Ambelopoulia: Lại một món ăn độc ác của con người

Món Ambelopoulia còn được gọi là họa mi nướng hoặc sẻ rừng nướng là món ăn xa xỉ có nguồn gốc từ thời Đế chế La Mã với cách chế biến cầu kỳ và phức tạp như chiên, nướng, luộc những con chim nhỏ hót hay thuộc họ sẻ, món ăn này sau đó được lan truyền đi khắp Châu Âu và trở nên phổ biến.

Ở Pháp có nhiều quần thể chim sẻ rừng được khai thác để làm món Ambelopoulia, thậm chí người Pháp xem đây là món ăn truyền thống bất chấp nhiều loài chim bị săn bắt đến mức bị đẩy đến bờ vực tuyệt chủng. Việc số lượng chim ngày càng khan hiếm khiến món Ambelopoulia trở nên xa xỉ và chỉ những đại gia hoặc quý tộc lắm tiền mới có dịp thưởng thức.

Quy trình bắt, nuôi và giết thịt tàn nhẫn

Món Ampelopoulia có thể được chế biến bằng bất kỳ loại chim sẻ nào, tuy nhiên để món ăn ngon nhất, chúng phải được làm từ những con sẻ nhỏ chỉ bằng 3 ngón tay. Loại ngon nhất được bắt ở những vùng có khí hậu ôn hòa như miền nam nước Pháp hoặc Hy Lạp, sau khi chúng đã ăn những hạt ngũ cốc hoặc côn trùng theo vụ mùa trong năm.

Sau khi bị bắt giữ, người thợ săn chim sẻ nhốt chúng vào lồng chật hẹp để hạn chế tối đa việc chúng chuyển động. Họ cho chim sẻ ăn những thức ăn bổ dưỡng, đôi khi sẽ cưỡng ép bơm đồ bổ vào bụng chúng tương tự như cách mà người Pháp làm món gan ngỗng (foie gras). Tương truyền, ngày xưa Hoàng đế La Mã từng chọc mù mắt chim vì chim sẻ có xu hướng ăn nhiều hơn vào ban đêm.

Sau thời gian vỗ béo, lũ chim sẽ được nhổ lông và dìm trong rượu Armagnac khi vẫn còn sống, chúng sẽ chết đuối trong chất cồn đó. Khi đã được ngâm rượu đến một thời điểm nhất định, da của con chim sẽ chuyển sang màu vàng óng bắt mắt và thịt có mùi vị ngon hơn. Khâu chế biến cuối cùng là tẩm ướp gia vị và nướng nguyên con trong rượu mạnh hoặc chiên sơ để giữ được những gì tinh túy nhất của món ăn.

Biết là tội lỗi nhưng không cưỡng lại được

Từ xưa, những quý tộc, học giả Châu Âu đã ý thức được Ampelopoulia là một món ăn tội lỗi và độc ác, nhưng họ đã không chống lại được sự cám dỗ từ món ăn xa xỉ này. Bởi thế, mỗi khi thưởng thức chim sẻ nướng, các thực khách đặt ra tục lệ là phải dùng khăn trắng trùm kín đầu, đồng thời há miệng nhai nuốt hết con chim chỉ trong một lần ăn duy nhất.

Việc trùm khăn trước hết là để không xấu hổ với người xung quanh, sau đó là để che đậy hành vi độc ác khỏi "ánh mắt phán xét" của Chúa Trời, đây là một hành vi chứng tỏ sự cắn rứt lương tâm của chính thực khách. Về sau, việc trùm khăn khi ăn được xem như một nghi lễ và nó có bản chất là tăng sự cầu kỳ và xa xỉ cho món ăn hơn là lý do ban đầu.

Cách ăn sẻ nướng cũng khác biệt, thực khách không dùng dao hoặc nĩa mà dùng tay cầm đầu con chim rồi cho vào miệng, họ sẽ nhai hết cả xương và chỉ bỏ lại đầu. Điều này giúp thưởng thức trọn vẹn món ăn trong một cú ngoạm duy nhất và tránh lãng phí vì món ăn không hề rẻ, một con chim sẻ nướng loại thường có giá 65 Euro (khoảng 2 triệu VND) ở Châu Âu, còn loại thượng hạng thì chỉ có người trong cuộc mới biết được.

Hiện tại, chính phủ Pháp đã ra lệnh cấm săn bắt các loài chim sẻ, đặc biệt là chim di cư vì chúng đã đang trên bờ vực tuyệt chủng. Tuy nhiên, một số nhà hàng cao cấp ở Pháp vẫn âm thầm phục vụ món Ampelopoulia cho các đối tượng khách hàng nhất định, số lượng chim sẻ ở Pháp thì vẫn giảm và những số liệu này thường bị giấu nhẹm đi.