Joker 2019 - 'Kiệt tác' mới được tạo cảm hứng từ 'The Killing Joke', 'Batman: Year One' và Martin Scorsese?

Các fan của truyện tranh DC hay dòng game Batman: Arkham chắc sẽ tự hỏi, liệu một phim điện ảnh khai thác nhân vật Joker mà lại vắng bóng Batman thì nó sẽ trở nên như thế nào? Hẳn là câu trả lời đều đã nằm trong teaser trailer mới nhất của Joker 2019 được đạo diễn bởi Todd Phillips.

Nam tài tử giàu kinh nghiệm Joaquin Phoenix lần này sẽ hóa thân vào nhân vật siêu phản diện ăn khách nhất mọi thời, thậm chí đôi khi khiến Batman phải mờ nhạt. Với kinh nghiệm "xử lý" những vai phản diện khó ăn như hoàng đế Commodus trong tựa phim thắng giải Oscar Gladiator, Joaquin Phoenix là một trong những diễn viên hiếm hoi đủ sức để gánh vác "vai diễn bị nguyền rủa" Joker - ông hoàng thế giới ngầm.

Nguồn gốc của Joker

Với những gì đã tiết lộ trong teaser, phim chắc chắn sẽ đi sâu khai thác đời tư của anh hề Arthur Fleck - kẻ mà sau đó sẽ sa ngã, trở thành bóng ma đáng sợ nhất ám ảnh thành phố Gotham, một "origin story" đúng nghĩa.

Tạm thời chúng ta chưa biết Arthur Fleck có rơi vào thùng hóa chất và bị biến đổi như nguyên bản truyện tranh hay không (khá chắc là không), bởi vì theo teaser có vẻ như sự chuyển hóa của Arthur Fleck chủ yếu là về mặt nội tâm.

Thuyết "one bad day" về cách mà Joker sa ngã từng được nhắc đến trong hoạt hình The Killing Joke của Brian Bolland có thể sẽ là nền tảng chủ chốt để cấu thành xương sống cho phim mới. Theo đó, Joker đã nói cho Batman minh bạch một chuyện:

Tất cả những gì xảy ra chỉ đơn giản là một ngày tồi tệ mà thôi, nó có thể biến người đàn ông hiền hòa nhất trở nên điên loạn. Thế giới mà tao biết nó đã đến mức như thế đó. Chỉ cần một ngày tồi tệ thôi.

Arthur Fleck là một diễn viên hài đa cảm, anh làm việc tận tâm nhưng không được ai để ý công nhận, thất bại trong sự nghiệp, bị khinh khi, sỉ nhục, đánh đập..., rồi một ngày nọ mọi thứ đi quá giới hạn và anh ta dần chuyển hóa.

Một số chi tiết cho khán giả biết rằng Arthur Fleck mắc chứng loạn trí, anh bị ám ảnh bởi những suy nghĩ và câu hỏi không lời đáp (khi anh ta mở cuốn sổ ghi chép ra chẳng hạn).

Trong phim này Joker không rạch mặt, không có vết sẹo nơi mép, không có nụ cười vĩnh viễn dị dạng như phiên bản của Heath Ledger nhưng Todd Phillips cũng không quên nhắc nhớ đến hình ảnh mang tính biểu tượng ấy, như trong khung hình dưới đây chẳng hạn.

Trong cảnh khác, chúng ta thấy có thuốc nhuộm màu xanh chảy từ đỉnh đầu của Arthur xuống dưới trán, một chi tiết liên hệ đến chất hóa học màu xanh đã biến đổi Joker như trong nguyên bản truyện tranh hoặc trong phiên bản của Jared Leto chẳng hạn.

Thông qua cách trang điểm của Joker mới, các fan cứng cũng có thể dễ dàng nhận ra phong cách tương tự với phiên bản của Jack Nicholson với mái tóc giả màu xanh nhạt và nụ cười không lẫn đi đâu được.

