Những bộ đồ ôm sát gọn gàng và có độ co giãn, đàn hồi tốt là một trong những “dụng cụ” không thể thiếu của những người thường xuyên luyện tập thể thao. Tuy nhiên bạn đã bao giờ thắc mắc những bộ quần áo này được làm từ chất liệu gì mà co giãn tốt đến thế? Nếu không biết thì bài viết này chính là câu trả lời cho bạn.
Elastane - một loại sợi nhân tạo có nguồn gốc từ dầu mỏ - chính là loại vật liệu được sử dụng để sản xuất ra chúng. Thông thường, nó hay được gọi với cái tên Spandex (đảo ngữ của expands có nghĩa là “giãn nở”) hoặc Lycra (tên thương hiệu nổi tiếng chuyên bán loại vải co giãn này).
Lịch sử của Elastane?
Năm 1938, tấm vải sợi nylon có nguồn gốc từ than đá đầu tiên đã được giới thiệu ra thị trường. Mặc dù trước đó vật liệu nhựa đã được sử dụng khá nhiều trong sản xuất đồ gia dụng như bàn chải đánh răng, … Tuy nhiên vải sợi may mặc từ nhựa vẫn là một phát minh mới mẻ.
Nylon sau đó được kết hợp với polymer polyurethane (PU) để tạo ra một loại vải co giãn mới. Đến năm 1958, Joseph Shivers đã thành công chế tạo ra vải Elastane hoàn toàn từ nhựa PU.
Quá trình sản xuất Elastane thường trải qua bốn công đoạn chính là tạo sợi prepolymer, tạo dung dịch kéo sợi, quay sợi và tạo sợi Elastane.
Tác động môi trường
Elastane có nguồn gốc từ nhiên liệu hóa thạch, thứ phải mất hàng triệu năm để hình thành và không thể tái sinh. Vì vậy, về bản chất vải Elastane không được coi là loại vật liệu bền vững.
Quá trình sản xuất elastane cũng cần sử dụng nhiều hóa chất độc hại. Polyurethane – tiền chất của elastane được cho là nguyên nhân gây ra tình trạng căng ngực và khó thở ở những công nhân tiếp xúc lâu ngày.
Ngoài ra do tính chất của vải mà rất khó để nhuộm nó bằng màu tự nhiên. Hầu hết màu sắc của vải Elastane đều là màu nhân tạo – một trong những yếu tố gây ô nhiễm môi trường chủ yếu của ngành dệt may.
Và bởi vì có nguồn gốc từ nhiên liệu hóa thạch mà nó không có khả năng phân hủy sinh học. Elastane cùng nhiều loại vải sợi tổng hợp vì thế đã trở thành nguồn xả thải hạt vi nhựa ô nhiễm ngoài đại dương. Mặc dù chưa chắc chắn nhưng các nhà khoa học cũng cho rằng vi nhựa từ vải sợi tổng hợp có thể gây ra kích ứng đường tiêu hóa, rối loạn hệ vi sinh đường ruột ở con người.
Elastane có thể trở nên bền vững không?
Mặc dù Elastane không phải là loại vải thân thiện với môi trường nhưng tin tốt là đã có những giải pháp được áp dụng để giảm bớt tác động của nó.
Nghiên cứu năm 2016 đã tìm ra một nguồn tài nguyên bền vững hơn cho Elastane từ dầu thực vật. Thông thường Isocyanates dùng trong sản xuất polyurethane có thể khiến mũi và phổi nhạy cảm, gây hen mãn tính hoặc viêm phổi. Việc tìm ra một nguồn tài nguyên bền vững hơn thực sự là một chiến thắng to lớn.
Bên cạnh đó các loại vải pha trộn giữa Elastane và nhựa tái chế cũng phần nào làm tăng giá trị bền vững của nó.
Ngoài ra có một loại vải khác mới được tạo ra có tên là Sorona với độ đàn hồi tốt sánh ngang với Elastane nhưng thành phần có chứa 37% bột ngô. Ước tính khí thải carbon trong quá trình sản xuất vải Sorona thấp hơn 20% và tốn ít hơn 40% năng lượng so với Elastane từ dầu mỏ. Vì vậy Sorona cũng có thể được coi là lựa chọn thay thế tốt hơn Elastane lúc này.
Bình luận (0)
Trở thành người đầu tiên bình luận trong bài viết này.