• Về đầu trang
Chim Mỏ Rộng
Chim Mỏ Rộng

Sự giằng xé giữa truyền thống và tính biểu diễn của văn hoá 'kung fu trà đạo' tại Trung Quốc

Nghệ thuật

Kung fu trà đạo là một nghệ thuật rót trà từ những chiếc ấm trà bằng đồng có vòi dài. Các "tiểu nhị" phục vụ trà không chỉ là rót đầy ly cho khách mà còn pha trộn một chút phong cách biểu diễn võ thuật điêu luyện giúp thực khách ăn uống vui vẻ hơn. Kung fu trà là biến tướng của một loại hình rót trà đã có mặt từ rất lâu đời trong văn hoá nghệ thuật của Trung Quốc. Ngày nay, kung fu trà đạo được rất nhiều hậu bối theo đuổi và nhận được sự chú ý từ khách du lịch.

lost bird kung fu tra dao 1

Thành phố Thành Đô, Trung Quốc ngày này rất nổi tiếng với những màn trình diễn ấm trà có vòi dài. Họ mang loại hình nghệ thuật này vào nhà hát, những nhà hàng náo nhiệt và cả các khu biểu diễn trên đường phố. Nam nữ thực hiện tiết mục rót trà sẽ biểu diễn võ thuật, nhào lộn, thậm chí là nhảy múa. Họ sẽ ném, xoay ấm trà để có thể thành công rót trà vào chén đặt trên bàn. Những chiếc ấm đồng này sẽ đựng nước nóng, mặc dù nguy hiểm nhưng màn trình diễn của họ rất mãn nhãn.

Những màn trình diễn trên được gọi là kung fu trà đạo, nhưng thực tế, từ "kung fu" không hoàn toàn mang ý nghĩa là võ thuật vì họ chỉ sử dụng một số động tác wushu kết hợp với vũ đạo cơ bản. Từ kung fu (功夫) trong trường hợp này mang ý nghĩa đề cập đến tính kỷ luật và tinh thần chăm chỉ tập luyện, mục đích cuối cùng là đạt được sự hiểu biết rộng lớn hơn.

Một hình thức trà đạo khác được biết đến là trà đạo Đạo giáo của Trung Quốc cổ đại. Các truyền nhân của loại hình trà đạo này thường được rèn luyện và nghiên cứu trong nhiều năm để thực hiện đúng các động tác và nghi lễ cơ bản. Trà đạo cổ đại của người Trung Quốc đòi hỏi sự kiềm chế, cử động tay tinh tế và tinh thần vững vàng để điều khiển ấm trà nhỏ. Loại hình trà đạo này thường được xem là một hình thức thiền định, đây cũng là một phiên bản được biết đến rộng rãi bên cạnh kung fu trà đạo.

lost bird kung fu tra dao 2

Tại Thành Đô, sư phụ kung fu trà đạo có tên Zeng Xiao Long chính là người đã khai sinh ra loại hình biểu diễn rót trà kết hợp với võ thuật. Anh sinh năm 1977 trong một gia đình thuần nông ở Tứ Xuyên, phía Đông Thành Đô. Anh giải thích rằng trước đây, mọi người sống ở vùng núi này thường làm việc trong các toà nhà dài hẹp được xây dựng trên những ngọn đồi.

Chính vì sự nhỏ hẹp này, các ấm trà có vòi dài trở nên vô cùng cần thiết trong các quán trà địa phương. "Tiểu nhị" sẽ dễ dàng châm trà cho thực khách mà không cần di chuyển đến sát bàn hay phải chen ngang khi khách đang dùng bữa. Mặc dù đây là truyền thống địa phương nhưng trước đây Zeng không có hứng thú với trà. Anh chuyển đến Thành Đô để làm việc trong một nhà hàng, tin tuyển dụng của nhà hàng với mức lương cao đã hấp dẫn anh và truyền cảm hứng cho anh đến với nghệ thuật rót trà từ các ấm trà vòi dài.

Tại thời điểm đó, biểu diễn ấm trà vòi dài không hề tồn tại. Tuy nhiên, trong khu vực cũng có một số cuộc thi mà người tham gia thường xuyên biểu diễn kung fu trà đạo nguyên bản. Tuy nhiên, những bước di chuyển rót trà lúc này rất đơn giản, chỉ là xoay và rót trà vào chén trên bàn nên Zeng đã phát triển ý tưởng của riêng mình. Anh cho kết hợp với các yếu tố di chuyển và chiêu thức võ thuật đã xem trên TV. Năm 1999, anh tham gia cuộc thi biểu diễn trà đạo và giành được giải á quân. Mặc dù có rất nhiều ý kiến phản đối xuất hiện sau khi anh được chú ý nhưng một truyền thống mới đã được sinh ra từ đó.

lost bird kung fu tra dao 3

Ngay sau đó, Zeng và một nhóm nhỏ các nghệ sĩ biểu diễn đã bắt đầu gặp gỡ và phát triển các phong trào rót trà mới, mang yếu tố đặc sắc và ngoạn mục hơn. Từ đó, họ cũng trở nên nổi tiếng, Zeng xuất hiện trên rất nhiều chương trình truyền hình nổi tiếng. Danh tiếng ngày càng lan rộng của Zeng khiến nhiều thanh niên trẻ đến tìm ông để bái sư học nghệ.

