ariel hiện lên là một nàng tiên cá nổi loạn, ương ngạnh, thích thú với những cuộc phiêu lưu và thường chống đối lại cha mình. Nhưng cũng giống như những công chúa đời đầu, Ariel cũng phải lòng người đàn ông đầu tiên mà cô ấy gặp - người mà chắc hẳn sẽ là một vị hoàng tử. Tuy nhiên, trong bộ phim này nàng công chúa đã cứu người đàn ông mà mình yêu và chấp nhận rủi ro để theo đuổi ước mơ.
Hai năm sau khi phát hành The Little Mermaid, Belle trong Beauty and the Beast (Người Đẹp Và Quái Vật) đã được giới thiệu với thế giới. Cô nàng là người xinh đẹp, thích đọc sách và đã từ chối kết hôn với một anh chàng điển trai tại địa phương. Trở thành một người phụ nữ của gia đình, quán xuyến chuyện bếp núc không phải là mục tiêu của đời cô.
Belle dũng cảm bước vào cuộc hành trình tìm kiếm cha mình, quyết định ở lại lâu đài với Quái Vật thay cha và đứng lên bảo vệ hắn trước sự phẫn nộ của dân làng. Nhân tiện, mặc dù bị nguyền rủa nhưng Quái Vật cũng là một vị hoàng tử. Tuy nhiên, đây là lần đầu tiên công chúa Disney yêu một người đàn ông không phải vì ngoại hình, mà vì tính cách của anh ta ẩn sau vỏ bọc của một con quái vật.
Trong những năm 1960 và 1980, phụ nữ đã đứng lên đấu tranh vì bình đẳng giới và đó là lý do hình tượng của các nàng công chúa cũng được thay đổi. Họ thông minh, năng động, có nguyện vọng của riêng mình và có quyền lựa chọn. Ngoài việc kết hôn, các nàng công chúa trong thời kỳ này còn có những mong muốn và mục tiêu khác. Mặc dù cụm từ "hạnh phúc mãi mãi" vẫn có ý nghĩa rất lớn đối với các cô gái, nhưng đến thời điểm này khi nhìn lại hình tượng của họ, chúng ta vẫn thấy được sự độc lập và quyết đoán.
3. Jasmine, Pocahontas và Mulan
Năm 1992, Disney cho ra mắt bộ phim Aladdin. Bên cạnh những cuộc đấu tranh giành quyền bình đẳng cho phụ nữ, trong thời kỳ này người ta cũng rất chú trọng đến các vấn đề về chủng tộc và văn hoá. Trước Jasmine, tất cả các nàng công chúa đều là người da trắng. Cô chính là nhân vật tiên phong của thời đại mà các nhân vật nữ chính trong phim hoạt hình có thể đến từ những nền văn hoá khác nhau. Jasmine cũng là nàng công chúa đầu tiên trao trái tim mình cho một người đàn ông bình thường, không phải là hoàng tử.
Pocahontas là con gái của thủ lĩnh da đỏ thuộc bộ tộc Powhatan. Giống như những nàng công chúa khác trong thời kỳ này, cô cũng rất bướng bỉnh và dũng cảm. Ngay cả tên của nàng công chúa này cũng có thể được dịch là "không vâng lời".
Mulan là một cô gái người Trung Quốc, cải trang thành đàn ông để ra trận và đã chứng minh rằng một nữ chiến binh cũng có thể giỏi giang không thua gì nam giới.
4. Tiana, Rapunzel và Merida
Mở đầu phim, Tiana làm công việc bồi bàn với ước mơ sau này có thể mở một nhà hàng của riêng mình. Chỉ đến khi cuối phim, lúc kết hôn với hoàng tử thì cô mới trở thành công chúa. Tiana làm việc chăm chỉ và sống có mục đích. The Princess and the Frog có một điểm thú vị là tất cả những sự kiện trong bộ phim đều khiến nhân vật chính hiểu ra rằng gia đình và tình yêu cũng không kém phần quan trọng so với các mục tiêu khác trong cuộc sống.
Không giống như những nàng công chúa thời kỳ đầu, Rapunzel không phải lòng chàng trai đầu tiên mà cô gặp. Thay vào đó, cô đánh anh ta bằng chảo rán và rời khỏi toà tháp để thực hiện giấc mơ. Tương tự như trong The Princess and the Frog, tình yêu không phải là ưu tiên số một trong cuộc sống của Rapunzel.
