14 loài thuộc Bộ Cá voi đang có nguy cơ tuyệt chủng

Bộ Cá voi là một bộ các loài động vật có vú sống dưới nước bao gồm cá voi, cá heo, cá heo chuột, cá nhà táng và kỳ lân biển. Dựa vào đặc điểm sinh học mà chúng lại được chia thành hai phân bộ là Cá voi tấm sừng hàm (Mysticeti) và Cá voi có răng (Odontoceti). Cho dù ở phân bộ nào, những loài động vật này đều đang phải đối mặt với nguy cơ tuyệt chủng theo những cách khác nhau.

Theo danh sách của Liên minh Bảo tồn Thiên nhiên Quốc tế, có 14 trong số 89 loài thuộc bộ cá voi còn tồn tại hiện nay đang ở tình trạng nguy cấp hoặc cực kỳ nguy cấp. Cụ thể bao gồm 5 loài cá voi, 7 loài cá heo và 2 loài cá heo chuột.

Cá voi trơn Bắc Đại Tây Dương – Cực kì nguy cấp

Vì có hàm lượng chất béo cao và dễ bắt gặp, cá voi trơn Bắc Đại Tây Dương là đối tượng săn bắt chủ yếu nhất vào thế kỉ 18 và 19. Tên tiếng anh của loài cá voi này là North Atlantic “Right” Whale. Chữ “Right” xuất phát từ tư tưởng: chúng là loài “phù hợp” để săn bắt do bơi gần bờ và dễ dàng nổi lên mặt nước sau khi bị giết.

Ngày nay, tổng số lượng cá thể cá voi trơn còn tồn tại chỉ khoảng 500, với 400 ở phía tây bắc Đại Tây Dương và ít hơn 100 ở khu vực phía đông Bắc Đại Tây Dương.

Mặc dù hiện nay các bộ luật được ban hành đã giúp chúng thoát khỏi tình trạng bị săn bắt, nhưng chúng vẫn chết do vô tình mắc vào ngư cụ của con người hoặc va chạm với tàu biển.

Cá voi trơn Bắc Thái Bình Dương – Nguy cấp

Giống như cá voi trơn Bắc Đại Tây Dương, cá voi trơn Bắc Thái Bình Dương cũng là một loài “Right Whale” bị săn bắt rất nhiều.

Trong suốt thế kỉ 19, ước tính có khoảng 26.500 đến 37.000 cá thể cá voi trơn Bắc Thái Bình Dương bị đánh bắt, trong đó chỉ riêng từ năm 1840 đến 1849 là gần 30.000 con.

Hiện nay, loài cá voi trơn Bắc Thái Bình Dương chỉ còn lại chưa đến 1000 cá thể trên toàn thế giới. Đặc biệt ở phía Đông Bắc Thái Bình Dương, xung quanh Alaska, loài này đã gần như hoàn toàn tuyệt chủng khi chỉ còn khoảng 30 đến 35 cá thể và 6 cá thể cá voi cái.

Cá voi Sei – Nguy cấp

Được tìm thấy ở hầu hết mọi đại dương trên Trái Đất, nhưng vì lớp da mỏng và ít mỡ, chúng không phải là đối tượng ưu tiên của những người săn bắt cá voi.

Tuy nhiên, đến những năm 1950, khi những quần thể cá voi sừng tấm khác dần cạn kiệt, cá voi Sei bắt đầu trở thành mục tiêu thay thế. Cho đến nay, số lượng cá thể trong quần thể cá voi Sei còn lại chỉ xấp xỉ bằng 30% so với trước những năm 1950, khiến Liên minh Bảo tồn Thiên nhiên Quốc tế xếp chúng vào danh sách những loài có nguy cơ tuyệt chủng.

Cá voi xanh – Nguy cấp

Cá voi xanh là loài động vật lớn nhất từng được biết đến với chiều dài trên 30m và nặng khoảng 200 tấn.

Trước phong trào săn bắt cá voi vào thế kỷ 19, cá voi xanh có mặt ở khắp mọi nơi trên Trái Đất với số lượng khá lớn. Tuy nhiên, từ những năm 1868 đến 1978, có hơn 380.000 cá thể cá voi xanh đã bị giết, khiến số lượng của chúng giảm đi một cách đáng kể.

Mặc dù ngày nay cá voi xanh vẫn còn được tìm thấy ở nhiều nơi, nhưng với “dân số” chỉ dao động khoảng 10.000 đến 25.000 con, chúng đã được liệt kê vào danh sách nguy cấp và cần được bảo vệ.

Cá voi xám phương Tây - Nguy cấp

Cá voi xám được chia thành hai quần thể riêng biệt ở phía đông và phía tây Bắc Thái Bình Dương. Việc đánh bắt cá voi thương mại đã khiến số lượng của cả hai quần thể này bị suy giảm nghiêm trọng. Tuy nhiên, quần thể ở phía đông vẫn được xem là khả quan hơn với khoảng 27.000 con. Trong khi quần thể còn lại ở khu vực bờ biển Đông Á chỉ còn gần 300 con.

Tin vui là số lượng ở cả hai quần thể này đang có dấu hiệu tăng lên trong vài năm qua, Liên minh Bảo tồn Động vật Hoang dã cũng vì thế mà chuyển chúng từ danh sách cực kì nguy cấp sang nguy cấp.

Cá heo Vaquita – Cực kì nguy cấp

Cá heo Vaquita thuộc họ Cá heo chuột và cũng là loài có kích thước nhỏ nhất trong bộ Cá voi.

Với chiều dài chỉ hơn 1,5m, nặng từ 30 đến 55kg, loài động vật này chỉ mới được các nhà khoa học phát hiện vào năm 1958, ở duy nhất phía bắc vịnh California.

Thật không may, số lượng cá thể cá heo Vaquita đã giảm từ 567 xuống còn 30 chỉ trong vòng 19 năm, từ năm 1997 đến 2016. Nếu không có biện pháp phục hồi kịp thời, rất có thể cá heo Vaquita sẽ hoàn toàn tuyệt chủng trong vòng một thập kỷ tới.

Cá heo không vây đuôi hẹp – Nguy cấp

Đúng với cái tên được gọi, đây là loài cá heo duy nhất không có vây lưng, thuộc họ Cá heo chuột, được tìm thấy ở khu vực sông Dương Tử và ngoài khơi Đông Á. Mối đe dọa lớn nhất của loài động vật này tính đến thời điểm hiện tại là mất môi trường sống.

Vì các khu vực xung quanh nơi chúng sinh sống đang dần trở thành những khu công nghiệp và khu dân cư đông đúc, trong 45 năm qua, số lượng cá thể trong quần thể cá heo không vây đã giảm khoảng 50%, và thậm chí là 70% ở khu vực biển Hoàng Hải giữa Triều Tiên và Trung Quốc.