Trong khi trà kung fu là hiện tượng tương đối mới mẻ ở Tứ Xuyên, thì lịch sử trồng trà ở đây lại rất sâu sắc và phong phú. Núi Mengding, chỉ cách Thành Đô 193km về phía Đông, được xem là nơi đầu tiên trồng trà cách đây khoảng 2.000 năm.

Ngày nay tại Thành Đô, có hơn 13.000 quán trà đóng vai trò là điểm giao lưu và trao đổi thông tin địa phương, cũng như điểm dừng chân nghỉ ngơi cho khách du lịch. Khi khám phá Thành Đô và lạc bước vào những quán trà lớn nhỏ, bạn sẽ đắm chìm trong lối sống nhàn nhã nổi tiếng của người dân nơi đây.

lost bird kung fu tra dao 4

Tuy nhiên, một số ý kiến đang cho rằng nghệ thuật biểu diễn ấm trà vòi dài đang giết chết những giá trị truyền thống. Wu Bo, một bậc thầy về trà trẻ tuổi ở địa phương, bày tỏ sự lo lắng rằng tính ngoạn mục của các màn biểu diễn đang đạp lên nghệ thuật thật sự của trà đạo. Cô chia sẻ rằng những người biểu diễn thường rất ít hiểu biết về trà, thậm chí còn dùng nước nguội khi biểu diễn. Tất cả những gì họ cố gắng làm chỉ là nhảy múa chứ không hề quan tâm đến trà được rót ra chén sẽ như thế nào. Cô biết rằng đối với nhiều người, biểu diễn kung fu trà trở thành công việc mưu sinh chứ không phải là theo đuổi văn hoá dân tộc nữa.

Cô bày tỏ:

Bạn có thể chi rất nhiều tiền để mua các dụng cụ pha trà cầu kỳ hoặc học theo các phong trào mới mẻ, nhưng là một bậc thầy về trà thực thụ, bạn có thể pha trà ngon trong bất cứ thứ gì.

lost bird kung fu tra dao 5

Tuy nhiên, điều đáng nói là các màn trình diễn kung fu trà mang lại hiệu suất đáng kể trong du lịch. Khách tham quan rất yêu thích được xem những màn trình diễn kung fu kết hợp rót trà, đây là một trong những đặc điểm chính giúp Thành Đô trở nên nổi tiếng. Ngay cả trên truyền hình, các buổi biểu diễn cũng giúp lôi kéo nhiều khách du lịch hơn, ngày nay họ cần được xem những giá trị mới mẻ hơn là việc chỉ thưởng ngoạn cảnh đẹp.

Kung fu trà đạo theo phong cách của Zeng chắc chắn đã trở thành một đặc sản của thành phố Thành Đô, thậm chí là cả Trung Quốc. Tuy nhiên, anh cũng lo ngại rằng các màn trình diễn không đủ để mang lại ý nghĩa nghệ thuật, vì vậy, anh yêu cầu các môn đệ phải học tập tốt, đặc biệt là tăng thêm kiến thức am hiểu về trà.

lost bird kung fu tra dao 6

Zeng chia sẻ:

Tôi cảm thấy mình có trách nhiệm. Tôi là người đã sáng tạo ra những màn trình diễn với ấm trà vòi dài và tôi cần chắc chắn rằng đệ tử của mình cũng học được kung fu trà đạo thực sự.

Anh cũng bày tỏ rằng mình rất hiểu mối lo lắng của Wu Bo, đúng là hầu hết những người trẻ tuổi không thể am hiểu hay yêu thích trà như tiền bối của họ, họ đến đây học kung fu trà là để kiếm tiền. Zeng có hàng trăm đệ tử và hơn 80% trong số đó chỉ biểu diễn kung fu trà vì mưu sinh. Thị trường của công việc này rất tốt, du lịch cần lượng lớn người biết biểu diễn với ấm trà vòi dài. Chỉ cần vài tháng đào tạo, một nghệ sĩ kung fu trà đạo có biểu diễn và kiếm được một mức lương khá tốt. Zeng cũng khẳng định rằng sẽ có ngày kung fu trà trở nên lạc hậu và mọi nguời sẽ dần dần không còn yêu thích cách biểu diễn này nữa.

lost bird kung fu tra dao 7

Nếu ngày đó thật sự xảy ra, uớc mơ của Zeng là mở một quán trà, nơi những ấm trà vòi dài của anh có thể tìm lại vị trí của chúng trên sân khấu và được sử dụng theo cách nguyên bản nhất mà chúng đã từng. Đơn giản chỉ là rót trà!

Theo: Atlas Obscura
  • Bình luận
  • Lưu tin xem sau
  • Bình luận
  • Copy link
  • Chia sẻ facebook

Bình luận (0)

Trở thành người đầu tiên bình luận trong bài viết này.