Điều đáng chú ý trong bộ phim này không phải sự mạnh mẽ của cô nàng tóc xù đỏ rực Merida mà chính là thái độ của cô ấy đối với đàn ông. Cô sẵn sàng cho đi bất cứ điều gì, nhưng không phải để kết hôn. Merida thậm chí còn tổ chức một giải đấu để chọn ứng cử viên xuất sắc nhất làm chồng mình nhưng cuối cùng cô lại đánh bại tất cả mọi người bằng cách bắn tên chính xác vào mục tiêu. Bộ phim không khai thác nhiều đến chuyện tình cảm nam nữ mà tập trung chủ yếu vào các mối quan hệ trong gia đình.
Giờ đây, các nàng công chúa đã dám đứng lên theo đuổi ước mơ của mình, trong khi mối quan hệ của họ đối với đàn ông trở nên mờ nhạt hơn. Những xu hướng tương tự đã bắt đầu vào cuối thế kỷ trước và có thể thấy ở những nàng công chúa đầu tiên của thế kỷ 21: lý trí, tự do và tự lựa chọn số phận của chính mình.
5. Moana, Elsa và Anna
Không phải tất cả nhân vật Disney đều là công chúa. Trên thực tế, Moana, Elsa và Anna không phải là những nàng công chúa Disney chính thức. Không có lời giải thích rõ ràng cho điều này. Một số giả thuyết cho rằng khán giả ngày càng chỉ trích khái niệm "công chúa" và đó là lý do tại sao những nhân vật mới không được đưa vào danh sách trên.
Trong bộ phim Frozen, chỉ có tình yêu chân thành giữa hai chị em mới có thể cứu sống Anna chứ không phải tình cảm của Anna với Kristoff hay tên lừa đảo Hans. Hình tượng nhân vật nữ chính của Disney cũng không còn quá tốt đẹp và hoàn hảo nữa. Ví dụ như Elsa sở hữu sức mạnh có thể gây nguy hiểm cho bản thân và những người xung quanh, bao gồm cả em gái cô. Nhưng cũng giống như bao người khác, Elsa đang cố gắng chiến đấu với nỗi sợ của chính mình.
Ngoài ra, câu chuyện của Elsa còn là một ví dụ thực tế của các cô gái thời hiện đại. Bởi vì nữ hoàng của Arendelle không ngừng tìm kiếm đáp án cho câu hỏi giống như bao người trẻ hiện nay: "Tôi là ai?"
Là con gái của một thủ lĩnh bộ lạc trên đảo Polynesian, mục tiêu của Moana chính là cứu giúp những người trên đảo. Một điều đáng chú ý là Moana không có vóc dáng mảnh mai, mà thay vào đó là một cơ thể cao lớn, khoẻ mạnh trên chiếc thuyền vượt đại dương. Đây là lần đầu tiên phim hoạt hình của Disney không nói đến tình yêu nam nữ. Trung tâm của câu chuyện chỉ là Moana và cuộc phiêu lưu của cô.
Bộ phim này là một sự thay đổi trong nhận thức về cái đẹp. Moana tạo ấn tượng về một cô gái trẻ trung, hoạt bát và năng động. Moana không hoàn hảo, cô ấy chiến đấu với nỗi sợ hãi của chính mình và dũng cảm bước vào đại dương.
5. Ai là người tiếp theo?
Vào năm tới, danh sách các nhân vật chính sáng giá của Disney sẽ được bổ sung thêm một nữ chiến binh phương Đông tên là Raya. Raya được mô tả là một chiến binh mạnh mẽ, gan góc và tự lập. Nữ diễn viên gốc Việt Kelly Marie Tran sẽ đảm nhận phần lồng tiếng cho nhân vật này. Theo Kelly Marie Tran, Raya chính là một nàng công chúa, nhưng cô tự hỏi ngày nay việc trở thành công chúa thực sự có ý nghĩa gì.
Phó chủ tịch của công ty Walt Disney là Marianthi O'Dwyer cho biết: "Các công chúa Disney đã truyền cảm hứng cho nhiều thế hệ trẻ em có ước mơ lớn và tin tưởng chính bản thân mình." Có lẽ, đây sẽ là câu trả lời cho thắc mắc của Kelly Marie Tran. Còn phần chúng ta, thời gian sẽ cho thấy cái "lớn" trong "ước mơ lớn" là gì và chúng ta nên tin tưởng vào những mặt nào của bản thân.
Bình luận (0)
Trở thành người đầu tiên bình luận trong bài viết này.