AirVisual đã lên tiếng về thông tin Hà Nội 'ô nhiễm nhất thế giới': Sự thật hay lừa đảo?

AirVisual là ứng dụng của Mỹ, thống kê chỉ số chất lượng không khí (viết tắt của Air Quality Index - AQI). Ứng dụng này thường được các cá nhân và tổ chức trích dẫn để có một góc nhìn về tình trạng ô nhiễm không khí của một khu vực nào đó, thường là các thành phố lớn.

Trong những ngày gần đây, có lúc ứng dụng này đánh giá thủ đo Hà Nội là thành phố có chỉ số ô nhiễm không khí cao nhất thế giới, khiến người Việt Nam lo lắng không yên. Nhiều người cũng đã tải ứng dụng AirVisual để theo dõi chất lượng không khí tại nơi mình sinh sống.

Tuy nhiên, liệu AirVisual có đáng tin và thực tế bản chất của chỉ số AQI trên ứng dụng này là như thế nào?

Số liệu AQI của AirVisual đúng hay sai?

Số liệu AQI của AirVisual là ĐÚNG, tuy nhiên nó chỉ đúng trên một phạm vi nhất định, tại một thời điểm nhất định. Việc AirVisual nhận được số liệu như thế cho thấy tại thủ đô Hà Nội, có một khu vực nhỏ nào đó đã xuất hiện nồng độ bụi mịn rất cao, tuy nhiên khu vực này quá nhỏ (có thể chỉ vài km2 hoặc ít hơn), tình trạng ô nhiễm cao này cũng không kéo dài nên không thể dùng để đại diện cho toàn bộ Hà Nội.

Những nguyên nhân dẫn đến việc thu nhận được chỉ số cao ở một nơi nào đó phụ thuộc nhiều yếu tố, bao gồm mốc thời gian, nhiệt độ, độ ẩm trong ngày hôm đó (yếu tố khí tượng), cộng với địa hình, tổng hòa các nguồn thải (tro tàn/khói đốt rơm, khí thải xe cộ vào giờ cao điểm...).

Ví dụ, buổi sáng sớm sương mù dày đặc kết hợp với khí thải từ phương tiện giao thông sẽ kết hợp với khói xe sẽ đẩy ngưỡng ô nhiễm của số liệu lên đến cực đại, tuy nhiên nếu cũng với mật độ xe cộ đó, thải ra lượng khói bụi đó nhưng được đo vào thời gian khác trong ngày thì chỉ số sẽ thấp hơn.

Số liệu AQI của AirVisual có đáng tin cậy không?

Số liệu AQI của AirVisual KHÔNG đáng tin cậy. Bởi vì, AirVisual không sở hữu bất kỳ trạm quan trắc nào ở Hà Nội, tất cả những số liệu mà AirVisual tổng hợp được đại diện của AirVisual trả lời là lấy số liệu quan trắc từ các trạm của thành phố Hà Nội và Tổng cục Môi trường. Tuy nhiên, 2 cơ quan này hoàn toàn phủ nhận bất kỳ sự ký kết hợp tác có văn bản nào với phía AirVisual.

Thêm một yếu tố nữa ảnh hưởng đến độ tin cậy của AirVisual là các trạm quan trắc - tổng 10 trạm (2 trạm chính tự động và cố định, 8 trạm vệ tinh) thuộc sở hữu của thành phố Hà Nội và Tổng cục Môi trường đều tổng hợp và đưa ra kết quả theo giờ. Trong khi đó, AirVisual lại cập nhật kết quả thời gian thực (real-time, cập nhật liên tục). Chính vì vậy, trong trường hợp AirVisual không sở hữu trạm nào ở Hà Nội mà lại có số liệu thời gian thực là điều vô lý, dẫn đến kết quả có độ tin cậy không cao.

AirVisual đã lên tiếng đính chính

Sau khi bị người Việt Nam đánh giá 1 sao trên nền tảng Google Play vì lý do: "đưa tin thất thiệt", đại diện AirVisual đã có bài thông báo chính thức để đính chính thông tin Hà Nội là thành phố ô nhiễm nhất trên trang chủ airvisual.com.

Nguyên văn thông báo như sau:

Trước tiên, chúng tôi cần mọi người nhận thức rằng thông số ấy không có nghĩa là Hà Nội là thành phố ô nhiễm nhất thế giới. Danh sách "xếp hạng những thành phố lớn" của chúng tôi hiện chỉ bao gồm khoảng 90 thành phố lớn trên thế giới.

Ở một thời điểm nhất định, bất kỳ thành phố nào cũng có thể lọt vào top của danh sách cập nhật thời gian thực, ở London và San Francisco năm ngoái đã xảy ra điều tương tự. Chi tiết về cách chúng tôi sắp xếp thứ hạng của thành phố lớn trên thế giới để làm cho nó phù hợp hơn với mọi người ở đây.

Chúng tôi cũng công bố một bản báo cáo khi hợp tác cùng tổ chức Greenpeace vào hồi tháng 3. Bản báo cáo cho thấy Hà Nội không nằm trong danh sách 200 thành phố ô nhiễm nhất thế giới năm 2018.