Joker của Joaquin Phoenix không giống bất cứ phiên bản nào trước đây, nhưng vẫn dễ nhận ra những tương đồng, các chi tiết liên quan đến các phiên bản đó.

Phoenix cũng phải giảm cân khá nhiều để vào vai Joker, một thử thách rất lớn dành cho nam diễn viên, tăng - giảm cân trong thời gian ngắn không phải là một chuyện dễ và tiềm ẩn nhiều nguy cơ đối với sức khỏe.

Ở một số phân cảnh, khi Arthur Fleck cởi bỏ nhiều trang phục của thằng hề, anh để lộ cơ thể ốm đói xơ xác, đầy xương xẩu gân guốc đến kỳ dị. Một linh hồn vặn xoắn trong cơ thể dị dạng giữa thế giới vô cảm đến mức ép con người phải trở nên xấu xa.

Những chi tiết liên hệ với Batman

Dễ thấy nhất chính là nhà thương điên Arkham, công trình được xây dựng với kiến trúc gothic được biến tấu trở nên đơn giản và khô khan hơn, mang phong cách đặc trưng của một công trình cuối thế kỷ 19, trông buồn thảm và thực dụng.

Giống như hầu hết mọi thứ trong đoạn teaser này, chính sự đơn giản làm cho nó trở nên hiệu quả. Joker của Phoenix không hẳn là một nhân vật phản diện đối đầu với Batman trong tương lai, anh ta chỉ là một linh hồn bất hạnh sắp trải qua một khoảng thời gian dài tồi tệ ở Arkham, bị xã hội lãng quên và bị hành hạ bởi chính tâm trí của anh ta.

Kế đến, Thomas Wayne (cha của Batman, với diễn xuất của Alec Baldwin) xuất hiện trên TV. Có lẽ đây không phải là mạnh thường quân Thomas Wayne, người có công với Gotham như chúng ta từng biết. Nhân vật này rất có thể sẽ đại diện cho một thế lực xấu xa.

Cảnh trước đó, Arthur đã nhảy múa trong khi cầm một khẩu súng lục ổ xoay revolver, không có gì bất ngờ nếu họ sẽ là đối thủ của nhau và Arthur có ý định ám sát Thomas Wayne.

Nếu điều này xảy ra thì Joker phiên bản 2019 sẽ lại nhắc nhớ đến Batman 1989 của Tim Burton, vốn là phim đầu tiên xây dựng nhân vật Joker (trong trường hợp này là Jack Napier) cũng là kẻ sát nhân đã giết chết bố mẹ của Bruce Wayne và vô tình khai sinh Batman - một trong những siêu anh hùng vĩ đại nhất lịch sử, hãy chờ xem.

Xuyên suốt đoạn trailer, có thể nhận ra những dấu hiệu của một cuộc đấu tranh giai cấp và phong trào chống chủ nghĩa tư bản sôi sục ở Gotham. Vì vậy, cũng dễ hiểu tại sao gia đình Wayne có thể trở thành đối tượng bị quần chúng công kích và có lẽ cũng trở thành một nút thắt quan trọng trong tương lai của Joker.

Cậu bé được Joker "đặt" lên môi nụ cười này khá chắc là Bruce Wayne và cánh cổng này cũng dễ đoán chính là cổng biệt thự nhà Wayne. Cảnh xuất hiện trong teaser ở 1 phút 47 giây cho thấy Joker đã theo dõi và tiếp cận gia đình Wayne, hắn sẽ làm gì?

Liên hệ với "Batman: Year One" về mặt hình ảnh

Phim chuyển thể live action liên quan đến Batman trong suốt 30 năm qua thường được thể hiện với 2 phong cách chủ yếu. Thứ nhất là kiểu gothic, kiến trúc nhà cửa, đường phố đô thị ngột ngạt với nhiều góc khuất đen tối quỷ dị như chúng ta đã chứng kiến trong truyện The Dark Knight Returns của Frank Miller, cũng từng được tái hiện thành công trong Batman v Superman của Zack Snyder và TV Series Gotham chẳng hạn.

