Cá Betta trống: Những ông bố xinh đẹp và đảm đang trong thế giới động vật

Cá Betta hay còn được gọi là cá Xiêm, cá chọi hay cá lia thia, chúng là loài cá hoang dã phân bố chủ yếu ở khu vực Thái Lan, Lào, Campuchia và Việt Nam. Môi trường sinh sống chủ yếu của cá Betta là đồng ruộng, ao hồ nước tù đọng ở vùng đồng bằng.

Cá vốn là loài Betta thuần dưỡng lâu đời ở Thái Lan rồi sau đó lan ra khắp thế giới. Cá hoang dã có màu sắc không thực sự sặc sỡ cho lắm, nhờ vào công nghệ lai tạo gen mà về sau con người tạo ra được nhiều giống cá Betta sặc sỡ, đuôi dài nhưng vẫn giữ được phẩm chất vốn có của chúng.

Ngoài việc được nuôi để phục vụ cho thú vui chọi cá, Betta còn là giống cá cảnh phổ biến, xinh đẹp, dễ nuôi so với đa số loài cá cảnh khác. Hơn nữa, đời sống và quá trình sinh sản của chúng cũng rất thú vị.

Cá Betta trống: người xây tổ ấm

Mặc dù cá Betta trống nổi tiếng hung dữ, chúng sẵn sàng đánh nhau đến chết để bảo vệ địa bàn (cái tên "cá chọi" không phải ngẫu nhiên mà có), thế nhưng khi xây dựng cho mình một gia đình thì Betta trống sẽ trở nên rất chu đáo.

Khi đã sẵn sàng để sinh sản, cá Betta trống sẽ xây tổ bằng bong bóng khí, nó nhả bọt khí kết lại như một cái bè trên mặt nước, đây chính là lúc anh chàng Betta "đòi vợ".

Khi cá trống tìm được cá mái phù hợp, nó sẽ bắt đầu nhiều trò tán tỉnh, bao gồm nhảy múa, xòe vây để khoe màu sắc, phồng mang để thể hiện sức mạnh. Chúng sẽ làm quen với nhau trong vài ngày, nếu cá mái không bằng lòng, hoặc cả hai không hợp nhau, Betta trống sẽ đuổi cắn nó khỏi địa bàn.

Trong trường hợp mọi việc đều ổn, Betta trống sẽ bắt đầu quá trình gọi là "ép trứng", nó quấn người quanh cá mái và cô nàng bắt đầu đẻ trứng ra. Sau khi đẻ trứng, cá mái sẽ rơi vào trạng thái tê liệt và nằm bất động. Cá trống bắt đầu thụ tinh cho trứng và nhặt từng quả trứng cho vào tổ bong bóng.

Thương con hơn thương vợ

Khi quá trình đẻ trứng và thụ tinh đã hoàn thành, một số cá mái sẽ "biết điều" mà giúp chồng cho trứng vào tổ, trong khi một số khác sẽ ăn luôn trứng khi có cơ hội. Chính vì thế, sau khi thụ tinh xong, thường thì cá Betta trống sẽ đuổi cá mái đi nơi khác. Nếu cô nàng vẫn rình rập để ăn trứng, Betta trống sẽ giết chết nó.

Thông thường, người nuôi cá Betta sẽ vớt cá mái bỏ sang hồ khác trước khi nó bị cá trống tấn công, vừa để cá mái có thể hồi sức sau khi đẻ trứng, vừa để cá trống chuyên tâm lo cho con.

Kể từ lúc này cá trống sẽ trông chừng tổ, đảm bảo không cái trứng nào bị rơi ra khỏi tổ, nếu có thì nó sẽ dùng miệng để mang trứng về đúng chỗ. Trong thời điểm này, cá Betta trống sẽ luôn trong trạng thái cảnh giác, cực kỳ hung dữ, sẵn sàng tấn công những loài sinh vật ở gần đó để bảo vệ con.

Khi đang ấp trứng, Betta trống thường ăn rất ít hoặc không ăn, nó sẽ chỉ tập trung cho sứ mệnh làm cha mà thôi. Thời gian để trứng nở có thể từ 24 đến 36 tiếng hoặc hơn, nhưng không quá 2 ngày. Đúng là một người cha tận tụy trong thiên nhiên hoang dã.

Khi mới nở, cá Betta con rất nhỏ, kích thước chỉ bằng đầu bút bi, nó sẽ bám lấy tổ bong bóng và ăn những gì còn sót lại của vỏ trứng mà nó vừa nở ra. Lúc này cá Betta trống sẽ ở xung quanh để gia cố lại tổ bong bóng liên tục cho đến khi cá con có thể tự bơi và ăn được thì nó mới bỏ đi.

Một số ảnh đẹp về cá Betta trống:

Cá xiêm trống trưởng thành dài khoảng 6 cm (có một số giống dài 8 cm). Gần đây người ta còn lai tạo được những giống cá Betta khổng lồ (giant bettas) dài trên 8 cm.

Khi muốn khiêu khích đánh nhau hay đe dọa một cá thể cá trống khác, cá Betta trống thường phồng to mang ra để cơ thể nó trông được to hơn, có sức răn đe hơn.

Kèm theo đó là hành vi căng vây và nghiêng người về phía đối phương, màu sắc có thể đổi màu sậm hơn ở phần đầu, bộ vây cá Betta rất rực rỡ và phản chiếu ánh sáng.

Theo thông tin của Hội chim cá cảnh TP. Hồ Chí Minh thì hàng năm cá Betta Việt Nam xuất khẩu mang về doanh thu không dưới 200.000 USD, chủ yếu là để làm cảnh chứ không phải để chọi. Hiện tại Việt Nam bên cạnh Thái Lan cũng là quốc gia có trình độ lai tạo cá Betta hàng đầu thế giới.