Tác động môi trường của thời trang thuần chay: Ưu điểm và nhược điểm?_(Phần 1)

Những năm gần đây xu hướng thời trang thuần chay đang lên ngôi, được rất nhiều người tiêu dùng ủng hộ. Thay vì các sản phẩm từ động vật như lông thú, lông vũ, len, da và lụa, quần áo thuần chay được làm từ sợi tổng hợp hoặc sợi thực vật, và tác động môi trường của những loại sợi đó cũng đa dạng như chủng loại của chúng vậy.

1. Động vật với ngành công nghiệp thời trang

Các sản phẩm động vật đã được sử dụng để may quần áo từ thời tiền sử. Tuy nhiên, do nhu cầu mà dần dần các món đồ từ động vật đã trở thành thước đo của sự giàu có và hệ lụy là động vật bị săn bắt trái phép, vô tội vạ. Có không ít những loài động vật đã tuyệt chủng và đang bị đe dọa bởi thú chơi sang của con người. Mãi cho đến khi các tổ chức bảo vệ động vật lên tiếng, những chỉ trích và tranh cãi mới xảy ra.

Rất nhiều những cuộc biểu tình phản đối các sản phẩm như len, lông thú, da thuộc đã diễn ra. Vì thế các thương hiệu thời trang cũng bắt đầu cẩn thận hơn trong việc sử dụng chất liệu từ động vật trong các sản phẩm của mình. Tuy nhiên vẫn còn rất nhiều bất cập chưa thực sự được giải quyết.

2. Các chất liệu tổng hợp thay thế không phải là giải pháp

Hiện nay có đến 60% lượng quần có nguồn gốc từ nhựa (sợi polyester). Phần lớn các loại chất liệu tự nhiên được thay thế bằng lông thú giả, “pleather” ( plastic_leather) và polyester. Sự thay đổi này tuy là một tín hiệu tốt đối với các loài động vật, nhưng lại là một thảm họa với môi trường bởi hầu hết chất liệu tổng hợp được tạo ra từ than đá, dầu thô,…

Ngành công nghiệp Fast Fashion hiện nay khá chuộng những chất liệu tổng hợp này vì chúng có thể được sản xuất với giá rẻ và đại trà hơn nhiều so với các chất liệu tự nhiên. Tuy nhiên, quá trình sản xuất ra chúng lại có sự tham gia của khoảng 20.000 loại hóa chất có nguồn gốc từ nhiên liệu hóa thạch, và lượng nước thải từ việc sản xuất chúng đang chiếm 1/5 tổng lượng nước thải trên toàn thế giới hiện nay.

Các nhà máy dệt cũng tạo ra rất nhiều loại khí gây hiệu ứng nhà kính trong các quá trình như tráng lớp phủ bề mặt, sấy, tẩy, nhuộm,…

3. Hạt vi nhựa và vấn đề xử lý quần áo cũ

Quần áo làm từ chất liệu tổng hợp thậm chí vẫn còn tiếp tục gây hại đến môi trường sau khi đã đến tay người tiêu dùng. Phần lớn hạt vi nhựa tìm thấy ngoài đại dương được cho là đến từ quá trình giặt giũ quần áo hàng ngày.

Hơn nữa, mặc dù sợi tổng hợp thường có khả năng chống thấm nước và tránh vết bẩn tốt hơn so với sợi tự nhiên, nhưng độ bền của chúng kém hơn rất nhiều so với lông thú hay da thuộc. Vì vậy, vòng đời của chúng thường khá ngắn dẫn đến tình trạng lãng phí và không bền vững.

Vào năm 2018, Cơ quan Bảo vệ Môi trường Hoa Kỳ đã ước tính rằng số lượng quần áo vứt bỏ chỉ tính riêng ở Mỹ đã là 17 triệu tấn, chiếm 5,8% lượng chất thải rắn đô thị. Đây thực sự là một vấn đề đáng quan ngại khi các chất liệu tổng hợp phải mất đến hàng trăm năm để phân hủy, trong khi chất liệu tự nhiên thì chỉ cần vài tháng hoặc thậm chí là chỉ vài tuần.

4. Nạn phá rừng “lấy vải”

Bên cạnh các loại chất liệu tổng hợp, còn có các chất liệu bán tổng hợp có nguồn gốc từ bột gỗ. Chúng được tạo ra bằng cách lấy cellulose từ các loại cây thân gỗ như thông, vân sam,… sau đó trải qua các quá trình: ngâm, xé-nghiền, làm già, xanthate hóa, trộn, lọc, ủ chín, kéo sợi và hoàn thiện trong các bể hóa chất. Mặc dù chất lượng và tính chất của loại chất liệu này khá tốt và rất được ưa chuộng, tuy nhiên quá trình sản xuất của chúng lại là nguyên nhân dẫn đến vấn đề ô nhiễm hóa chất và nạn phá rừng. Ước tính có 70 triệu tấn cây gỗ bị đốn hạ mỗi năm để cung cấp cho quá trình sản xuất này, và nếu không có gì thay đổi thì đến năm 2034, con số đó dự kiến sẽ còn tăng gấp đôi.