Can thiệp khí hậu bằng geo-engineering làm tăng nguy cơ mắc bệnh sốt rét

Geo-engineering là thuật ngữ dùng để chỉ những biện pháp mới, được con người dùng để can thiệp trực tiếp lên khí hậu Trái Đất, nhằm chống lại tác động của hiện tượng nóng lên toàn cầu.

Geo-engineering bao gồm hai kỹ thuật chính: Loại bỏ carbon dioxit (CDR) và Điều khiển bức xạ mặt trời (SRM) – phản chiếu năng lượng mặt trời ngược lại không gian trước khi chúng chạm tới mặt đất.

Có nhiều cách khác nhau để thực hiện hai kỹ thuật này, bao gồm: tách CO2 trong không khí và lưu trữ chúng, tăng cường phong hóa, lưu trữ CO2 trong đất và trồng rừng, phun sulfur vào tầng bình lưu để tạo ra các đám mây bức xạ ánh sáng mặt trời (giống với cách núi lửa phun trào), ...

Tuy nhiên, theo nghiên cứu mới đây được công bố trên tạp chí Nature Communications, phun sulfur mặc dù được coi là biện pháp khả thi, chi phí thấp và hiệu quả nhanh, nhưng lại là nguyên nhân gián tiếp làm tăng nguy cơ mắc bệnh truyền nhiễm ở người.

Ở một số khu vực, khí hậu khô và nóng sẽ hạn chế sự sinh sôi của muỗi truyền bệnh sốt rét. Khi làm giảm nhiệt độ nhanh chóng bằng geo-engineering, tạo cơ hội thuận lợi cho muỗi phát triển, tỉ lệ mắc bệnh sốt rét chắc chắn sẽ gia tăng.

Colin Carlson, trợ lý tại Trung tâm Y tế Đại học Georgetown và cũng là tác giả của nghiên cứu cho biết:

“Nghiên cứu đóng một vài trò quan trọng trước khi đưa ra quyết định liệu có nên áp dụng phương pháp phun sulfur hay không. Geo-engineering mặc dù có thể cứu chúng ta thoát khỏi cuộc khủng hoảng biến đổi khí hậu, nhưng nó cũng khiến người dân ở rất nhiều nơi phải đối mặt với gánh nặng sức khỏe do bệnh truyền nhiễm gây ra.”

Một phát hiện khác cũng được tìm thấy, đó là geo-engineering có thể làm giảm đáng kể nguy cơ mắc bệnh sốt rét ở một số nơi (Ấn Độ). Nhưng bù lại, lại là sự gia tăng rủi ro mắc bệnh ở những khu vực khác (Đông Nam Á).

“Một hành tinh khi đã quá nóng với con người, thì cũng quá nóng với muỗi và kí sinh trùng gây bệnh. Làm mát hành tinh có thể là lựa chọn khẩn cấp để cứu lấy sự sống trên Trái Đất, nhưng cũng sẽ đẩy con người đến những thảm họa khác không kém phần nghiêm trọng.”