Hoặc, theo một cách thực tế hơn như nét vẽ của David Mazzucchelli trong Batman: Year One năm 1987 vốn tạo cảm hứng cho phong cách trong trilogy The Dark Knight của Nolan. Phim cũng lấy bối cảnh những năm 80 khi khủng hoảng kinh tế đe dọa xã hội Mỹ, khiến nó trở nên tàn nhẫn, tăm tối hơn.

Một chi tiết nữa để nhấn mạnh sự khủng hoảng như một bối cảnh chủ đạo chi phối xuyên suốt phim là việc nhắc đến danh hài Charlie Chaplin với tác phẩm Modern Times có ý nói đến cuộc Đại suy thoái những năm 1930 vốn đã đánh gục nước Mỹ.

Di sản từ Martin Scorsese

Hầu như tất cả mọi thứ trong bức ảnh trên là di sản từ phim Taxi Driver, từ ý tưởng về Quảng trường Thời Đại được thể hiện như một khu vực tồi tàn, từ câu lạc bộ khiêu dâm đến "cửa hàng sửa chữa máy đánh chữ" (typewriter repair shop bên góc phải). Nó giống như một điềm báo cho sự thất bại của Arthur Fleck.

Đừng cố gắng hình dung xem Joker 2019 sẽ nằm ở đâu trong timeline của DCEU, đơn giản là không thể, bối cảnh phim diễn ra đâu đó vào những năm 80 như đã nói ở trên với phong cách retro đặc trưng tách bạch khỏi tất cả những phim thuộc DCEU trước đây.

Arthur đuổi theo một nhóm những thanh niên mặc áo hoodie qua một ngã tư sầm uất, đầy những chiếc taxi màu vàng kiểu cũ (thời này chưa có Uber đâu). Sau đó, Arthur liên tục bị đánh như trong trailer chúng ta đã xem.

Chi tiết này giống như cảnh nhân vật Rupert Pupkin (Robert De Niro) bị đánh trong phim The King of Comedy của Martin Scorsese vậy. Ở trung học Clifton, Pupkin thường bị đánh đập mỗi tuần một lần.

Cái áo khoác mà Joker đang mặc, chính xác là giống với cái mà Robert De Niro đã mặc trong Taxi Driver. Cảnh căn hộ mà Arthur Fleck sống cũng khá giống với căn hộ của Travis Bickle lẫn Jake LaMotta trong Raging Bull.

Và còn rất, rất nhiều những hình ảnh khiến bạn phải liên tưởng đến phim của Martin Scorsese chỉ trong một teaser trailer này, cảnh Thomas Wayne bước ra sân khấu dễ liên tưởng đến "The Jerry Langford Show" trong The King of Comedy năm 1982.

Đấy là chưa kể đến tạo hình của Robert De Niro, trông thật gầy gò đến lòi cả xương sườn xương sống và cũng với súng lục ổ xoay, các bạn đã thấy sự tương đồng chưa, có thể Todd Phillips thực sự là một fan lớn của Martin Scorsese không chừng.

Nếu không phải là một fan của Martin Scorsese, có lẽ bài viết này sẽ có nhiều chi tiết khá xa lạ với bạn, tuy nhiên nhìn ra cái "màu" mà Todd Phillips đang tái hiện trong Joker 2019 vốn được kế thừa từ một trong những đạo diễn xuất sắc nhất trong giai đoạn cuối thế kỷ 19, đầu thế kỷ 20 có thể sẽ khiến trải nghiệm với Joker trở nên giá trị hơn bao giờ hết.

Bản thân Martin Scorsese là một bậc thầy trong thể loại phim tội phạm và hài kịch đen tối (dark humour), thế nên nếu phong cách của ông được hồi sinh với Joker thì khả năng cao đây sẽ là một siêu phẩm khi tiếng cười được bắt nguồn từ sự nhạo báng, hoài nghi và chết chóc. Xem xong teaser trailer của Joker 2019, có lẽ chúng ta cũng "ngửi" được mùi... Oscar ở đâu đây rồi thì phải?